Ngành thủy sản tích cực “xóa” thẻ vàng

Về phía DN chế biến, xuất khẩu thủy sản, mặc dù chịu áp lực sụt giảm đơn hàng tại thị trường EU, song DN vẫn chủ động quảng bá hình ảnh, sản phẩm thủy sản chế biến chất lượng và quy trình đánh bắt an toàn đến người tiêu dùng khu vực EU.

Ông Trương Đình Hòe, Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) cho biết, châu Âu vốn là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của hải sản Việt Nam trong 5 năm qua, với giá trị xuất khẩu dao động trong khoảng 350 triệu - 400 triệu USD/năm, chiếm 17% tổng xuất khẩu hải sản của Việt Nam. Tuy nhiên, từ tháng 10/2017, Ủy ban châu Âu (EC) chính thức đưa ra cảnh báo thẻ vàng với hoạt động khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, và không theo quy định (IUU) đối với Việt Nam. Việc xuất khẩu hải sản Việt Nam sang EU đã giảm mạnh và kéo dài do khách hàng EU luôn hạn chế, hoặc ngừng mua hàng của các quốc gia đang bị thẻ vàng. Đến nay, kim ngạch xuất khẩu sang EU chỉ còn chiếm 15%/tổng kim ngạch xuất khẩu hải sản của cả nước, khiến nhiều DN bị thiệt hại nặng.

Theo lộ trình mới, khoảng đầu tháng 6/2019, nhóm chuyên gia kỹ thuật của EU sẽ sang Việt Nam đánh giá lại việc tuân thủ các quy định trong IUU. Nhưng theo bà Nguyễn Thị Thu Sắc, Phó Chủ tịch VASEP và là Trưởng Ban Điều hành IUU, về lĩnh vực khai thác thủy sản, Việt Nam hiện có một số vấn đề đang tiếp tục giải quyết. Thứ nhất, về khung pháp lý, Việt Nam đã có Nghị định số 26/2019/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản 2017 và các thông tư hướng dẫn để triển khai Luật Thủy sản. Các văn bản này trong quá trình hoàn thiện, Việt Nam trao đổi với phía EU để thống nhất các nội dung.

Đối với hệ thống giám sát tàu cá, Tổng cục Thủy sản đang nỗ lực chuyển đổi hệ thống để đáp ứng đúng quy định. Việc truy xuất nguồn gốc đang triển khai rất tốt, ngành thủy sản đã và đang coi đây là nhiệm vụ quan trọng nhất. Tuy nhiên, thực tế thực hiện tại 28 tỉnh ven biển thì một số địa phương chưa quyết liệt triển khai các giải pháp chống khai thác IUU. Tình hình tàu cá và ngư dân vi phạm khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài vẫn còn tiếp diễn. Công tác kiểm soát tàu cá rời bến, cập bến chưa thực hiện theo đúng quy định về khai báo, ghi chép đối với tàu cá, sản lượng qua cảng theo quy định…

Đây chính là những “điểm nghẽn” khiến nhiều DN xuất khẩu thủy sản đang lo lắng, vì từ nay đến thời hạn phái đoàn EU xem xét thực tế tại Việt Nam còn rất ít thời gian. Nếu không nhanh chóng xử lý, thực hiện dứt điểm, khắc phục theo yêu cầu phía EU, thì việc chưa được xóa thẻ vàng sẽ hiển hiện.

Về phía DN chế biến, xuất khẩu thủy sản, mặc dù chịu áp lực sụt giảm đơn hàng tại thị trường EU, song DN vẫn chủ động quảng bá hình ảnh, sản phẩm thủy sản chế biến chất lượng và quy trình đánh bắt an toàn đến người tiêu dùng khu vực EU. Cụ thể, trong tháng 5/2019 này đã có trên 20 DN Việt tham gia Diễn đàn xúc tiến thương mại sản phẩm thủy sản Việt Nam trong khuôn khổ Hội chợ Triển lãm thủy sản toàn cầu 2019 tổ chức tại Vương quốc Bỉ.

Tại hội chợ thường niên này, Việt Nam luôn nằm trong nhóm 10 quốc gia có gian hàng lớn và có vị trí trang trọng trong khu vực trung tâm, nơi dành cho những nước cung cấp hải sản chính cho thị trường EU. Gian hàng của Việt Nam quy tụ nhiều doanh nghiệp lớn (như Minh Phú, Hải Nam, Nam Việt, Vĩnh Hoàn…). Trong đó có cả DN về nuôi trồng và chế biến tôm, cá tra. Các DN chuyên kinh doanh mặt hàng thủy sản chế biến có giá trị gia tăng và các sản phẩm khai thác từ biển.

Bà Nguyễn Thị Thu Sắc cho hay, tham gia hội chợ quốc tế về thủy sản năm 2019 tại Bỉ là cơ hội vàng đối với các DN Việt Nam. Bởi tại đây, nhiều hãng nhập khẩu và tiêu thụ thủy hải sản tên tuổi và quy mô lớn nhất thế giới quan tâm tìm kiếm nguồn cung cho thị trường EU nói riêng và thế giới nói chung.

Về phía Vasep, nhân dịp này cũng đã tổ chức Diễn đàn Xúc tiến Thương mại sản phẩm Thủy sản Việt Nam, nhằm kết nối giao thương giữa doanh nghiệp Việt Nam và EU. Qua đó tiếp tục khẳng định chất lượng, an toàn thực phẩm của sản phẩm thủy sản Việt Nam đối với đối tác tại EU, góp phần tác động tích cực đến phán quyết của EU về việc gỡ bỏ thẻ vàng đối với thủy sản Việt Nam sau tháng 6/2019 tới đây.