Nghi án Công ty Tenma hối lộ: Phát hiện một số bất cập trong kiểm tra thuế

Bộ Tài chính vừa chính thức có báo cáo Thủ tướng Chính phủ về nghi án Công ty TNHH Tenma Việt Nam đã hối lộ một số cán bộ, công chức Việt Nam 25 triệu Yên Nhật (khoảng 5,4 tỷ đồng).

Cục Thuế và Cục Hải quan Bắc Ninh đã có những sai sót gì?

Theo báo cáo của Cục Hải quan tỉnh Bắc Ninh, trong thời kỳ kiểm tra sau thông quan (2/2012/6/2017), Công ty Tenma VN (công ty 100% vốn đầu tư Nhật Bản tại Việt Nam) đã nhập khẩu khuôn đúc tại 211 tờ khai với trị giá trên 18,6 triệu USD và đã xuất khẩu số hàng trị giá trên 22,76 triệu USD.

Tuy nhiên, kết quả thanh tra của Thanh tra Bộ Tài chính, việc kiểm tra sau thông quan tại trụ sở Tenma của đoàn kiểm tra của Hải quan tỉnh Bắc Ninh có một số "tồn tại" như: Chưa tổng hợp đầy đủ nội dung kiểm tra, có ngày làm việc nhưng không ghi nội dung làm việc cụ thể, không tổ chức đánh giá rút kinh nghiệm của cuộc kiểm tra.

Thanh tra Bộ Tài chính cho rằng, Công ty Tenma VN là DN chế xuất nên không phải nộp thuế giá trị gia tăng, thuế nhập khẩu và thuế xuất khẩu và việc khai báo của công ty này phù hợp với quy định của pháp luật. "Công ty Tenma không trốn thuế trong quá trình nhập khẩu kinh kiện để sản xuất-xuất khẩu khuôn đúc".

Kết quả thanh tra tại Cục Thuế Bắc Ninh của thanh tra Bộ Tài chính cho thấy có nhiều vấn đề đáng chú ý hơn. Theo báo cáo, tháng 8/2019, Cục thuế Bắc Ninh đã kiểm tra tại Công ty Tenma và đã truy thu số thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) đối với dịch vụ sửa chữa khuôn không đáp ứng điều kiện hưởng ưu đãi thuế TNDN trên 387,7 tỷ đồng.

Tuy nhiên, quá trình kiểm tra trên của Cục Thuế Bắc Ninh có một số vấn đề như: Ghi nhật ký đoàn kiểm tra không đúng thực tế nhật ký thực hiện; chưa phát hiện được chi phí bất hợp lý mà DN đã hạch toán không đúng vào kết quả sản xuất, kinh doanh năm 2017 số tiền trên 2,1 tỷ đồng. Đáng chú ý, trưởng đoàn kiểm tra Cục Thuế này đã chuyển cho công ty nhiều bản dự thảo biên bản kiểm tra thuế xác định không đúng số thuế mà công ty này phải nộp theo quy định của pháp luật về thuế...

Theo Bộ Tài chính, qua kiểm tra việc xử lý thuế với Công ty Tenma của 2 cơ quan trên đảm bảo theo quy định pháp luật, không làm thất thu thuế. Nhưng việc kết luận Công ty TNHH Tenma VN có hối lộ đoàn kiểm tra sau thông quan hay đoàn kiểm tra thuế không thì "vẫn chưa có thể kết luận được" dù Bộ cũng đã phối hợp với cơ quan điều tra của Bộ Công an để làm rõ.

Tuy nhiên, hiện cơ quan chức năng cũng đã phát hiện có dấu hiệu bất thường ngay trong nội bộ nhân sự của Công ty Tenma VM về các vấn đề hóa đơn, thuế. Dân trí sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc này.

Tóm tắt vụ việc

Theo thông tin Dân trí đã nêu, ngày 12/5 trên báo Asahi của Nhật, hãng sản xuất nhựa Tenma- có trụ sở tại Tokyo Nhật Bản đã "đầu thú" với Tòa án Tokyo rằng một công ty con của hãng tại KCN Quế Võ, Bắc Ninh, Việt Nam- công ty TNHH Tenma Việt Nam đã hối lộ cán bộ nhà nước của Việt Nam với ước tính tổng số tiền lên đến 25 triệu yên (tương đương khoảng 5,4 tỷ đồng).

Các công tố viên quận Tokyo ban đầu đánh giá hành vi này của Tenma đã vi phạm Luật phòng chống cạnh tranh không lành mạnh của Nhật Bản. Khoản tiền trên được lãnh đạo Công ty Tenma trực tiếp thông qua khoản "phí điều chỉnh" cho các cán bộ của của một cơ quan địa phương của Việt Nam nhằm được miễn giảm khoản truy thu thuế đối với công ty con tại Việt Nam. Khoản "phí điều chỉnh" trị giá 25 triệu yên này được thực hiện qua 2 lần.

Sau khi Dân trí nêu sự việc trên, lãnh đạo Cục Hải quan Bắc Ninh và Cục Thuế Bắc Ninh đều phủ nhận các thông tin trên. Ông Ngô Xuân Tòng, Cục trưởng Cục Thuế Bắc Ninh cho biết, đã kiểm tra, kiểm toán công ty Tenma và không cho thấy dấu hiệu công ty này "được hưởng cái gì" để được miễn giảm thuế. Còn ông Phạm Chí Thành, Phó cục trưởng Cục Hải quan Bắc Ninh cho rằng, Tenma là Công ty chế xuất nên không phải chịu thuế hải quan nên không có vấn đề hối lộ cán bộ hải quan.

Tuy nhiên, sau thông tin phản ánh trên thì Cơ quan điều tra, Công an tỉnh Bắc Ninh cũng đã vào cuộc điều tra. Thủ tướng Chính phủ cũng đã yêu cầu Bộ Tài chính báo cáo. Bộ Tài chính đã yêu cầu Tổng cục Thuế tạm đình chỉ công tác 5 công chức và Tổng cục Hải quan đã tạm đình chỉ 6 công chức tại tỉnh Bắc Ninh (hiện nay số công chức này đã làm việc lại bình thường). Bộ Tài chính đã lập đoàn thanh tra và đến tháng 9/2020 đoàn thanh tra này đã kết thúc cuộc thanh tra tại Cục Hải quan Bắc Ninh và Cục Thuế tỉnh Bắc Ninh.