Nghèo đa chiều và covid 19

Điều 3 Nghị định 07/2021/NĐ-CP quy định chuẩn hộ nghèo đa chiều là hộ gia đình có thu nhập bình quân đầu người/tháng không quá 1.500.000 đồng (khu vực nông thôn) và không quá 2.000.000 đồng (khu vực thành thị) cộng với thiếu hụt từ 03 chỉ số đo lường mức độ thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản trở lên.

12 chỉ số của 06 dịch vụ xã hội cơ bản gồm: việc làm (việc làm; người phụ thuộc trong hộ gia đình), y tế (dinh dưỡng; bảo hiểm y tế), giáo dục (trình độ giáo dục của người lớn; tình trạng đi học của trẻ em), nhà ở (chất lượng nhà ở; diện tích nhà ở bình quân đầu người), nước sinh hoạt và vệ sinh (nguồn nước sinh hoạt; nhà tiêu hợp vệ sinh), thông tin (sử dụng dịch vụ viễn thông; phương tiện phục vụ tiếp cận thông tin).

Cũng với mức thu nhập hộ nghèo ở trên mà chỉ thiếu 1 hoặc 2 dịch vụ xã hội cơ bản thì chỉ được coi là hộ cận nghèo. Còn nếu thu nhập tăng thêm vượt trên mức thu nhập quy định của hộ nghèo là được coi có mức sống trung bình mà không quy định các chỉ số dịch vụ cơ bản nữa. Quy định như vậy tức là coi phần thu nhập tăng thêm này (dù chỉ 100 nghìn đồng) là đủ đáp ứng tất cả các dịch vụ cơ bản.

Khái niệm “nghèo đa chiều” không phải do ta nghĩ ra. Tên thuật ngữ tiếng Việt ta mới đặt ra. Thế giới có thuật ngữ tiếng Anh “MULTI-DIMENSIONAL POVERTY”, tiếng Tàu dịch là “多维贫困” (đa duy bần khốn). Khái niệm đa chiều là ở chỗ có thu nhập nhưng thiếu dịch vụ cơ bản thì vẫn là nghèo. Tuy nhiên, chỉ cần thiếu không quá 2 chỉ số thì chỉ được coi là cận nghèo và chỉ cần thu nhập tăng thêm trên mức quy định cận trên thì đã thành hộ có mức sống trung bình.

Thời buổi covid này một cặp vợ chồng trẻ với 02 đứa con có thu nhập không nổi 8 triệu đồng/tháng thì có nguy cơ thành hộ nghèo. Chỉ cần một người không có việc làm, một đứa con không có BHYT, không có tiền sử dụng internet thế là thành hộ nghèo theo chuẩn. Không biết có số liệu thống kê nào cho hay năm 2020 bao nhiêu hộ cận nghèo trở thành nghèo, trung bình thành cận nghèo do ảnh hưởng của covid hay không. Dự báo năm 2021 ảnh hưởng như thế nào nữa.

Hà Nội ngày thường đông đúc biết bao nhiêu, giờ thì vắng vẻ, các dịch vụ đóng cửa im lìm. Không chỉ cư dân thành thị mà bao người lao động từ nông thôn lên kiếm việc giờ không có việc gì, không làm gì ra thu nhập. Các khoản trợ giúp năm ngoái không biết những ai được nhận, còn năm nay có hay không. Những người nghèo cố duy trì sử dụng dịch vụ viễn thông vẫn hàng ngày nhận được tin nhắn “tham gia ủng hộ cho quỹ vaccine phòng covid”. Bao giờ covid mới qua.