Nghệ thuật sử dụng margin trong đầu tư chứng khoán

Sử dụng margin trong đầu tư chứng khoán là một nghệ thuật, và người sử dụng margin chính là một nghệ sĩ!

Margin là gì?

Margin hay giao dịch ký quỹ là một thuật ngữ trong đầu tư chứng khoán đề cập đến việc nhà đầu tư có thể sử dụng khoản vay từ công ty chứng khoán để tăng sức mua cho tài khoản và thế chấp khoản vay đó bằng chính cổ phiếu đã mua. Giao dịch ký quỹ là một đòn bẩy tài chính giúp nhà đầu tư tối đa hóa cơ hội và gia tăng lợi nhuận lên gấp bội so với việc chỉ sử dụng vốn tự có.

Số tiền nhà đầu tư đựợc vay tuỳ thuộc vào loại cổ phiếu và tỷ lệ đòn bẩy quy định bởi công ty chứng khoán. Phần lớn các cổ phiếu trên thị trường có tỷ lệ đòn bẩy là 5:5, một số công ty chứng khoán có thể đưa ra tỷ lệ đòn bẩy là 6:4, 7:3... Ví dụ vốn nhà đầu tư có 100 triệu, tỷ lệ đòn bẩy quy định là 5:5, người đó sẽ được mua đến 200 triệu.

Việc dùng margin cũng như sử dụng một con dao hai lưỡi, khi cổ phiếu tăng giá nhà đầu tư có thể kiếm thêm rất nhiều tiền; nhưng khi giảm thì sẽ rất đau đớn. Margin call xảy ra khi tỷ lệ ký quỹ của nhà đầu tư giảm xuống nhỏ hơn một tỷ lệ nhất định của tổng giá trị chứng khoán. Lúc này, môi giới sẽ liên hệ tới khách hàng để có phương án xử lý chủ động để nâng tỷ lệ ký quỹ lên mức tỷ lệ quy định tương ứng. Nếu nhà đầu tư không thực hiện xử lý trong vòng 3 ngày giao dịch, công ty chứng khoán sẽ bán giải chấp cổ phiếu của khách hàng để đưa tỷ lệ về mức theo quy định.

Cách sử dụng margin hiệu quả

Dưới đây NVC Team xin giới thiệu một số phương pháp để anh chị có thể sử dụng margin hiệu quả:

1. Xem xét lại quá trình đầu tư

Nếu 10 cổ phiếu gần nhất nhà đầu tư thắng đến 7 thì hãy cân nhắc tới việc sử dụng margin, còn nếu vẫn 5 ăn 5 thua thì chưa nên vội. Khi thắng có thể lãi gấp đôi nhưng khi thua lỗ cũng sẽ mất gấp đôi và thậm chí âm cả vào vốn. Vay margin phù hợp với những nhà đầu tư "lão làng" đã có nhiều kinh nghiệm trên thị trường chứng khoán còn đối với những F0 mới toanh, hãy tích lũy thật nhiều kiến thức và kĩ năng. Lời khuyên tốt nhất đó chính là đừng bao giờ làm việc gì khi chưa biết rõ về nó!

2. Thận trọng quan sát thị trường

Nhà đầu tư cần quan sát thị trường chung kỹ lưỡng dựa trên các yếu tố vĩ mô, chu kỳ, kỹ thuật,... để đưa ra quyết định có nên sử dụng margin ở thời điểm hiện tại hay không. Dù cổ phiếu có tốt đến mấy nhưng khi thị trường đang trong trạng thái rủi ro cao thì cũng khó

tránh khỏi xu thế chung là giảm điểm. Chính vì vậy, lựa chọn thời điểm thị trường thuận lợi luôn là yếu tố cần thiết thiết để đầu tư thành công dù có hay không sử dụng margin.

Thời điểm thích hợp nhất để sử dụng margin là ngay từ đầu sóng, khi thị trường có dấu hiệu tăng trưởng rõ ràng và giảm margin khi thị trường đi vào chu kỳ cuối. Việc quan sát kỹ trạng thái thị trường còn hỗ trợ nhà đầu tư đưa ra các chiến lược phù hợp để bảo vệ tài khoản và giữ tỷ trọng ở mức cân bằng.

3. Chậm mà chắc

Cẩn thận không bao giờ thừa trên thị trường chứng khoán. Sử dụng margin dần dần như một cách bình quân giá cổ phiếu làm giảm bớt biến động của thị trường lên tài khoản, giúp nhà đầu tư có thể đưa ra những hành động kịp thời khi thị trường chung đột ngột điều chỉnh. Điều này làm giảm thiểu rủi ro chứng khoán mua chưa kịp về hay lượng hàng nắm giữ quá lớn khiến tỉ lệ tài khoản chạm ngưỡng call-margin hoặc có thể là force-sell. "Đừng bao giờ bỏ hết trứng vào một giỏ" - đừng bao giờ all-in trong một lần mua - câu nói trên hoàn toàn đúng với mọi trường hợp.

Nếu nhà đầu tư vẫn chưa chắc chắn về hướng đi của thị trường hay thấy thị trường vẫn đang trong giai đoạn điều chỉnh thì không nên sử dụng margin để tập trung quản trị rủi ro thật tốt. Đầu tư chứng khoán không phải chuyện ngày một ngày hai, cơ hội trên thị trường còn rất nhiều vì vậy chớ nên vội vàng mà "tiền mất tật mang".

4. Đánh giá thật kỹ cổ phiếu trước khi sử dụng margin.

Nhà đầu tư cần hiểu rõ nội tại doanh nghiệp (phân tích cơ bản) kết hợp với nghiên cứu biểu đồ giá (phân tích kỹ thuật) trước khi quyết định đầu tư. Chỉ nên dùng margin khi đầu tư vào những cổ phiếu có nền tảng cơ bản ổn định: giá trị vốn hóa lớn, kết quả kinh doanh khả quan, dư địa tăng giá vẫn còn, hưởng lợi từ sóng ngành, thanh khoản tốt... Thông thường, đó là những cổ phiếu thuộc nhóm Mid-cap và Blue-chip. Với cổ phiếu thuộc nhóm Penny, mức độ rủi ro khi đầu tư sẽ cao hơn rất nhiều.

5. Hãy chủ động hạ hết phần margin khi thị trường chuyển biến xấu và đi vào downtrend

Điều này giúp nhà đầu tư bảo toàn lợi nhuận trước biến động của thị trường. Sử dụng margin theo cách thứ 3: "Chậm mà chắc" sẽ hỗ trợ xử lý tài khoản kịp thời. Nếu không kịp hạ margin, hãy quan sát trạng thái thị trường rồi mới đưa ra chiến lược hành động cho tài khoản. Nhà đầu tư có thể tham khảo bài viết "Xử lý tài khoàn thế nào khi bị kẹp hàng" của NVC team để cơ cấu lại danh mục khi lỡ cầm cổ phiếu ở vùng giá quá cao.

Điều quan trọng nhất là chỉ nên sử dụng margin trong các giao dịch ngắn hạn. Nếu đầu tư lâu dài thì margin không phải một lựa chọn khôn ngoan.