Ngành cà phê: Khủng hoảng giá sẽ còn kéo dài

Ngành hàng cà phê kỳ vọng sẽ khởi sắc trở lại trong năm 2020. Thế nhưng, ngay từ đầu năm, tình hình đã vô cùng khó khăn khi giá cà phê giảm mạnh xuống mức thấp nhất trong 10 năm qua và được dự báo khủng hoảng giá sẽ còn kéo dài.

Giá cà phê thấp kỷ lục

Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), cuối tháng 3/2020, giá cà phê Robusta trong nước giảm xuống mức thấp kỷ lục trong vòng 10 năm. Cụ thể, ngày 30/3/2020, giá cà phê giảm từ 4,8 - 5,7% so với ngày 29/2/2020, xuống còn 29.500 đồng/kg tại huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng và 30.000 đồng/kg tại huyện Cư M’gar, tỉnh Đăk Lăk. Tại cảng khu vực TP. Hồ Chí Minh, giá cà phê Robusta loại R1 giảm 4,9% so với ngày 29/2/2020, xuống mức 31.300 đồng/kg, trong khi giá thành sản xuất bình quân tại vườn của nông dân là 35.000 đồng/kg. Giá thấp khiến người trồng cà phê bán ra không đủ bù đắp chi phí sản xuất, cũng như không thể trả được lãi vay ngân hàng.

Cùng với đó, từ đầu mùa khô đến nay, tình trạng thiếu nước tưới diễn ra ở nhiều địa phương của tỉnh Đăk Nông. Theo báo cáo của UBND huyện Đăk Mil, toàn huyện có 42 công trình hồ đập thủy lợi, đến nay đã có 5 hồ cạn nước, gần 20 công trình không đủ nước tưới đợt 3. Tại huyện Krông Nô, đến nay đã có hơn 300 ha cà phê tại xã Nam Xuân và xã Đăk Sôr thiếu nước tưới do nắng nóng kéo dài, nguồn nước từ nhiều khe suối, ao hồ đã cạn kiệt.

Xuất khẩu giảm mạnh

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), kim ngạch xuất khẩu (XK) cà phê trong 3 tháng đầu năm 2020 ước chỉ đạt 765 triệu USD, giảm 9,8% so với cùng kỳ năm trước. Trước đó, XK cà phê năm 2019 ước đạt 1,57 triệu tấn và 2,71 tỷ USD; giảm 15,2% về khối lượng và giảm 22,7% về giá trị so với năm 2018. Giá XK bình quân cà phê Robusta trong 2 tháng đầu năm 2020 đạt mức 1.521 USD/tấn, giảm 3,1% so với cùng kỳ năm 2019. So với thời điểm mức giá cà phê XK đạt cao 2.300 USD/tấn vào năm 2014, thì hiện tại giá XK cà phê của Việt Nam đã giảm 43%. Tại Đăk Lăk, việc XK cà phê của các doanh nghiệp gần như tê liệt.

Dường như dịch Covid-19 đang phá vỡ toàn bộ ngành cà phê trên thế giới, khi các quán, cửa hàng cà phê bị đóng cửa hoặc hạn chế kinh doanh ở nhiều quốc gia. Theo Ngân hàng Đầu tư đa quốc gia (Goldman Sachs), nhu cầu tiêu thụ cà phê toàn cầu sẽ giảm 10% do đại dịch Covid-19, cho dù mức tiêu thụ tại nhà có thể cao hơn, nhưng cũng không bù đắp được cho việc tiêu thụ tại các quán và nhà hàng giảm.

Một số doanh nghiệp XK cà phê lớn của Việt Nam cho hay, dù đã có các hợp đồng XK với khối lượng lớn nhưng dịch diễn biến phức tạp khiến các đối tác ngừng nhập hàng. Trong khi giá cà phê giảm sâu, các hợp đồng mới tại Liên minh châu Âu (EU) không ký được, việc tìm đến các thị trường khác trong bối cảnh dịch bệnh hiện nay là không khả quan.

Ông Lương Văn Tự - Chủ tịch Hiệp hội Cà phê, Ca cao Việt Nam - cho biết, trong bối cảnh XK cà phê ngày càng khó khăn do cung vượt cầu, hiện nhiều doanh nghiệp cà phê cũng đang định hướng phát triển thị trường trong nước, nhằm thúc đẩy đầu ra cho cà phê. Tuy nhiên, với con số 30.000 quán cà phê phải đóng cửa để phòng, chống dịch Covid-19, khiến đầu ra cho cà phê tiếp tục gặp khó. Hiệp hội Cà phê, Ca cao Việt Nam cũng kiến nghị, Chính phủ cần sớm hỗ trợ về lãi suất, tín dụng đối với các đơn vị đang triển khai những hợp đồng XK, nông dân trồng cà phê để duy trì sản xuất. n