Nghịch lý kinh doanh thua lỗ giá cổ phiếu vẫn tăng

Thời gian gần đây trên thị trường chứng khoán nổi lên một nghịch lý, đó là có khá nhiều cổ phiếu ghi nhận mức tăng mạnh cùng với thanh khoản cao, bất chấp kết quả kinh doanh “bết bát” cùng những nghi ngờ về khả năng hoạt động liên tục của doanh nghiệp từ kiểm toán.

Đến hẹn lại lên, tháng 4 là thời điểm mà các doanh nghiệp bắt đầu thực hiện nghĩa vụ công bố báo cáo tài chính (BCTC) đã được kiểm toán của năm cũ. Sẽ chẳng có gì bất ngờ hay xuất hiện biến cố nào nếu như kết quả kiểm toán tại các tiêu chí quan trọng như doanh thu, chi phí, lợi nhuận khớp với BCTC tự lập. Tuy nhiên, đều đặn hàng năm, vẫn luôn xảy ra những trường hợp "gây sốc" cho nhà đầu tư tại các BCTC đã được kiểm toán.

CTCP Tập đoàn kỹ nghệ Gỗ Trường Thành (mã: TTF) vừa công bố BCTC hợp nhất kiểm toán năm 2020 với doanh thu thuần sau kiểm toán gần như tương đương với báo cáo tự lập nhưng lợi nhuận sau thuế giảm 22% về 18 tỷ đồng do có sự thay đổi tăng về giá vốn và các chi phí hoạt động.

Năm 2020 có lãi trở lại đã giúp doanh nghiệp thoát án huỷ niêm yết sau hai năm liên tiếp lỗ. Tuy nhiên, kiểm toán lại chỉ ra sự tồn tại của yếu tố không chắc chắn trọng yếu có thể dẫn đến sự nghi ngờ về khả năng hoạt động liên tục của công ty.

Theo ý kiến của kiểm toán viên, bên cạnh khoản lỗ lũy kế 3.044 tỷ đồng; tổng nợ phải trả và nợ phải trả ngắn hạn của Gỗ Trường Thành cũng vượt quá tổng tài sản và tài sản ngắn hạn với số tiền lần lượt là 585 tỷ đồng và 1.268 tỷ đồng. Ngoài ra, các khoản vay ngân hàng và bên thứ 3 của doanh nghiệp còn quá hạn thanh toán với số tiền 124 tỷ đồng.

Cũng trên BCTC kiểm toán, CTCP Tập đoàn Đức Long Gia Lai (mã: DLG) ghi nhận con số lỗ kỷ lục gần 930 tỷ đồng. Từ đó doanh nghiệp cũng xuất hiện khoản lỗ lũy kế 866 tỷ trên vốn điều lệ 2.993 tỷ đồng.

Trong khi đó, công ty có khoản vay nợ tài chính là 3.967 tỷ đồng, chiếm tới hơn 48% tổng nguồn vốn nhưng lại đang cho các cá nhân và tổ chức vay lại 2.365 tỷ đồng, không có có tài sản đảm bảo.

Tính đến cuối năm 2020, công ty chưa thanh toán hầu hết các khoản đi vay đã quá hạn trả cho các ngân hàng và trái chủ; tổng nợ phải trả ngắn hạn đã vượt giá trị tài sản ngắn hạn.

Dựa trên các điều kiện này, kiểm toán nhận thấy sự tồn tại của yếu tố không chắc chắn trọng yếu có thể dẫn đến nghi ngờ đáng kể về khả năng hoạt động liên tục của Tập đoàn.

Không chỉ Gỗ Trường Thành, Đức Long Gia Lai mà trước đó CTCP Hoàng Anh Gia Lai (mã: HAG), CTCP Kính Viglacera Đáp Cầu (mã: DSG), CTCP Sông Đà 7.04 (mã: S74)… cũng đều nhận được những ý kiến tiêu cực của kiểm toán về khả năng hoạt động liên tục.

Dù kinh doanh thua lỗ, kiểm toán nêu ý kiến nhưng cổ phiếu DLG của Đức Long Gia Lai lại đang gây bất ngờ cho giới đầu tư khi liên tục nổi sóng trong những phiên giao dịch gần đây.

Tính đến phiên giao dịch ngày 14/4, cổ phiếu DLG đã có 9 phiên tăng liên tiếp, trong đó có 8 phiên tăng trần và 1 phiên tăng nhẹ hơn 1% (13/4) đưa thị giá của cổ phiếu này đạt mức 4.000 đồng/cp, gấp gần 2,7 lần so với đầu năm và là mức cao nhất trong vòng 3 năm qua.

Thanh khoản của DLG cũng bất ngờ tăng mạnh lên với hàng chục triệu cổ phiếu được khớp lệnh mỗi phiên kể từ đầu năm 2021. Trước đó, DLG cũng là một trong những mã có thanh khoản cao trên sàn HoSE nhưng chỉ giao dịch dưới mốc 10 triệu cổ phiếu/phiên.

Tương tự DLG, cổ phiếu TTF của Gỗ Trường Thành cũng không kém cạnh khi liên tiếp tăng trong thời gian vừa qua hiện đang giao dịch ở vùng giá 8.000 đồng/cp, tăng gần gấp đôi so với thời điểm cuối tháng 1/2021. Hiện TTF vẫn trong diện bị kiểm soát dù đã có lãi trong năm 2020.

Dù không ghi nhận mức tăng mạnh như DLG và TTF nhưng trong những phiên giao dịch đầu tháng 4, sắc xanh vẫn áp đảo diễn biến giao dịch của cổ phiếu HAG. Thị giá của HAG đã leo từ mức hơn 5.100 đồng/cp hồi cuối tháng 3 lên hơn 6.000 đồng/cp như hiện nay, tương đương mức tăng khoảng gần 20%. Nếu tính từ cuối tháng 1 đến nay, HAG đã tăng thêm cho mình 26% giá trị.

Nhìn vào diễn biến giá cổ phiếu trên sàn rồi so sánh với những vấn đề trong nội tại doanh nghiệp, giới đầu tư không khỏi băn khoăn về những mức tăng “không tưởng” này.

Có thể, giữa sự thăng hoa chung của toàn thị trường trong thời gian qua cùng tâm lý hưng phấn của các nhà đầu tư các cổ phiếu này cũng đang “hòa chung không khí”, hay tại mỗi cổ phiếu lại có câu chuyện riêng hỗ trợ.

Có thể kể đến như tại DLG, gần đây, cổ đông lớn Nguyễn Đăng Quang cùng con trai Nguyễn Hải đã mua thêm cổ phần để tăng lượng sở hữu lên gần 16 triệu cổ phiếu, tương ứng tỷ lệ 5,32%.

Tuy nhiên, cần phải nhắc lại là, trên thị trường chứng khoán, việc một BCTC bị kiểm toán viên đưa ra ý kiến nghi ngờ là một dấu hiệu cảnh báo nguy cơ cao. Điều này có nghĩa chất lượng tài sản, dòng tiền, lợi nhuận mà doanh nghiệp công bố là không đủ độ tin cậy, tương ứng rủi ro lớn khi đầu tư vào doanh nghiệp.

Bởi lẽ, với vị trí là bên độc lập kiểm tra, đánh giá số liệu tài chính, kế toán của doanh nghiệp, công ty kiểm toán có vai trò giúp thị trường nhìn ra bức tranh thực về sức khỏe tài chính của doanh nghiệp.