Người Mỹ chi tiêu như thể 'không có ngày mai'

Chi tiêu tiêu dùng tại Mỹ vẫn mạnh mẽ một cách lạ thường dù lạm phát và lãi suất đều đang ở mức cao nhất trong hàng chục năm.

Đáng lẽ lúc này, người tiêu dùng Mỹ nên chi tiêu ít hơn bởi lãi suất đang tăng mạnh, lạm phát vẫn còn cao, tiền tiết kiệm thời đại dịch đã thu hẹp đáng kể và thị trường lao động đã hạ nhiệt.

Tuy nhiên, chi tiêu hộ gia đình, động lực chính cho tăng trưởng kinh tế, vẫn rất mạnh. Vào tháng 8, thước đo này đi lên 5,8% so với một năm trước, vượt tốc độ tăng của giá cả.

Nền kinh tế trải nghiệm đã bùng nổ vào mùa hè năm nay, giúp Delta Air Lines báo doanh thu kỷ lục trong quý II và Ticketmaster bán được hơn 295 triệu vé sự kiện trong 6 tháng đầu năm, tăng 18% so với cùng kỳ.

Theo các nhà kinh tế và cố vấn tài chính, việc người tiêu dùng đặt các nhu cầu và mục tiêu ngắn hạn lên trên những kế hoạch dài hạn là điều bình thường. Song, thời điểm này khác hẳn.

Thị trường nhà đất suy yếu khiến nhiều người phải bán tháo những căn nhà mà họ từng tiết kiệm để mua, trong khi đại dịch khiến nhiều người phải cân nhắc lại những kế hoạch dài hạn liên quan đến sức khoẻ, công việc hoặc cuộc sống.

Vì vậy, họ đang chi tiền cho những trải nghiệm chỉ có một lần trong đời vì lo lắng biết đâu sau này mình không thể thực hiện được, theo Wall Street Journal (WSJ).

“Bỏ tiền trải nghiệm không phải là quyết định vội vã và gây hối tiếc. Mà trái lại, chúng tôi sẽ tiếc nếu mình không làm điều đó”, ông Michael Liersch, cố vấn cấp cao tại Wells Fargo, cho hay.

Vị chuyên gia cảnh báo rằng còn quá sớm để kết luận xu hướng chi tiêu hiện nay chỉ là thoáng qua hay là một dạng bình thường mới. Ông cho biết người tiêu dùng vẫn khó chịu với lạm phát khi giá của nhiều hàng hoá vẫn còn rất cao so với vài năm trước.

Chia sẻ với WSJ, Ibby Hussain, nhân viên một công ty truyền thông, cho biết căn hộ ở Brooklyn (New York) mà anh và vị hôn thê thuê với giá 3.000 USD mỗi tháng sẽ tốn 1 triệu USD để mua đứt.

Sau khi trả trước 200.000 USD, mỗi tháng hai người sẽ phải trả khoảng 5.000 USD, chưa tính thuế bất động sản. “Thậm chí đó cũng không phải một căn hộ đẹp”, Hussain nói.

Vì vậy, thay vì tiết kiệm để trả trước tiền mua nhà trước năm 30 tuổi, Hussain quyết định sẽ chi tiêu cho thoả thích. Đầu tiên, anh mua vé xem buổi diễn Eras Tour của Taylor Swift với giá 1.600 USD và sau đó chi 3.500 USD cho chuyến chia tay thời độc thân ở Ibiza, Tây Ban Nha.

Bùng nổ du lịch

Ally Bank là nền tảng trực tuyến đã cho phép khách hàng tạo các khoản tiết kiệm cho nhiều mục tiêu khác nhau vào năm 2020. Họ cho biết số khoản tiết kiệm hướng đến các trải nghiệm như du lịch hiện cao hơn 1,5 lần so với các khoản tập trung vào lập kế hoạch dài hạn.

Lindsey và Darrell Bradshaw đã dùng thẻ tín dụng để chi trả cho chuyến nghỉ mát ở Maui vào mùa xuân vừa qua. Darrell, một nhà thầu ở Seatle, cho biết: “Chúng tôi không dư dả tiền bạc nhưng cả hai quyết định cứ đi chơi”.

Chuyến đi có chi phí khoảng 10.000 USD, bao gồm ba vé máy bay 1.000 USD, 10 đêm tại khu nghỉ dưỡng 4 sao với giá 385 USD/đêm và một số bữa ăn được phục vụ riêng.

Ngoài ra, những lo ngại về biến đổi khí hậu cũng khuyến khích người Mỹ đến tham quan ở những địa điểm có nguy cơ biến mất.

Trong cuộc khảo sát hàng tháng của Deloitte với 19.000 người tiêu dùng toàn cầu, biến đổi khí hậu là chủ đề duy nhất trong số 19 mối quan tâm mà người được hỏi cảm thấy lo lắng nhiều trong năm qua.

Josh Richner cho biết ông đã giảm đáng kể khoản đóng tiền hưu trí để chi trả cho chuyến du lịch xuyên quốc gia, để gia đình mình có thể tận mắt thấy những tảng băng đang tan chảy với tốc độ chóng mặt.

Theo WSJ, người tiêu dùng Mỹ không thể vung tiền mãi. Các cuộc đình công của công nhân ngành ô tô và việc chính phủ khôi phục chương trình thanh toán nợ vay sinh viên có thể khiến họ chùn bước. Giá xăng tăng cũng có thể cản trở hoạt động du lịch.

Tuy nhiên, đối với những người làm công việc nghiên cứu, tăng trưởng chi tiêu tiêu dùng vẫn mạnh mẽ cho đến thời điểm hiện tại là một điều đáng ngạc nhiên.

Trong khảo sát tháng 8 của Fed chi nhánh New York, các hộ gia đình Mỹ cho biết họ đã chi tiêu nhiều hơn năm ngoái khoảng 5,5%. Tỷ lệ hộ gia đình đã mua ít nhất một món hàng giá trị trong 4 tháng trước tăng từ 57% lên 64%, mức cao nhất kể từ tháng 8/2015.

“Thông thường, khi lạm phát và lãi suất cùng duy trì ở mức cao, không ai tưởng tượng được rằng chi tiêu tiêu dùng sẽ tăng trưởng tốt như vậy”, cố vấn kinh tế Wilbert van der Klaaw của Fed lưu ý.