Ngành nào vừa vượt mặt BĐS để trở thành "ngôi sao" tăng trưởng mạnh nhất quý 1?

Trong báo cáo mới đây, Chứng khoán VNDirect cho biết, "quán quân" tăng trưởng lợi nhuận quý này là nhóm ngành y dược với mức tăng 34,9% so với cùng kỳ. Qua đó, đóng góp 0,2% cho thị trường chung.

Tăng trưởng lợi nhuận ròng Q1/23 tiếp tục gây thất vọng

Theo ước tính của chúng tôi, tổng lợi nhuận (LN) ròng Q1/23 của các công ty niêm yết trên 3 sàn (HOSE, HNX, UPCOM) giảm 18,1% svck, mức giảm thấp hơn so với Q4/22 (-31,9%). Trong số 60 công ty thuộc phạm vi coverage của chúng tôi đã công bố kết quả kinh doanh Q1/23, 44% theo sát dự phóng trong khi 10% vượt dự báo và 46% không đạt kỳ vọng của chúng tôi.

Một quý đáng thất vọng đối với các DN Thép, Hóa chất và Chứng khoán

LN ròng Q1/23 của các nhà sản xuất Thép niêm yết giảm 93,3%, cải thiện đáng kể so với 2 quý lỗ ròng trước đó nhờ (1) giá bán thép phục hồi và (2) hoàn nhập dự phòng giảm giá hàng tồn kho. Ngành Hóa chất kéo dài xu hướng giảm với LN ròng Q4/22 và Q1/23 giảm lần lượt 22,5% và 71,9% do giá phốt pho và phân bón giảm sâu. Các công ty Chứng khoán ghi nhận LN ròng giảm mạnh 96,6% do thanh khoản thị trường giảm 63,1% svck trong Q1/23. Các công ty sản xuất Thép, Hóa chất và Chứng khoán cùng nhau làm tăng trưởng LN toàn thị trường giảm 13,5 điểm % trong Q1/23.

Du lịch & Giải trí và Bất động sản là động lực tăng trưởng hàng đầu trong Q1/23

Trong giai đoạn khó khăn, các DN phát triển Bất động sản (BĐS) vẫn đạt mức tăng trưởng LN ròng 28,3% trong Q1/23, chủ yếu nhờ đóng góp của VHM (+162,5%) nhờ ghi nhận các giao dịch bán buôn số lượng lớn. Tuy nhiên, nếu loại trừ VHM, LN ròng của các nhà phát triển BĐS đã giảm 40,4% svck trong Q1/23. Đáng chú ý, ngành Du lịch & Giải trí đã dần quay trở lại đúng quỹ đạo, lần đầu tiên ghi nhận LN ròng dương hơn 200 tỷ đồng kể từ sau dịch Covid-19. Kết quả này phần lớn được đóng góp bởi việc HVN lỗ 103,6 tỷ đồng trong Q1/23 (so với khoản lỗ 2.613 tỷ đồng trong Q1/22). Ngành Bất động sản và Du lịch & Giải trí cùng nhau đóng góp 4,9 điểm % vào tăng trưởng LN ròng Q1/23 của toàn thị trường

Biên lợi nhuận gộp cải thiện, tỷ lệ đòn bẩy tăng

Biên LN gộp thị trường (không bao gồm ngân hàng) Q1/23 tăng nhẹ 0,1 điểm % so với quý trước, lần tăng đầu tiên kể từ Q3/21 với sự cải thiện lớn nhất đến từ ngành Du lịch & Giải trí (+21,9% điểm), Thép (+7,0% điểm), Xây dựng & Vật liệu (+4,6% điểm). Tỷ lệ đòn bẩy của thị trường (không bao gồm ngân hàng) tăng lần đầu tiên kể từ Q1/22 do tổng nợ ngắn hạn tăng 2,3% sv quý trước trong khi tổng vốn chủ sở hữu giảm 2,0% sv quý trước. Chi phí lãi vay trung bình trên thị trường giảm từ 6,0% xuống 5,9% do lãi suất giảm trong Q1/23.

ĐIỂM NHẤN

KQKD các doanh nghiệp vốn hóa vừa và nhỏ bị ảnh hưởng nặng nề hơn trong Q1/23

Tổng LN ròng các doanh nghiệp VN30 trong Q1/23 giảm 11,1%, tích cực hơn so với nhóm vốn hóa lớn (-12,4%). Lợi nhuận của nhóm vốn hóa lớn sụt giảm nhiều hơn so với VN30 chủ yếu là do DPM (- 87,7%), DCM (-84,9%) và VGI (-68,8%).

Lợi nhuận Q1/23 của nhóm vốn hóa trung bình và nhỏ giảm mạnh lần lượt 39,8% svck và 38,5% svck, thấp hơn so với Q4/22 do tỷ giá hối đoái ổn định và lãi suất thấp hơn

Lợi nhuận của VN30 giảm 11,1% svck trong 1Q23

14 doanh nghiệp trong VN30 có tăng trưởng LN ròng khả quan trong Q1/23, dẫn đầu là VRE (171%), VHM (162%) và PLX (155%). VRE hưởng lợi sau khi kết thúc gói hỗ trợ chi phí thuê cho khách hàng cũng như tối ưu hóa chi phí hiệu quả. VHM tăng trưởng LN mạnh do (1) bàn giao tại dự án Vinhomes Ocean Park 2 và (2) ghi nhận các giao dịch bán buôn tại Vinhomes Ocean Park 2 & 3 với tổng LNTT là 8,5 nghìn tỷ đồng, chiếm 56% LNTT của VHM trong Q1/23. PLX phục hồi từ mức thấp trong Q1/22 nhờ nguồn cung xăng dầu ổn định từ các nhà máy lọc dầu trong nước (chủ yếu là Nghi Sơn).

Ngược lại, trong Q1/23, LN ròng của MWG giảm mạnh 98,5%, phản ánh tác động tiêu cực của nhu cầu tiêu dùng giảm trong bối cảnh lãi suất cao và việc một vài công ty tài chính tiêu dùng bị điều tra. Mặc dù LN ròng Q1/23 của HPG sụt giảm 95,2% svck nhưng HPG vẫn cho tín hiệu tốt khi LN ròng dương sau 2 quý bị lỗ trước đó nhờ (1) giá thép phục hồi và (2) hoàn nhập dự phòng giảm giá hàng tồn kho.

Đáng chú ý, NVL ghi nhận khoản lỗ 337 tỷ đồng trong Q1/23 (Q1/22: +1.079 tỷ đồng) do các yếu tố thị trường khiến doanh thu chuyển nhượng bất động sản suy yếu (-70,6%).

Biên LN gộp của thị trường báo hiệu sự cải thiện

Dựa trên ước tính của chúng tôi, biên LN gộp của thị trường (không bao gồm ngân hàng) trong Q1/23 đã tăng lên 15,5% từ mức 15,4% trong Q4/22. Nhóm ngành chứng kiến mức tăng biên LN gộp cao nhất so với Q4/22 bao gồm: Du lịch & Giải trí, Thép, Xây dựng & Vật liệu. Trong khi đó, các nhóm ngành Bất động sản, Hóa chất và Bán lẻ bị ảnh hưởng bởi việc biên LN gộp giảm mạnh nhất.

Chi phí nợ giảm trong khi đòn bẩy tăng

Tỷ lệ đòn bẩy toàn thị trường (không bao gồm ngân hàng) lần đầu tiên tăng lên kể từ Q1/22 do tổng nợ ngắn hạn tăng 2,3% trong khi tổng vốn chủ sở hữu giảm 2,0% sv Q4/22. Chi phí lãi vay trung bình trên thị trường giảm từ 6,0% xuống 5,9% do (1) lãi suất tiền gửi 12 tháng của các ngân hàng thương mại giảm 50 điểm cơ bản vào T3/23 từ mức đỉnh vào T1/23 và (2) NHNN cắt giảm lãi suất tái chiết khấu và lãi suất tái cấp vốn lần lượt là 1% điểm và 0,5% điểm vào T3/23

Khởi đầu gập ghềnh cho năm 2023