Nghi vấn công ty Tenma hối lộ công chức Việt Nam 25 triệu yên: ĐBQH nói gì?

Đại biểu Quốc hội Dương Trung Quốc và Lưu Bình Nhưỡng đã lên tiếng về nghi vấn công ty Nhật hối lộ cán bộ, công chức ở Bắc Ninh Việt Nam tổng số tiền khoảng 25 triệu yên.

Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản vừa báo cáo Văn phòng Chính phủ và Bộ Ngoại giao Việt Nam liên quan đến thông tin đăng tải trên Báo Asahi (Nhật Bản) ngày 12/5/2020.

Bài báo của tờ Asahi Shimbun về nghi án Tenma Việt Nam hối lộ công chức tỉnh Bắc Ninh - Ảnh chụp màn hình.

Cụ thể, Báo Asahi thông tin Công ty Tenma Nhật Bản (trụ sở ở Tokyo) đã tự khai báo với Tổng cục kiểm sát Tokyo về việc công ty con là Công ty Tenma Việt Nam (đóng tại Bắc Ninh) đã thực hiện hành vi hối lộ cán bộ, công chức, nhân viên ở Việt Nam tổng số tiền khoảng 25 triệu yên (quy đổi khoảng gần 5,4 tỷ đồng).

Theo bài báo trên, hành vi này đã vi phạm Luật phòng chống cạnh tranh không lành mạnh của Nhật Bản. Khoản tiền trên được Lãnh đạo Công ty Tenma cho phép chi trả, thực hiện qua 2 lần nhằm mục đích để cơ quan thuế miễn giảm khoản truy thu thuế đối với công ty con tại Việt Nam.

Liên quan đến thông tin này, Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản cho hay Website của công ty đã đăng thông tin Tổng Giám đốc công ty, ông Fujino Kaneto (67 tuổi, nguyên quán Tokyo, Nhật Bản) sẽ từ chức ngay sau Đại hội cổ đông dự kiến tổ chức tháng 6/2020 để chịu trách nhiệm về sự việc này.

Trước sự việc trên, trao đổi với PV bên hành lang Quốc hội ngày 25/5, đại biểu Lưu Bình Nhưỡng – Phó Trưởng Ban Dân nguyện Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng: Cơ quan chức năng của Việt Nam cần vào cuộc xem xét, xác minh và làm rõ vì việc này ảnh hưởng đến quan hệ của 2 quốc gia là Việt Nam và Nhật Bản.

"Nếu có việc hối lộ này - số tiền khoảng 25 triệu Yên, tương đương với khoảng 250.000 USD (hơn 5,4 tỷ đồng) - là số tiền rất lớn, nên nếu có vi phạm thì phải kiên quyết xử lý, vì liên quan đến hành vi hối lộ và nhận hối lộ" - ông Nhưỡng nói.

Dẫn báo cáo của Phòng Thương mại Công nghiệp Việt Nam (VCCI) về chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh cho biết, khoảng 54% doanh nghiệp Việt Nam vẫn phải chi trả ngoài pháp luật để bôi trơn đại biểu Lưu Bình Nhưỡng cho rằng "chúng ta cần phải xem xét lại việc này", tất cả những cái đó sẽ là điều để Việt Nam có thái độ khách quan, tích cực đón nhận những thông tin như trên để xử lý nghiêm minh, đúng pháp luật.

Theo Phó trưởng Ban Dân nguyện của Quốc hội, Việt Nam tuy có tiến bộ về chỉ số cảm nhận tham nhũng của tổ chức minh bạch quốc tế nhưng xếp hạng về tham nhũng trên thế giới còn rất thấp.

"Chúng ta nên tỏ thái độ khách quan, tôn trọng sự việc, và thúc đẩy sự hợp tác làm rõ sự việc này trên khía cạnh hợp tác, xây dựng. Trên cơ sở có kết quả thì sẽ rút ra kết luận, cũng như có cái nhìn tổng quan hơn để phòng, chống những trường hợp tương tự có thể xảy ra trong tương lai" - ông Nhưỡng nói và đặt vấn đề sau vụ việc này, Bộ trưởng Bộ Tài chính phải rà soát lại và có giải pháp để xử lý.

"Cần xem lại công tác cán bộ của ngành Hải quan, vì vấn đề quan trọng nhất là người thực hiện, là cán bộ Hải quan, nếu người đó không vững vàng thì sẽ rất dễ mắc sai lầm, vi phạm. Cho nên, cần có cơ chế để giám sát cán bộ thực hiện nhiệm vụ tránh để lạm quyền, lộng quyền, lợi dụng để ăn hối lộ" - ông Nhưỡng phân tích.

Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng cho rằng, trong trường hợp không có chuyện đưa- nhận hối lộ thì Bộ Tài chính cũng phải có quan điểm, giải pháp kiến nghị xử lý với bên dựng chuyện đổ tội cho cán bộ hải quan Việt Nam.

"Không thể để tình trạng nước đến chân mới nhảy, nhà cháy rồi mới đi gọi cứu hỏa. Vì như vừa rồi ở Cục dự trữ Nhà nước, lẽ ra chúng ta biết sớm xử lý thì không đến nỗi. Nhưng khi biết ra, phải xử lý, vừa mất cán bộ, vừa mất uy tín mà kho dự trữ thì trống trơn. Mất niềm tin là mất mát lớn nhất" - ông Nhưỡng dẫn chứng.

Liên quan đến vụ việc này, đại biểu Quốc hội Dương Trung Quốc (đoàn Đồng Nai) trả lời PV bên hàng lang Quốc hội nhìn nhận, nếu sự việc là thật thì đó là việc làm phi pháp và đơn giản là chúng ta phải lên án hành vi đó.

Theo đại biểu Dương Trung Quốc, dù chưa xác minh được toàn bộ sự việc, nhưng đây cũng là một thông tin để Việt Nam cải thiện được môi trường đầu tư, kinh doanh, đón làn sóng đầu tư FDI sắp tới. Do đó, cơ quan luật pháp Việt Nam cần liên hệ với các cơ quan nước bạn, đề nghị cung cấp các thông tin liên quan để phối hợp cùng điều tra.

"Để xác thực thông tin này, tôi mong cơ quan pháp luật phải nhanh chóng vào cuộc xác minh, điều tra cụ thể. Bởi vì lâu nay, những người làm trong ngành hải quan, thuế vụ luôn phải đối mặt với những cám dỗ về lợi ích, về tiền bạc" – ông Dương Trung Quốc nói.

Chiều 25/5, trao đổi với phóng viên báo chí, bà Nguyễn Hương Giang - Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh cho biết, bà đã đã nắm được thông tin trên và đang cho cấp dưới kiểm tra, làm rõ. "Việc này tôi đã nắm được và đang giao cho anh em kiểm tra, làm rõ" - bà Giang nói.

Theo bài viết đăng ngày 12/5 trên báo Asahi của Nhật, hãng sản xuất nhựa Tenma- có trụ sở tại Tokyo Nhật Bản đã "đầu thú" với Tòa án Tokyo rằng một công ty con của hãng tại KCN Quế Võ, Bắc Ninh, Việt Nam- Công ty TNHH Tenma Việt Nam - đã hối lộ cán bộ nhà nước của Việt Nam với ước tính tổng số tiền lên đến 25 triệu yên (tương đương khoảng 5,4 tỷ đồng).

Các công tố viên quận Tokyo ban đầu đánh giá hành vi này của Tenma đã vi phạm Luật phòng chống cạnh tranh không lành mạnh của Nhật Bản.

Theo cơ quan điều tra, khoản tiền trên được lãnh đạo Công ty Tenma trực tiếp thông qua khoản "phí điều chỉnh" cho các cán bộ của của một cơ quan địa phương của Việt Nam nhằm được miễn giảm khoản truy thu thuế đối với công ty con tại Việt Nam.

Khoản "phí điều chỉnh" trị giá 25 triệu yên này được thực hiện qua 2 lần. Cụ thể, lần đầu tiên vào tháng 6/2017, sau khi nhận được thông báo về khoản truy thu thuế giá trị giá tăng với vật liệu thô nhập khẩu lên tới 400 tỷ đồng, lãnh đạo của Công ty con Tenma Việt Nam đã trình trụ sở chính về "sáng kiến" hối lộ cho các cán bộ địa phương Việt Nam nhằm được miễn khoản tiền trên.

Được sự đồng ý của ông Kento Fujino, Chủ tịch tại trụ sở chính của công ty, Tenma Việt Nam đã trả 2 tỷ đồng (khoảng 10 triệu yên) cho cán bộ của Việt Nam. Kết quả, công ty này đã được miễn 400 tỷ đồng.

Ngoài ra, vào tháng 8/2019, sau một cuộc kiểm tra thuế và được cán bộ địa phương Việt Nam yêu cầu nộp thêm khoản thuế 17,8 tỷ đồng (khoảng 89 triệu yên) bao gồm thuế doanh nghiệp. Tuy nhiên, cán bộ điều tra thuế yêu cầu phía công ty trả tiền mặt 3 tỷ đồng. Công ty này thực hiện theo và sau cùng được giảm khoản truy thu thuế doanh nghiệp từ 17,8 tỷ đồng xuống còn khoảng 570 triệu đồng (2,62 triệu yên).

Theo nguồn tin, vào ngày 1/4 năm nay, chính các lãnh đạo công ty tại trụ sở Tokyo đã tự nguyện khai ra những sai phạm này cho Văn phòng Công tố viên quận Tokyo. Mặt khác, vào ngày 1 đầu tháng này, trên trang web đã có công bố rõ rằng Chủ tịch Fujino sẽ nhận những trách nhiệm này và sẽ được cho "nghỉ hưu" chính thức tại cuộc họp cổ đông vào tháng 6.

Tenma là công ty Nhật Bản bắt đầu hoạt động từ năm 1949. Theo báo cáo chứng khoán hàng năm, doanh thu bán hàng trong năm 2018 của Tenma là 84,8 tỷ yên với 7.557 nhân viên trên toàn cầu.