Nghị quyết số 128: Quan trọng và khó đọc

Nghị quyết số 128 “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19" được ban hành hôm qua nhằm “thực hiện mục tiêu kép, đưa cả nước chuyển sang trạng thái bình thường mới sớm nhất có thể, phấn đấu trong năm 2021” và “không để tình trạng cục bộ, cát cứ trong ban hành và thực hiện các giải pháp trên mức cần thiết gây ảnh hưởng tiêu cực tới sản xuất kinh doanh, đời sống xã hội”.

Hôm nay, Bộ Y tế đã ban hành Hướng dẫn tạm thời hướng dẫn thực hiện Nghị quyết trên. Đây là phản ứng chính sách rất kịp thời của Bộ Y tế trước sự mong đợi cháy bỏng của các địa phương, doanh nghiệp và người dân.

Xin review một số điểm chính:

I. Sau 3 tiêu chí liên quan đến số ca nhiễm mới, độ phủ vắc xin và khả năng thu dung/điều trị để xác định cấp độ dịch, luôn có 1 câu kèm theo: Các địa phương có thể điều chỉnh giảm hoặc tăng số ca mắc mới/tiêm chủng trong từng mức độ cho phù hợp với tình hình thực tế.

Điều này có nghĩa là gì? Các địa phương được trao quyền công bố, chịu trách nhiệm về cấp độ dịch của mình, thay vì phải tuân thủ cứng. Ở góc độ nào đó, điều này tạo điều kiện cho các tỉnh ban hành cấp độ dịch một cách linh hoạt; Hà Giang đâu có như Hà Nội. Song vấn đề là các tỉnh sẽ có xu hướng nâng cấp độ dịch lên để dễ dàng và an toàn trong quản lý, đẩy cái khó cho dân. Hơn nữa, khi quy định đã được sử dụng “linh hoạt” thì nó khó “thống nhất trong toàn quốc”.

II. Bản Hướng dẫn nhấn mạnh đến xây dựng khả năng “thu dung”. Hơn nữa, nó quy định rõ thêm: Đối với người đến từ địa bàn có dịch (địa bàn có dịch ở cấp độ 4 hoặc vùng cách ly y tế), người tiếp xúc gần (F1): thực hiện theo hướng dẫn hiện hành của Bộ Y tế.

Như vậy, sẽ tiếp tục phát triển các khu cách ly tập trung đối vời người nhiễm virus và người tiếp xúc gần (F0,F1).

Điều này có nghĩa, về lý thuyết, Nhà nước tiếp tục cung cấp các khu cách ly tập trung cho những F0, F1 không có điều kiện cách ly tại nhà. Vấn đề là, làm sao để tránh việc các tỉnh cách ly F0, F1 khá tràn lan hiện nay, gây ra rất nhiều rắc rối, như lãnh đạo TPHCM nói: “Lúc đó chưa có thuốc điều trị, TP tập trung xây dựng bệnh viện dã chiến để tập trung ca nhiễm COVID-19 (F0). Nhưng tập trung xong ngồi đó ngó, ai khỏe vượt qua, ai mệt thì đi nằm bệnh viện. Việc này tạo áp lực căng thẳng rất lớn, không biết làm gì. Giữ F0 lại ngăn chặn nguồn lây nhưng tập trung họ lại xong không biết làm gì”.

III. Có những quy định rất khó hiểu, phải viện dẫn các văn bản của các bộ ngành khác nhau. Ví dụ, Đối với công tác đảm bảo phòng, chống dịch COVID-19 tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh, trung tâm thương mại, siêu thị, chợ, nhà hàng/quán ăn, tại các cơ sở giáo dục đào tạo, đối với người điều khiển phương tiện vận chuyển thực hiện theo các hướng dẫn hiện hành của Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Giao thông vận tải và Bộ Công thương.

IV. Tất nhiên, có những quy định tiến bộ.

Chẳng hạn: Đẩy nhanh tốc độ tiêm vắc xin phòng COVID-19, ưu tiên tiêm cho người từ 50 tuổi trở lên, người có bệnh nền, phụ nữ có thai, người lao động làm việc tại các khu, cụm công nghiệp.

Hoăc về xét nghiệm:

Không chỉ định xét nghiệm đối với việc đi lại của người dân; chỉ thực hiện xét nghiệm đối với trường hợp đến từ địa bàn có dịch ở cấp độ 4 hoặc cách ly y tế vùng (phong tỏa) và các trường hợp nghi ngờ hoặc có chỉ định điều tra dịch tễ đến từ địa bàn có dịch ở cấp độ 3.

Đối với người đã tiêm đủ liều vắc xin và người đã khỏi bệnh: chỉ xét nghiệm khi có yêu cầu điều tra dịch tễ; với trường hợp cách ly y tế hoặc theo dõi y tế và trường hợp đến từ địa bàn có dịch ở cấp độ 4 hoặc cách ly y tế vùng (phong tỏa).

Nhận xét: Hướng dẫn chưa điều chỉnh hành vi của hàng loạt các tỉnh đang đòi dân có xét nghiệm PCR âm tính mới cho vào tỉnh nhà; và dù có nhiều điểm tiến bộ, hướng dẫn có vẻ vẫn thiên về zerocovid.