Người dân không muốn vay ngân hàng để mua nhà giá 'chát'

TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV nhận định, do giá nhà quá cao khiến người dân không mặn mà vay ngân hàng để mua nhà chứ không phải do lãi suất cao, bởi mặt bằng lãi suất đã giảm 3% so với năm 2023.

Tại Diễn đàn bất động sản (BĐS) do Đài Truyền hình và Phát thanh Hà Nội tổ chức, nhiều ý kiến cho biết, ở Hà Nội và nhiều thành phố trên cả nước, vẫn còn hàng nghìn khu đô thị "ma" cùng những căn biệt thự không người ở gây nên sự lãng phí vô cùng lớn, gây phản cảm và bức xúc cho dư luận.

Tình trạng lãng phí đất đai đã tước đoạt cơ hội có nhà của nhiều người dân. Nhưng hơn hết, lãng phí đất đai làm lỡ cơ hội phát triển của địa phương và của đất nước.

Nếu tình trạng này không được kiểm soát và có giải pháp thích hợp để những cơn sốt ảo đẩy giá BĐS lên mặt bằng giá mới sẽ gây ra nhiều hệ lụy khôn lường đối với nền kinh tế cũng như xã hội.

Nhiều dự án BĐS "đắp chiếu" gây lãng phí nguồn lực, đất đai. Ảnh: VP

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP.HCM (HoREA) cho biết, thị trường đang có nhiều chuyển biến tích cực. Mặc dù tốc độ còn chậm nhưng đã phản ánh những chính sách đúng đắn, giải pháp kịp thời của Chính phủ và các ngành chức năng.

Tuy nhiên, một thực trạng mà thị trường BĐS đang gặp phải là cơ cấu sản phẩm nhà ở đang chưa hợp lý, thiếu nhà giá rẻ, nhà ở vừa túi tiền. Riêng tại TP.HCM, từ năm 2021 đến nay phân khúc nhà ở dưới 3 tỷ đồng hoàn toàn vắng mặt trên thị trường. Còn nhà ở xã hội, đến nay cũng chỉ có khoảng trên dưới 12.000 căn.

"Thị trường BĐS đang ở trạng thái kim tự tháp ngược, dẫn đến sự phát triển không ổn định, không bền vững", ông Châu nói.

Để thị trường phát triển lành mạnh, ông Châu cho rằng, Nhà nước cần điều tiết thị trường bằng chính sách pháp luật. Trong đó, công cụ thiết thực nhất là về thuế.

"Đề xuất thuế bất động sản là cần thiết, sao cho hợp lý, sẽ điều tiết thị trường khi bị đầu cơ sốt nóng hoặc khi khó khăn, đóng băng. Để BĐS an toàn, ổn định và bền vững phải thống nhất các luật và nâng cao trách nhiệm của doanh nghiệp khi tham gia vào thị trường", ông cho hay.

Vay mua nhà rất ít dù lãi suất đã giảm

Ông Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Hoàng Văn Cường đánh giá, thị trường BĐS chưa thể nhanh chóng để phát triển lành mạnh. Bởi, hệ thống thông tin dữ liệu về thị trường vẫn còn chưa rõ ràng. Do đó, cần có cơ quan chịu trách nhiệm đảm bảo về tính đúng đắn của thông tin.

Liên quan tới giá BĐS, vị này nhìn nhận, mỗi người có quyền về chỗ ở chứ không phải quyền sở hữu nhưng hiện tại chúng ta đang chạy theo vấn đề sở hữu nhà ở. Một khi bất động sản nhà ở vẫn là tài sản tích lũy thì giá nhà vẫn cao.

Chia sẻ thêm, TS Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV, Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia dẫn chứng, tính đến hết tháng 9, dư nợ tín dụng BĐS đạt 3,15 triệu tỷ đồng, chiếm gần 21% tổng dư nợ nền kinh tế. Trong đó, cho vay kinh doanh BĐS tăng 16%, còn cho vay mua nhà ở chỉ tăng 4,6%.

"Vay mua nhà đã cải thiện 3,5% so với năm ngoái, nhưng mức tăng vẫn thấp. Điều này cho thấy nhu cầu vốn đang tập trung vào các nhà phát triển BĐS. Còn người dân có nhu cầu vay mua nhà đất nhưng rất ít", TS Lực nói.

Vị chuyên gia nhận định, lãi suất không phải là nguyên nhân khiến người dân "ngại" vay ngân hàng. Bởi, mặt bằng lãi suất cho vay mua nhà xuống mức rất thấp, giảm khoảng 3% so với năm 2023.

"Khách quan mà nói, giá nhà quá cao mới là nguyên nhân chính dẫn đến người dân không muốn vay ngân hàng để mua nhà, dù trong thời gian qua, các chủ đầu tư tung ra nhiều chính sách ưu đãi, kích cầu. Giá nhà cao, trong khi thu nhập không tăng nên họ không muốn vay số tiền lớn", TS Lực phân tích và kiến nghị, các doanh nghiệp cần đưa ra mức giá hợp lý hơn, phù hợp với mức chi trả của người dân.