Ngân hàng Nhà nước và những chuyện lộn xộn ở Eximbank

Các phóng viên theo lĩnh vực ngân hàng lâu năm chẳng lạ gì Eximbank. Chắc ai cũng đều nhớ rằng, Eximbank (Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam), từng là một ngân hàng rất mạnh, có lúc chẳng thua kém mấy ông "Top 4" mấy nỗi.

Nhưng trong độ 5-7 năm nay thì khác, nó đã biến thành một trong những ngân hàng đầy rẫy bê bối và đủ thứ chuyện lộn xộn nên việc kinh doanh không sao ngóc đầu lên nổi để nhiều ngân hàng đàn em vượt qua, nhìn xuống cười ngạo nghễ.

Suốt 5 năm qua, Eximbank không tổ chức nổi đại hội cổ đông (trừ 1 cuộc năm 2018). Hôm 30/6 rồi cũng không không tổ chức được vì không đủ số cổ đông có quyền biểu quyết tham dự như dự kiến. Có lẽ trong khối ngân hàng, hiện nay không có ngân hàng nào bất ổn, lộn xộn như ngân hàng này.

Thế nhưng lại chẳng có người nào là đại diện pháp luật chính thức luôn, chỉ có mỗi ông Nguyễn Cảnh Vinh làm quyền tổng giám đốc. Ông này cứ làm "quyền" mãi mà Ngân hàng Nhà nước cũng chẳng cho cắt "Q". Và NHNN thì vô lý đến độ, người ta trình lên lần đầu thì bảo hồ sơ chưa đủ, yêu cầu bổ sung, đến khi bổ sung đủ rồi thì NHNN lại ...im, mãi không chịu duyệt.

Trước nay cứ nghĩ là hoạt động điều hành của NHNN với tư cách là ngân hàng Trung ương nó phải khác so với các bộ, ngành khác. Nhất là với các ngân hàng thương mại, NHNN chủ yếu điều hành về chính sách tiền tệ chung sao cho linh hoạt và làm sao cho các ngân hàng hoạt động theo đúng luật pháp, theo cơ chế thị trường để thị trường tiền tệ ổn định, lành mạnh là tốt lắm rồi. Nhưng xem ra ở những việc này thấy NHNN cũng có cung cách điều hành chẳng khác gì một bộ, ngành khác cả. Người ta đủ đk rồi thì duyệt cho người ta, đúng luật chứ còn chờ cái gì nữa? Còn nội bộ nó thế nào là chuyện nó phải tự giải quyết!.

Đúng là xử lý hồ sơ những vụ này rất không đơn giản vì những việc lôm nhôm ở Eximbank nó có từ thời cựu Thống đốc Nguyễn Văn Bình, ông Bình cũng rất rắn mà cũng không giải quyết được thì đến nay, NHNN cũng chưa dễ xử lý ngay nhưng dù sao, để quá lâu, chậm phê duyệt với một ngân hàng thương mại cổ phần cũng rất dở.

Một số vụ việc gần đây xảy ra tại Eximbank như vụ bà Chu Thị Bình mất tiền tiết kiệm tại chi nhánh ngân hàng này ở TPHCM khiến ngân hàng này phải bồi thường hàng trăm tỷ đồng. Năm 2017, cũng có vụ có 6 người gửi tiền tại Phòng giao dịch Eximbank Đô Lương (Nghệ An) bị chiếm đoạt hơn 50 tỷ đồng trong các sổ tiết kiệm. Đó là những hệ quả thực tế của những lộn xộn về tổ chức, nhân sự ở Eximbank mà có khi NHNN cũng nên nhìn thực tế đó mà xem lại cách điều hành, xử lý hồ sơ với những ngân hàng thế này.

Tất nhiên vụ này cũng có cái khó của NHNN vì có nhiều phe nhóm tranh giành quyền kiểm soát, điều hành Eximbank. Nghiêng về bên nào cũng chết và NHNN buộc phải làm đúng theo luật. Nhưng càng để hồ sơ quá lâu, càng có nhiều ý kiến nghi ngờ về sự công bằng của cơ quan này.