Ngành tôm lỡ nhịp nắm cơ hội thị trường, ngành cá tra còn 10-20% công suất

Ngày 30/8, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho hay, theo kết quả khảo sát của VASEP, 100% doanh nghiệp (DN) được khảo sát cho rằng, “3 tại chỗ” chỉ là phương án cầm cự. Với ngành tôm, đã trễ nhịp so với cơ hội thị trường; còn công suất toàn ngành cá tra chỉ còn 10-20%... DN đang hoạt động thì đã giảm tối đa công suất chế biến, hoạt động cầm chừng. Nhiều DN cân nhắc tới phương án sẽ ngưng hoạt động hoàn toàn trước 15/9 nếu tình hình không được cải thiện...

Theo VASEP, cho tới nay, tỷ lệ tiêm vắc xin COVID-19 (mũi 1) của các DN chế biến, xuất khẩu (XK) thủy sản trung bình là 40-50%. 100% DN khảo sát cho rằng, “3 tại chỗ” chỉ là phương án cầm cự, tạm thời để DN duy trì sản xuất và nếu Chính phủ, các địa phương không có các biện pháp khôi phục khẩn cấp thì nguy cơ đổ vỡ toàn chuỗi sản xuất từ nuôi trồng - khai thác - chế biến - kinh doanh - xuất nhập khẩu đang hiển hiện trước mắt.

Theo phản ánh của các DN chế biến tôm tại Cà Mau, Sóc Trăng và Bạc Liêu (3 địa phương dẫn đầu về sản xuất tôm của cả nước hiện nay), diễn biến dịch bệnh COVID-19 phức tạp và các tỉnh đều thực hiện giãn cách xã hội nên không chỉ việc lưu thông hàng hóa, mua bán con giống, thu hoạch tôm gặp khó khăn mà các nhà máy cũng đã phải giảm công suất chế biến 60-70%, thiếu hụt công nhân, chi phí tăng cao.

Nhiều DN cho rằng, hiện nay, ngành tôm Việt Nam đã trễ nhịp so với cơ hội thị trường nhưng nếu các địa phương mau chóng có giải pháp kiểm soát dịch bệnh vào cuối tháng 8 để phục hồi sản xuất thì vẫn còn cơ hội, giá tôm tăng trở lại, còn nếu muộn hơn thì coi như cơ hội năm nay trôi qua.

Từ tháng 9 trở đi là thời điểm các nhà máy bước vào cao điểm thu mua nguyên liệu, chế biến và XK nhưng với tình hình hiện tại, chắc chắn nguồn cung tôm sẽ bị đảo lộn, thiếu hụt cho tới cuối năm, thậm chí kéo dài sang năm 2022.

Công suất toàn ngành cá tra còn 10-20%

Theo VASEP, từ cuối tháng 7/2021, dịch bệnh lan từ TP.HCM xuống các tỉnh miền Tây thì các DN ngành cá tra hứng chịu đầu tiên, có tới 50% DN tại một số địa phương vùng trọng điểm phải đóng cửa, cá tra nuôi tại ao của các DN vượt size do các nhà máy ngừng hoạt động hoặc giảm tối đa công suất. Một số DN nuôi cá tra thời gian nuôi bị kéo dài, mật độ lớn khiến cá chết... Hiện ước tính công suất hoạt động của toàn ngành cá tra chỉ từ 10-20%.

Tại Bến Tre, nhiều DN chế biến cá tra đã ngừng chế biến từ đầu tháng 8/2021 do việc đi lại, vận chuyển, nuôi trồng gặp khó khăn, công nhân lo ngại bị nhiễm bệnh nên cũng xin nghỉ. Tỷ lệ DN chế biến được tiêm vắc xin hiện dưới 15%.

Còn tại Hậu Giang, hầu hết nhà máy thủy sản đã đóng cửa nếu không đáp ứng được “3 tại chỗ”, thiếu công nhân, việc đi lại gặp nhiều khó khăn, hơn thế nhiều nhà máy chế biến nằm trong “vùng đỏ” nên toàn bộ lao động từ “vùng xanh” không tới làm việc được tại nhà máy.

Các nhà máy thời gian đầu cố gắng thực hiện “3 tại chỗ” để duy trì công ăn việc làm cho người lao động, trả hợp đồng các đơn hàng đã ký, song cũng buộc phải ngưng hoạt động sau 1 tháng do phát sinh chi phí quá lớn...

Không chỉ ở ĐBSCL, tại Đà Nẵng, sau khi thành phố thông báo giãn cách thì toàn bộ DN chế biến thủy sản cũng đã đóng cửa. Một số DN dự kiến thực hiện “3 tại chỗ” để sản xuất cầm cự nhưng thiếu công nhân chế biến sâu trầm trọng.

Ngoài ra, tại các địa phương ven biển như Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Bà Rịa - Vũng Tàu, Kiên Giang…, DN đã giảm tối đa công suất chế biến, hoạt động cầm chừng. Nhiều DN cân nhắc tới phương án sẽ ngưng hoạt động hoàn toàn nếu trước 15/9 tình hình không được cải thiện…