Nghị định 09/2016 làm "khổ" doanh nghiệp thực phẩm đến bao giờ?

Những bất cập tại Nghị định 09/2016 vẫn dai dẳng suốt 7 năm qua chưa được giải quyết. Các doanh nghiệp ngành thực phẩm đã và đang từng ngày phải chịu đựng rất nhiều khó khăn, tổn thất…

Năm hiệp hội trong lĩnh vực chế biến thực phẩm gồm: Hiệp hội Thực phẩm minh bạch, Hiệp hội Lương thực thực phẩm TP.HCM, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), Hiệp hội Hàng Việt Nam chất lượng cao và Hiệp hội Nước mắm Phú Quốc vừa cùng ký tên vào công văn gửi Thủ tướng Chính phủ và Bộ Y tế về việc kiến nghị sửa đổi các quy định tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm trong Nghị định 09/2016/NĐ-CP (Nghị định 09) của Chính phủ.

Cụ thể, quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 điều 6 Nghị định 09: "Muối dùng trong chế biến thực phẩm phải được tăng cường i ốt" và "Bột mì dùng trong chế biến thực phẩm phải được tăng cường sắt và kẽm", các hiệp hội ngành hàng cho là bất cập, đi ngược lại nguyên tắc quản lý rủi ro; thiếu cơ sở khoa học và không chính xác với hướng dẫn của Tổ chức y tế Thế giới; không phù hợp với thông lệ quốc tế và các ngành sản xuất thực phẩm xuất khẩu; gây tốn kém, khó khăn cho sản xuất kịnh doanh thực phẩm mà hiệu quả cho sức khỏe cộng đồng lại rất thấp vì yếu tố công nghệ trong chế biến thực phẩm hay vấn đề gây "cường giáp" đối với đông đảo người dân sống tại ven biển và các thành phố khi bị "thừa i ốt" mà không có các lựa chọn khác.

Các hiệp hội nhận định, đã 7 năm qua, cộng đồng doanh nghiệp các hiệp hội ngành hàng thực phẩm vẫn luôn dõi theo và theo sát tiến trình này. Chính phủ cũng đã nhiều lần có ý kiến chỉ đạo giao Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với Bộ Công thương và các bộ ngành liên quan khẩn trương nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung Nghị định 09.

"Chúng tôi mong muốn sớm nhận được dự thảo theo kế hoạch chỉ đạo trên để góp ý xây dựng, nhưng đến nay đã là đầu quý 3/2024 nhưng chúng tôi được biết là chưa có dự thảo. Với tinh thần cầu thị và đồng hành với Chính phủ và Bộ Y tế trong đảm bảo sức khỏe người dân và sự phát triển ổn định, bền vững của các ngành kinh tế thực phẩm, bằng văn bản này, các hiệp hội ngành hàng thực phẩm xin được bày tỏ sự quan tâm và kính đề nghị Phó thủ tướng xem xét chỉ đạo vấn đề này theo tinh thần NQ 19/2018/NQ-CP và văn bản 265/VPCP-KGVX kể trên", kiến nghị nêu.

Những bất cập này đã kéo dài dai dẳng gần 7 năm, kể từ năm 2017 đến nay. Các doanh nghiệp ngành lương thực, thực phẩm đã và đang từng ngày phải chịu đựng rất nhiều khó khăn, tổn thất.

Chia sẻ với báo chí về nội dung này trước đó, bà Lý Kim Chi - Chủ tịch Hội Lương thực, thực phẩm TP.HCM cho biết, bất cập này đã kéo dài dai dẳng gần 7 năm, kể từ năm 2017 đến nay. Các doanh nghiệp ngành lương thực, thực phẩm đã và đang từng ngày phải chịu đựng rất nhiều khó khăn, tổn thất từ việc yêu cầu bắt buộc tất cả các doanh nghiệp phải bổ sung i ốt vào muối và bổ sung sắt, kẽm vào bột mì dùng trong chế biến thực phẩm.

Bà Chi cho rằng yêu cầu này đang đi ngược lại nguyên tắc quản lý rủi ro, không đúng với các khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới, thiếu hiệu quả và không phù hợp với quốc tế. Đặc biệt quy định này thậm chí gây nguy hiểm sức khỏe khi bắt tất cả những người đủ hoặc thừa vi chất phải ăn thực phẩm bổ sung vi chất.

"Quy định này gây tốn kém và rất nhiều khó khăn cho doanh nghiệp sản xuất, chế biến thực phẩm", bà Chi nói.

Ngày 15/5/2018, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 19-2018/NQ- CP và chỉ đạo Bộ Y tế “Nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung Nghị định 09 theo hướng: bãi bỏ quy định “muối dùng trong chế biến thực phẩm phải được tăng cường i ốt” và bãi bỏ quy định “bột mì dùng trong chế biến thực phẩm phải được tăng cường sắt và kẽm”. Thay vào đó, chỉ nên khuyến khích doanh nghiệp chế biến thực phẩm sử dụng”.

Ngày 26/6/2018, Bộ Y tế đã ban hành kế hoạch số 618 sửa đổi Nghị định 09, nhưng đến nay Bộ Y tế vẫn chưa triển khai việc sửa đổi nghị định này.

“Chính phủ đã thấu hiểu những bất cập doanh nghiệp đang phải chịu đựng từ các quy định của Nghị định 09. Tuy nhiên, thực tế này cũng cho chúng ta thấy sự thờ ơ Bộ Y tế trong việc thực thi các chỉ đạo của Chính phủ”, bà Chi nói.

Bà Chi cho hay doanh nghiệp hết sức quan ngại khi Bộ Y tế cứ trì hoãn và kéo dài việc sửa đổi, gây cho doanh nghiệp rất nhiều tổn thất. Những tổn thất này không chỉ bằng tiền bạc, thời gian, mà trong nhiều trường hợp doanh nghiệp mất cả thị trường xuất khẩu, ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của một ngành hàng.

“Tình trạng này đang ảnh hưởng tới niềm tin của doanh nghiệp đối với các chính sách và hiệu lực quản lý của Chính phủ. Với những khó khăn dai dẳng từ thị trường, cộng thêm những chi phí phát sinh trong việc tuân thủ các quy định, thủ tục hành chính, phần đông những doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng đang ở trạng thái ít có cơ hội phục hồi”, bà Chi nêu.

Còn ông Đậu Anh Tuấn, Phó tổng thư ký Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng cho biết, các doanh nghiệp phản đối rất mạnh mẽ khi Nghi định 09 yêu cầu tăng cường i ốt vào muối dùng để ăn trực tiếp, chế biến thực phẩm; bột mì dùng trong chế biến thực phẩm phải được tăng cường sắt và kẽm.

“Doanh nghiệp cho rằng quy định này gây rất nhiều khó khăn cho sản xuất kinh doanh, tăng chi phí và giảm năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, thiếu hiệu quả và không phù hợp với quốc tế. Chính phủ đã yêu cầu sửa đổi quy định này nhưng đến nay vẫn chưa có Nghị định sửa đổi”, ông Tuấn cũng cho biết.