Ngành bán lẻ: Bắt kịp xu hướng tiêu dùng

Dịch Covid-19 đang gây ra nhiều khó khăn, thách thức đối với lĩnh vực bán lẻ, song đây là cuộc khủng hoảng để kích hoạt những bước chuyển đổi mới, nhằm mang đến cơ hội mới cho ngành bán lẻ tại Việt Nam.

Sức hấp dẫn lớn

Ngành bán lẻ Việt Nam được đánh giá là có sức hấp dẫn nhờ dân số đông, nhu cầu tiêu dùng lớn, nhất là hàng hóa thiết yếu vẫn tăng cao kể cả trong đại dịch. Theo Bộ Công Thương, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 8 ước tính đạt 422,9 nghìn tỷ đồng, tăng 1,9% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, doanh thu bán lẻ đạt 334,3 nghìn tỷ đồng, tăng 6,6%. Tính chung 8 tháng, xét theo ngành hoạt động, doanh thu bán lẻ hàng hóa đạt 2.553,6 nghìn tỷ đồng, chiếm 79,2% tổng mức và tăng 4% so với cùng kỳ năm trước.

Dịch Covid-19 khiến xu hướng tiêu dùng có nhiều thay đổi, theo đó, mức độ quan tâm về sức khỏe tăng lên tạo ra hai thay đổi đáng kể trong xu hướng tiêu dùng: Tiêu dùng an toàn và tăng cường mua sắm qua nền tảng thương mại điện tử (TMĐT). Theo dự báo, TMĐT tại Việt Nam sẽ tiếp tục duy trì mức tăng trưởng kép, hàng năm gần 50% từ nay cho đến 6 năm tới.

Song song với đó, theo các kênh nghiên cứu thị trường, nhu cầu tiêu dùng trực tiếp vẫn sẽ tăng trưởng. Cụ thể, Công ty nghiên cứu thị trường JLL Việt Nam, TMĐT sẽ không lấy mất “phần bánh” của bán lẻ truyền thống, mà là điểm cộng thêm cho nhà bán lẻ biết nắm bắt.

Trong khi đó, nghiên cứu của Công ty Nielsen cũng cho hay, khi đại dịch Covid-19 đi qua, lối sống ăn uống khỏe mạnh sẽ trở nên quan trọng với người tiêu dùng (NTD) hơn so với trước đây. Thay vì ở nhà, NTD sẵn sàng trả nhiều tiền hơn cho những sản phẩm, dịch vụ ở bên ngoài, miễn thấy đảm bảo và an toàn. Điều này mang lại cơ hội lớn cho các trung tâm thương mại vốn sở hữu nhiều mặt hàng trên một mặt bằng và có các biện pháp quyết liệt trong việc phòng, chống dịch bệnh.

Uniqlo là một ví dụ điển hình cho thấy các cửa hàng với sản phẩm thực tế chưa bao giờ thất thế. Sau khi chinh phục NTD Hà Nội với cửa hàng tại Vincom Center Phạm Ngọc Thạch, thương hiệu thời trang Nhật Bản đã lên kế hoạch mở liên tiếp hai cửa hàng tại các trung tâm mua sắm lớn. Trong đó, tại Hà Nội, Uniqlo cho hay, hai cửa hàng mới được đặt tại các trung tâm thương mại gồm Vincom Center Metropolis và Aeon Mall Long Biên, dự kiến vào mùa thu đông năm nay. Cùng với 3 cửa hàng tại TP. Hồ Chí Minh, hãng bán lẻ thời trang của Nhật sẽ có tới 6 cửa hàng tại Việt Nam trong năm nay. Uniqlo cho biết, khi có cửa hàng thì doanh số của họ đã tăng 40%. Cửa hàng tạo nên cảm giác thực chạm vào sản phẩm và thúc đẩy việc mua sắm tốt hơn – những trải nghiệm mà mua hàng online không thể mang lại được.

Đẩy mạnh mô hình bán lẻ đa kênh

Trước xu hướng đó, mô hình đa kênh (Omni Channel) bao gồm các kênh online (website, Facebook, Zalo…) và các kênh offline (trực tiếp tại các cửa hàng, đại lý…) được tích hợp đồng bộ vào một hệ thống, giúp thương hiệu tương tác với NTD mọi lúc, mọi nơi, trên mọi thiết bị công nghệ và nền tảng để hành trình mua sắm của NTD không bị gián đoạn.

Nắm bắt được xu thế này, nhiều nhà bán lẻ đã áp dụng chính sách bán hàng đa kênh phục vụ cả nhu cầu mua sắm online và offline. NTD có thể tham khảo và thử trực tiếp tại các cửa hàng đại lý, nhưng thực hiện giao dịch mua hàng trực tuyến để hưởng lợi từ ưu đãi. Ngược lại, NTD cũng có thể tham khảo mức giá và mẫu mã thông qua website/ứng dụng của đơn vị bán lẻ, nhưng thực hiện giao dịch mua sắm tại cửa hàng.

Đơn cử, cùng với việc nâng cao chất lượng bán hàng tại hệ thống bán lẻ rộng khắp, hệ thống siêu thị VinMart đã ra mắt đội quân đi chợ hộ với cách mua hàng linh hoạt tại 3 kênh: Qua điện thoại, qua app và qua website. Công ty Grab cũng nhanh chóng ra mắt dịch vụ Grabmart, đi siêu thị giúp NTD.

Hoặc, FPT Retail đề ra chiến lược bán hàng đa kênh trên nền tảng điện tử, bao gồm: Hợp tác với các thương hiệu điện thoại mạnh về phân phối qua kênh điện tử như Xiaomi, Honor, Realme; hợp tác với các nhà bán lẻ khác (như Nguyễn Kim) để cung cấp danh mục sản phẩm mới; mua sắm xuyên biên giới (thông qua hợp tác với Fado).

Theo ông Vũ Vinh Phú – Chuyên gia ngành bán lẻ, dịch Covid-19 là một thách thức lớn mà ngành bán lẻ phải vượt qua, nhưng đó cũng là cơ hội cho ngành này nhìn lại mình, để đổi mới hơn nữa trong việc tổ chức thu mua nguồn hàng và bán ra phục vụ cho xã hội hiệu quả hơn. Theo đó, để chiếm lĩnh thị trường, chất lượng hàng hóa kinh doanh phải nâng lên một bước, nhất là ở các siêu thị và trung tâm thương mại, nơi NTD thường đặt niềm tin cao nhất. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần nắm bắt xu thế, biết cách kết hợp cả online và offline để phục vụ mục tiêu lớn nhất là đáp ứng nhu cầu trải nghiệm ngày càng cao của NTD.