Người giàu, người chết mua căn hộ thu nhập thấp, thanh tra rõ rồi nhưng 'khó xử lý'?

Gần 1 năm từ lúc Thanh tra TP Đà Nẵng kết luận chỉ ra việc nhiều người có nhà ở, "thu nhập cao"… nhưng vẫn được mua căn hộ thu nhập thấp tại dự án chung cư An Trung 2.

Thanh tra kết luận 80 trường hợp sai phạm

Ngày 16-12-2019, Thanh tra TP Đà Nẵng ban hành kết luận về việc chấp hành chính sách, pháp luật trong công tác xét duyệt, quản lý và sử dụng nhà ở xã hội tại chung cư An Trung 2.

Theo đó, tổng hợp toàn bộ kết quả kiểm tra 324 trường hợp được mua nhà ở xã hội tại dự án, thể hiện có 80 trường hợp sai phạm.

Các sai phạm này tập trung chủ yếu là xét duyệt hồ sơ không đúng đối tượng, đã có nhà ở vẫn được xét duyệt, có trường hợp đứng tên mua giúp... và thậm chí có trường hợp đã chết vẫn được xét duyệt.

Với 80 trường hợp sai phạm phải xử lý, thanh tra xác định trách nhiệm chính thuộc về các đối tượng mua nhà ở xã hội trong việc kê khai không trung thực về nhà ở của riêng mình; kê khai không trung thực về thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân để hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội...

Trách nhiệm xét duyệt hồ sơ không đúng đối tượng, điều kiện hưởng chính sách nhà ở xã hội thuộc về liên doanh DMC-579 (chủ đầu tư), Sở Xây dựng.

Trách nhiệm UBND các xã, phường, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp... trong việc xác nhận không có cơ sở về tình trạng nhà ở và thu nhập cá nhân cho đối tượng mua nhà ở xã hội.

Thanh tra kiến nghị chủ tịch UBND TP chỉ đạo liên doanh chủ trì, phối hợp với cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, rà soát đối với 80 trường hợp sai phạm để lập thủ tục chấm dứt hợp đồng theo quy định. Tuy nhiên, suốt thời gian qua, việc xử lý 80 trường hợp sai phạm vẫn chưa khả thi, vì sao?

Khó thi hành

Theo tìm hiểu, Sở Xây dựng TP Đà Nẵng đã có văn bản gửi Thanh tra TP Đà Nẵng. Theo đó, trên cơ sở nội dung báo cáo giải trình của liên doanh DMC-579 về thực hiện theo kết luận thanh tra số 905 ngày 16-12-2019, Sở Xây dựng Đà Nẵng đã phối hợp cùng liên doanh DMC-579 kiểm tra, rà soát và có đề xuất đối với 80 trường hợp sai phạm theo kết luận thanh tra.

Trong đó cũng đề cập đến những khó khăn, vướng mắc khi thực hiện thu hồi theo kết luận thanh tra số 905.

Cụ thể: Việc các trường hợp chuyển nhượng nhà trước thời điểm tiếp nhận hồ sơ từ 22-2-2018 đến 22-3-2018 và mua nhà sau thời điểm phê duyệt được thanh tra kết luận có dấu hiệu chạy chính sách để được mua nhà ở xã hội.

Đối với kết luận thanh tra thu hồi các trường hợp này là không có cơ sở pháp lý thực hiện. Đề nghị thanh tra có ý kiến cụ thể về việc đủ hay không đủ cơ sở pháp lý trong việc thu hồi để tránh tình trạng khiếu nại, khiếu kiện sau này.

Về thuế thu nhập cá nhân thường xuyên: Các đối tượng bị nộp thuế đã có công văn hỏi cục thuế và được trả lời liên quan đến Luật thuế thu nhập cá nhân và các văn bản hướng dẫn thi hành chỉ quy định về thuế thu nhập cá nhân, không quy định thuế thu nhập thường xuyên. Liên quan vướng mắc này, Sở Xây dựng đã tổng hợp xin ý kiến của Bộ Xây dựng.

Đối với thủ tục cưỡng chế thu hồi nhà ở thì hiện nay nghị định số 100 và các văn bản hướng dẫn không quy định thủ tục cưỡng chế để thu hồi nhà ở xã hội có nguồn vốn ngoài ngân sách. Vì vậy, Sở Xây dựng không có cơ sở hướng dẫn cho chủ đầu tư thực hiện thu hồi nhà ở. Sở đã tổng hợp xin ý kiến của Bộ Xây dựng.

Còn liên doanh DMC-579 cho biết toàn bộ hồ sơ đăng ký mua nhà ở xã hội tại dự án trên được đơn vị tập hợp, chấm điểm theo đúng nghị định 100 và sau đó chuyển cho Sở Xây dựng rà soát, phê duyệt. Việc xác minh đối tượng về thuế thu nhập cá nhân, có nhà ở hay không... doanh nghiệp không đủ thẩm quyền, chức năng mà phải do cơ quan nhà nước thực hiện. Chủ đầu tư không bán bất kỳ căn hộ nào ngoài danh sách mà Sở Xây dựng đã phê duyệt.

Ông Lương Công Tuấn - chánh Thanh tra TP Đà Nẵng - cho biết trên cơ sở báo cáo của các đơn vị liên quan, cơ quan thanh tra sẽ tiến hành kiểm tra, rà soát và xử lý theo quy định của pháp luật.

Kết luận thanh tra cho thấy có 80 trường hợp sai phạm tại dự án này. Cụ thể, có 5 trường hợp xét duyệt hồ sơ không đúng, 10 trường hợp đối tượng không phải là đối tượng 1 vì không làm việc trong doanh nghiệp, 12 trường hợp có nhà ở, 3 trường hợp vừa có nhà vừa chịu thuế thu nhập cá nhân, 36 trường hợp chịu thuế thu nhập cá nhân, 11 trường hợp cho thuê nhà ở xã hội, 1 trường hợp vừa chịu thuế thu nhập cá nhân vừa cho thuê nhà ở xã hội, 1 trường hợp đứng tên mua giúp, 1 trường hợp chết và không còn nhu cầu nhà ở.