Nghiên cứu quy định về trách nhiệm giải trình tài sản của người thân trong gia đình

Để tăng cường thu hồi tài sản, đại biểu Quốc hội cho rằng, về lâu dài cần nghiên cứu bổ sung quy định về trách nhiệm giải trình đối với tài sản của người thân trong gia đình khi có cơ sở nghi ngờ những người này giúp đối tượng thanh tra tẩu tán, che giấu tài sản.

Tạm dừng chuyển dịch bất động sản

Chiều 13/6, thảo luận tại hội trường về dự án Luật Thanh tra (sửa đổi), đại biểu Đỗ Đức Hiển, Ủy viên Thường trực Ủy ban Pháp luật, nêu ra nhiều kiến nghị nhằm tăng cường hiệu quả công tác thu hồi tài sản.

Theo ông Hiển, Chỉ thị số 04-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế, trong đó yêu cầu nghiên cứu bổ sung cho thanh tra viên thẩm quyền áp dụng các biện pháp ngăn chặn việc tẩu tán tài sản khi phát hiện có dấu hiệu tội phạm tham nhũng, kinh tế.

Chỉ thị số 04 cũng yêu cầu nâng cao trách nhiệm và hiệu quả phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong công tác thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế...; kịp thời áp dụng các biện pháp thu giữ, tạm giữ, kê biên tài sản, đất đai, phong toả tài khoản ngay trong quá trình thanh tra.

Vì thế, để tăng cường hơn nữa hiệu lực, hiệu quả của công tác thu hồi tiền, tài sản nói chung, qua hoạt động thanh tra nói riêng, ông Hiển đề nghị bổ sung một số biện pháp ngăn chặn mà cơ quan thanh tra có thể áp dụng nhằm phòng ngừa nguy cơ tẩu tán tiền, tài sản. Theo đó, cùng với việc nghiên cứu giao trưởng đoàn thanh tra có thẩm quyền quyết định phong toả tài khoản của đối tượng thanh tra, thì cũng cần nghiên cứu giao trưởng đoàn thanh tra có thể áp dụng cả biện pháp tạm giữ tiền, đồ vật, giấy tờ nếu có căn cứ cho rằng đối tượng sẽ tẩu tán các tài sản này.

Đối với tài sản là động sản phải đăng ký quyền sở hữu hoặc bất động sản, cần nghiên cứu bổ sung biện pháp tạm dừng việc đăng ký, chuyển dịch, thay đổi hiện trạng tài sản của đối tượng nhằm ngăn chặn hoặc tạm dừng các hành vi chuyển quyền sở hữu, sử dụng, tẩu tán…

Nghiên cứu quy định trách nhiệm giải trình tài sản của người thân

Bên cạnh đó, ông Hiển cũng đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định cho phép đoàn thanh tra hoặc thanh tra viên thực hiện việc xác minh, kê biên đối với tài sản của đối tượng thanh tra cần thu hồi. “Các quy định này nếu được bổ sung cũng sẽ góp phần tăng tính chủ động, tự chịu trách nhiệm của đoàn thanh tra, thanh tra viên trong quá trình thực hiện nhiệm vụ”, Ủy viên Thường trực Ủy ban Pháp luật nhấn mạnh.

Tuy nhiên, do các biện pháp ngăn chặn hoặc các biện pháp nhằm bảo đảm cho việc thu hồi tài sản như đã nêu trên đều là những biện pháp nhằm đặt tài sản của đối tượng bị thanh tra trong tình trạng bị hạn chế quyền sử dụng, định đoạt... nên cần quy định trình tự thủ tục thực hiện chặt chẽ và có cơ chế tăng cường giám sát của các cơ quan có liên quan…

Về lâu dài, ông Hiển cho rằng cần nghiên cứu bổ sung các quy định trong pháp luật phòng chống tham nhũng về trách nhiệm giải trình đối với tài sản của người thân trong gia đình hoặc người có liên quan khi có cơ sở nghi ngờ những người này giúp đối tượng thanh tra tẩu tán, che giấu tài sản có được từ hành vi vi phạm pháp luật.

“Với tài sản tăng thêm mà họ không giải trình được hợp lý thì cơ quan chức năng được quyền khởi kiện vụ án dân sự tại toà án có thẩm quyền để có phán quyết về nguồn gốc của phần tài sản, thu nhập đó theo trình tự khởi kiện vụ án dân sự. Cách tiếp cận này cũng tương tự như cách tiếp cận trong pháp luật của một số nước về cơ chế thu hồi tài sản không qua thủ tục kết tội mà các cơ quan có liên quan của Việt Nam đang nghiên cứu, tham khảo”, Ủy viên Thường trực Ủy ban Pháp luật nhấn mạnh.