Người trẻ ngày càng khó mua nhà

Giá nhà Việt Nam không ngừng tăng cao, người trẻ ngày càng khó mua nhà, song tỷ lệ sở hữu bất động sản trong nước vẫn cao hàng đầu thế giới.

Giá bất động sản Việt Nam thuộc nhóm tăng nhanh nhất thế giới

Trước nhiều ý kiến cho rằng thị trường nhà ở đang "ngáo giá", giá tăng quá cao, vượt giá trị thực, gây khó khăn cho người mua, thì ở chiều ngược lại, ông Nguyễn Quốc Anh, Phó tổng giám đốc PropertyGuru Việt Nam lại khẳng định sự tăng giá này là hoàn toàn có cơ sở.

Dẫn số liệu từ Global Property Guide, ông Quốc Anh tiết lộ, giá bán bất động sản Việt Nam đang tăng trưởng nhanh so với thế giới​.

Cụ thể, tăng trưởng giá trong 5 năm (từ 2019 đến 2024) của Việt Nam đạt mức 59%, cao hơn nhiều quốc gia khác như Mỹ (54%), Úc (49%), Nhật Bản (41%) và Singapore (37%).

Mức giá tăng cao khiến lợi suất cho thuê bất động sản ở Việt Nam chỉ ở mức 4%, trong khi nhiều quốc gia khác như Philippines, Malaysia, Thái Lan, Indonesia, Anh, Úc, Mỹ có lợi suất cho thuê bất động sản dao động từ 5% – 7%.

Không phải ngẫu nhiên, giá bất động sản trong nước lại tăng nhanh chóng như vậy. Theo vị chuyên gia này, yếu tố về kinh tế, quản lý và xã hội là ba nguyên nhân chính tác động đến giá bất động sản.

Về mặt kinh tế, ông Quốc Anh đánh giá, Việt Nam là quốc gia có tốc độ tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ.

Cụ thể, tăng trưởng GDP bình quân đầu người của Việt Nam trong 5 năm qua ở mức 34,8%, cao hơn trung bình thế giới (20,8%) và các nước đang phát triển (22%).

Mặc dù lạm phát tại Việt Nam cũng ở mức cao hơn so với trung bình các nước, nhưng hiện tại, môi trường lãi suất ở Việt Nam đang dần trở về mức thuận lợi hơn​.

Kinh tế tăng trưởng tốt khiến người dân có thu nhập tốt hơn và ngày càng giàu lên. Nhờ đó, nhu cầu mua bất động sản cũng tăng mạnh.

Mặt khác, người dân Việt Nam lại có thói quen tích trữ tài sản. Tỷ trọng tài sản tích trữ trong GDP của Việt Nam khá cao, ở mức 32,8%, đứng thứ 27 trên thế giới (trung bình 27,1%).

Với lượng tiền tích trữ lớn, người Việt Nam có một số kênh đầu tư chính như thị trường tài chính, bất động sản, vàng, ngoại tệ và gửi tiết kiệm.

Với thị trường tài chính, kênh đầu tư này hiện chưa thực sự phát triển, chưa mang lại lợi nhuận như kỳ vọng của nhà đầu tư.

Trong khi đó, kênh đầu tư vàng nhiều biến động, rủi ro và có chênh lệch lớn giữa giá vàng trong nước và thế giới​. Kênh ngoại tệ và gửi tiết kiệm có lợi suất ở mức khá thấp, trong khoảng 9 – 13%/2 năm​.

"Môi trường lãi suất và hiệu quả đầu tư các kênh trong nước đều củng cố nhu cầu mua bất động sản của người tiêu dùng", ông Quốc Anh chia sẻ.

Theo đó, bất động sản được đánh giá là kênh đầu tư có lợi suất tốt nhất tại Việt Nam trong 10 năm qua​. Tỷ suất lợi nhuận của loại hình chung cư đạt 197% và đất nền đạt 137% vào quý IV/2024 so với quý I/2015.

Bên cạnh đó, theo ông Quốc Anh, yếu tố thứ hai khiến giá bất động sản Việt Nam tăng cao là do mức thuế bất động sản ở mức rất thấp.

Dữ liệu từ Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) cho thấy, tỷ trọng thuế bất động sản trong GDP theo quốc gia​ của Việt Nam đang ở mức 0,03% thấp hơn hẳn so với các quốc gia khác như Trung Quốc, Singapore (1,5%), Nhật Bản (2,6%), Hàn Quốc (4%).

Mức thuế bất động sản thấp đã khiến người dân yêu thích việc mua nhà đất để đầu tư, đầu cơ, từ đó kéo đẩy giá bất động sản tăng cao.

Cuối cùng là yếu tố xã hội. Dân số và tốc độ đô thị hóa của Việt Nam cho thấy nhiều cơ hội cho tăng trưởng nhu cầu về bất động sản.

Xu hướng gia đình nhỏ hơn cũng thúc đẩy nhu cầu mua bất động sản cho thế hệ sau thừa kế và hành trình tự sở hữu nhà của người trẻ. Nếu như năm 2009, số người trong một hộ gia đình của người Việt là 3,8 người, thì năm 2019 đã giảm xuống chỉ còn 3,4 người.

Ngoài ra, về mặt văn hóa, người Việt Nam có nguyện vọng lớn với việc sở hữu bất động sản trong đời.

Người Việt Nam nói riêng và người châu Á nói chung vẫn kỳ vọng cao về việc sở hữu bất động sản​, với các lý do phổ biến gồm lợi suất cao và ổn định, thị trường tài chính chưa phát triển, sự công nhận từ xã hội và tài sản – nơi sinh sống cho gia đình.

Người trẻ khó mua nhà hơn thế hệ trước

Theo ông Quốc Anh, giá bất động sản tăng cao đã ảnh hưởng rất lớn tới mong muốn sở hữu nhà ở của người dân.

So sánh lương trung bình và giá nhà của thời xưa – nay, có thể thấy không riêng gen Z hiện nay mà người trẻ Việt, dù ở thời buổi nào cùng gặp không ít khó khăn trong việc tự mua nhà.

Theo đó, thời điểm năm 2004, một cá nhân thuộc thế hệ 7x mất khoảng 31,3 năm thu nhập để mua được một căn chung cư (60m2) giá 0,6 tỷ đồng, trong điều kiện lãi suất huy động là 7,4%.

Sau 10 năm, số năm thu nhập để một cá nhân thuộc thế hệ 8x mua được căn hộ như trên là 22,7 năm. Giá căn hộ đã tăng lên 1,5 tỷ đồng trong khi lãi suất huy động giảm còn 6%.

Đến năm 2024, một cá nhân 9x mất 25,8 năm thu nhập để mua căn hộ giá 3 tỷ đồng trong điều kiện lãi suất huy động là 4,5%. Điều này cho thấy, người trẻ hiện nay khó mua nhà hơn so với thế hệ 8X.

Tuy nhiên, so với thế hệ 7X, cần đến 30 năm thu nhập để mua nhà, việc mua nhà của gen Z hiện đã dễ hơn nhiều.

Bên cạnh đó, mặc dù việc mua nhà ngày càng khó, song Việt Nam vẫn lọt top quốc gia có tỷ lệ sở hữu bất động sản cao nhất thế giới với 90%, cao hơn một số nước trong khu vực Đông Nam Á như Singapore (88%), Indonesia (84%) và cao hơn Mỹ (66%), Úc (66%).

Nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ sở hữu nhà ở thấp ở nhiều quốc gia, theo ông Quốc Anh, là do giá nhà đã tăng quá cao, việc mua nhà khó hơn rất nhiều nên họ buộc phải lựa chọn thuê nhà.