Người dân khó tiếp cận gói hỗ trợ 120.000 tỷ đồng do lãi suất cao

Việc tiếp cận gói 120.000 tỉ đồng cho nhà ở xã hội còn nhiều rào cản dù lãi suất giảm 1,5-2% so với lãi suất thông thường vẫn là quá cao.

Nghị quyết số 33/NQ-CP - “Phao cứu sinh” của thị trường bất động sản

Ngày 11/3/2023, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 33/NQ-CP về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững. Đáng chú ý trong đó là thông tin liên quan về Chương trình tín dụng khoảng 120.000 tỷ đồng do Ngân hàng Nhà nước chủ trì triển khai để chỉ đạo các ngân hàng thương mại cho chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân vay với lãi suất thấp hơn từ 1,5 - 2% so với lãi suất cho vay trung dài hạn VND bình quân của các ngân hàng thương mại nhà nước trên thị trường trong từng thời kỳ và các ngân hàng thương mại ngoài nhà nước có đủ điều kiện với từng gói tín dụng cụ thể.

Thông tin về gói tín dụng 120.000 tỷ đồng đã dấy lên kỳ vọng vào sự “đổi sắc” của thị trường địa ốc, nhất là trong bối cảnh loạt tín hiệu xấu đã xuất hiện và kéo dài trong nhiều tháng trôi qua.

Trong bối cảnh thị trường như hiện tại, khả năng có thể lặp lại vết xe đổ của cuộc khủng hoảng 2011-2013 là sẽ xảy ra. Thế nên, những gói tín dụng hỗ trợ thị trường như gói 120.000 tỷ đồng rõ ràng có khả năng trở thành “liều thuốc cứu cánh” cho doanh nghiệp địa ốc.

Thực tế từ trước đó, Nhà nước cũng đã có nhiều bàn thảo nhằm phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân và thị trường luôn chờ đón gói tín dụng.

Giai đoạn vừa qua, nguồn cung bất động sản nhà ở khan hiếm, cơ cấu sản phẩm nhà ở nghiêng về phân khúc nhà ở trung, cao cấp. Nhà ở cho người thu nhập thấp thiếu, cơ cấu sản phẩm bất động sản bình dân giảm dần từ 20% (năm 2019) xuống dưới 5% trong năm 2022, số lượng dự án triển khai rất hạn chế.

Phân khúc nhà ở giá rẻ và nhà ở xã hội đang thiếu hụt nguồn cung trầm trọng. Cụ thể, năm 2022, cả nước có 682 dự án với 301.967 căn hộ, dự án nhà ở xã hội có 150 dự án với 19.967 căn hộ. Vì vậy, phải có những giải pháp thúc đẩy nguồn cung với doanh nghiệp xây dựng phân khúc này, từ đó mới thúc đẩy nguồn vốn cho thị trường bất động sản.

Kỳ vọng lãi suất cho vay giảm xuống dưới 10%/năm

Trong tháng 3/2023, mặt bằng lãi suất cho vay có xu hướng giảm nhẹ so với thời điểm cuối năm 2022 nhưng vẫn cao hơn 2 - 3,5%/năm so với cùng kỳ năm ngoái, dao động trên 10%.

Đa phần người dân có nhu cầu vay vốn để mua nhà ở xã hội đều cho rằng, với mức lãi suất cao như hiện tại thì việc giảm lãi suất khoảng 1,5-2% so với mặt bằng chung vẫn là quá cao.

Vì vậy, nhiều chuyên gia và người dân đang kỳ vọng lãi suất cho vay sẽ giảm trong thời gian tới.

Có 3 chỉ báo trên thị trường liên ngân hàng, lợi suất trái phiếu chính phủ và lãi suất huy động đều đang có có xu hướng giảm.

Đầu tiên, lãi suất liên ngân hàng qua đêm (các nhà băng vay mượn lẫn nhau) đang diễn biến tích cực theo chiều hướng đi xuống, thậm chí hiện nay đã thấp hơn lãi suất điều hành của Fed (Federal Funds Rate). Nếu tình trạng này kéo dài có thể sẽ ảnh hưởng đến tỷ giá USD/VND trong tương lai vì theo quan sát thực tế, khi lãi suất liên ngân hàng giảm sâu thì tỷ giá USD/VND cũng bắt đầu tăng nhanh.

Thứ hai, thời gian gần đây, lợi suất trái phiếu chính phủ giảm mạnh. Ví dụ ở kỳ hạn 5 năm - kỳ hạn có thanh khoản lớn nhất - lãi suất trái phiếu chính phủ đã giảm từ mức 4,5%/năm xuống còn 4%/năm. Điều này chứng tỏ ngân hàng có tiền để mua trái phiếu chính phủ, mua càng nhiều lợi suất trái phiếu càng giảm. Trái phiếu chính phủ là thị trường dài hạn vì các ngân hàng thường giao dịch ở kỳ hạn 1 năm, 5 năm, 10 năm, 20 năm. Khi thanh khoản ổn định, ngân hàng mới có thể đầu tư vào trái phiếu chính phủ.

Cuối cùng, khảo sát lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng quốc doanh và ngân hàng thương mại đều có xu hướng giảm.