MỚI

ĐK sử dụng trợ lý đầu tư M.AI

#KT vĩ mô

24HMONEY đã kiểm duyệt

Nguy cơ chiến tranh thương mại toàn cầu gia tăng, Việt Nam đối mặt thách thức gì?

Các chuyên gia nhận định, trước những biến động mới, Việt Nam cần đẩy mạnh ngoại giao, mở rộng thị trường xuất nhập khẩu và siết chặt kiểm soát tình trạng "hàng đội lốt" để tránh rủi ro trong thương mại quốc tế.

Những lo ngại về nguy cơ chiến tranh thương mại toàn cầu gia tăng sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố các sắc lệnh áp thuế lên một số quốc gia. Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng đây không phải là những quyết định mang tính khẩn cấp mà phù hợp với đường lối kinh tế lâu dài của ông Trump, vốn tập trung vào mục tiêu "Make America Great Again" (Đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại).

Chiến tranh thương mại: Thách thức và cơ hội

Ông Phan Lê Thành Long, CEO AFA Group, nhận định thuế quan dưới thời Tổng thống Donald Trump không chỉ là biện pháp kinh tế mà còn là công cụ đàm phán chiến lược. Lịch sử cho thấy, trong nhiệm kỳ trước, dù áp dụng chính sách thuế cứng rắn, Mỹ vẫn đạt được nhiều thỏa thuận thương mại có giá trị lớn, chẳng hạn như hợp đồng hơn 250 tỷ USD giữa doanh nghiệp Mỹ và Trung Quốc vào năm 2017.

Theo ông Michael Kokalari, CFA - Giám đốc phân tích kinh tế vĩ mô của VinaCapital, những lo ngại về tác động tiêu cực của chính quyền Trump đối với Việt Nam đang bị thổi phồng. Việt Nam không phải là mục tiêu chính trong chiến lược thương mại của Mỹ, vì Tổng thống Trump chủ yếu tập trung vào việc đưa sản xuất về nước và thu hẹp thâm hụt thương mại.

Trên thực tế, Việt Nam đã chủ động giảm thặng dư thương mại với Mỹ bằng cách nhập khẩu LNG và máy bay từ nước này. Các chuyên gia ngành năng lượng dự báo Việt Nam có thể nhập khoảng 30 tỷ USD LNG mỗi năm từ Mỹ thông qua các hệ thống lưu trữ nổi và tái hóa khí.

Ngoài ra, chi phí lao động cao và nguồn nhân công lành nghề hạn chế ở Mỹ khiến việc đưa một số ngành sản xuất quay lại trở nên khó khăn. Một chuyên gia sản xuất từng chia sẻ trên Bloomberg rằng "ngành chế tạo công cụ là một nghệ thuật đã bị thất truyền" và sẽ mất rất lâu để xây dựng lại hệ thống nhân lực có tay nghề cao.

Một nghiên cứu của Đại học Harvard cho thấy chỉ khoảng 2% hàng hóa Việt Nam xuất sang Mỹ có nguồn gốc từ Trung Quốc. Vì vậy, nguy cơ Việt Nam trở thành trung gian để hàng "Made in China" vào Mỹ thấp hơn đáng kể so với Mexico.

Tiến sĩ Cao Viết Sinh, nguyên Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cho rằng "trong nguy có cơ", chiến tranh thương mại có thể là thách thức với một số quốc gia nhưng lại mở ra cơ hội cho những nước biết tận dụng. Theo ông, Việt Nam cần chủ động nghiên cứu, điều chỉnh chiến lược và chuyển hướng thị trường xuất khẩu để thích ứng với tình hình mới.

Ứng phó trước biến động toàn cầu

Theo ông Nguyễn Minh Tuấn, khi chủ nghĩa bảo hộ gia tăng, kinh tế toàn cầu có nguy cơ suy giảm. Các tổ chức quốc tế dự báo GDP thế giới năm 2025 có thể giảm 0,5% do đứt gãy chuỗi cung ứng và phản ứng chính sách từ các nước. Mỹ có thể mất 0,3-0,4% GDP, trong khi GDP Canada, Mexico và Trung Quốc cũng bị ảnh hưởng tiêu cực.

Hiện Việt Nam có thặng dư thương mại lớn thứ ba với Mỹ, chỉ sau Trung Quốc và Mexico. Trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, Việt Nam không bị áp thuế và thậm chí còn hưởng lợi từ làn sóng chuyển dịch sản xuất khỏi Trung Quốc. Tuy nhiên, nếu trong tương lai Việt Nam bị đưa vào danh sách áp thuế, các mặt hàng công nghệ cao như linh kiện điện tử, máy tính, thiết bị máy móc có nguy cơ chịu ảnh hưởng lớn hơn so với các ngành thâm dụng lao động như dệt may, da giày.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương nhận định, xuất khẩu Việt Nam năm nay sẽ đối mặt với thách thức lớn do các chính sách bảo hộ của Mỹ. Ông đề nghị các cơ quan chức năng theo dõi sát sao diễn biến thị trường, đánh giá kỹ lưỡng tình hình để có biện pháp ứng phó phù hợp.

Giải pháp cho Việt Nam

Nhóm chuyên gia từ AFA Group đề xuất năm giải pháp chiến lược giúp Việt Nam thích nghi với bối cảnh mới:

Nâng cấp quan hệ đối tác

Việt Nam và Mỹ đã thiết lập quan hệ đối tác chiến lược. Việc duy trì và mở rộng quan hệ ngoại giao sẽ giúp Việt Nam giảm thiểu rủi ro từ các chính sách bảo hộ thương mại.

Quản lý chính sách tiền tệ linh hoạt

Ngân hàng Nhà nước cần chủ động điều tiết chính sách tiền tệ và giải trình minh bạch để tránh bị Mỹ cáo buộc thao túng tiền tệ.

Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu

Hiện Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam (hơn 100 tỷ USD), tiếp theo là châu Âu. Việt Nam cần tận dụng lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do (FTA) để mở rộng thị trường, giảm sự phụ thuộc vào Mỹ. Các thị trường tiềm năng có thể bao gồm Nhật Bản, Australia và Trung Đông.

Kiểm soát chặt chẽ hàng hóa "đội lốt" Việt Nam

Việt Nam cần tăng cường các biện pháp ngăn chặn tình trạng nhập khẩu hàng Trung Quốc rồi gắn mác "Made in Vietnam" để xuất khẩu sang Mỹ, tránh nguy cơ bị trừng phạt thương mại.

Tăng cường nhập khẩu từ Mỹ để cân bằng cán cân thương mại

Để duy trì quan hệ thương mại ổn định, Việt Nam có thể tăng nhập khẩu máy móc, công nghệ cao từ Mỹ, tạo thế cân bằng hơn trong quan hệ song phương.