Ngân hàng Nhà nước ứng phó với dư nợ tín dụng

Tỷ lệ dư nợ tín dụng/ GDP của Việt Nam hiện ở mức cao 140% cho thấy NHNN đã ý thức về rủi ro và có động thái dịch chuyển linh hoạt...

Theo Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng, nếu để tỷ lệ dư nợ tín dụng/GDP tiếp tục tăng cao và vốn vay trung dài hạn cũng dựa nhiều vào ngân hàng thì sẽ tạo áp lực lớn đối với việc cân đối vốn của hệ thống ngân hàng và cân đối vĩ mô.

Nhìn nhận về bức tranh tài chính tiền tệ toàn cầu, TS. Lê Đạt Chí, Chuyên gia Tài chính, Phó Trưởng khoa Tài chính Trường ĐH Kinh tế TP HCM (UEH) cho rằng, trong khi các quốc gia lớn và phát triển sử dụng các gói bơm tiền khổng lồ để kích thích kinh tế, thì các nền kinh tế có đồng tiền không chuyển đổi như Trung Quốc hay Việt Nam lại gánh chịu thiệt hại rất lớn khi đã tham gia sâu vào thị trường toàn cầu. Các nền kinh tế này có thể bị ảnh hưởng từ những cú sốc từ các nền kinh tế thế giới bởi họ đồng tiền chuyển đổi mạnh mẽ.

Hai số liệu đáng chú ý hiện nay, theo TS Lê Đạt Chí, từ nền kinh tế lớn hiện đang sẵn sàng sàng bội chi ngân sách: Tỷ lệ nợ của Fed - Bộ Tài chính Mỹ hiện đã lên đến 130%, và tỷ lệ nợ/GDP của nền kinh tế top đầu thế giới này đã lên đến 230%. Chưa có thời điểm nào trong lịch sử xảy ra chuyện đó. Trong khi đó ở các nền kinh tế mới nổi như Việt Nam, chúng ta lại không thể in tiền vô tội vạ để đáp ứng nhu cầu chi tiêu của nền kinh tế. Nói cách khác đó là những biểu hiện để cho thấy những tác động của cú sốc bên ngoài nếu xảy ra của hệ thống tài chính toàn cầu, lên các nền kinh tế mới nổi như Việt Nam, thì là một thách thức.

Tuy nhiên lại cũng xuất hiện những cơ hội chưa từng có. Nước Mỹ cùng với bội chi ngân sách, đi kèm là thâm hụt cán cân thương mại, tạo điều kiện để tăng thặng dư thương mại ở các quốc gia như Trung Quốc, Nhật Bản, hay Đức, Việt Nam...Các quốc gia này sẽ có cơ hội tăng dự trữ ngoại hối và từ đó tạo nên nền tảng cho những khát vọng xây dựng đất nước. Ví dụ như Việt Nam sẽ gia tăng chính sách mở rộng tiền tệ, với những điều kiện và trên cơ sở dự trữ ngoại hối. Đó là điểm cho thấy trước những tác động từ bên ngoài, nếu nhận diện đầy đủ và chủ động, Việt Nam có thể tận dụng được những cơ hội hiện nay, đặc biệt sau những đợt sóng COVID-19 đã thay đổi bức tranh tài chính tiền tệ trên thị trường, và thực hiện các mục tiêu tích lũy nguồn lực, phát triển kinh tế, TS Lê Đạt Chí nhận định.

Cùng với đó, nền kinh tế thế giới và Việt Nam cũng đứng trước có những cảnh báo, thách thức chung. Đó là tỷ lệ nợ ngày càng lớn so với quy mô của nền kinh tế. Như Mỹ, đã được đề cập với số liệu trên. Với Việt Nam, nhắc lại thông tin Thống đốc NHNN đã công bố số liệu tỷ lệ dư nợ tín dụng / GDP đã lên đến 140%, cao nhất trong lịch sử, TS Lê Đạt Chí phân tích: Điều đó cho thấy chúng ta thực hiện nới lỏng tiền tệ để hỗ trợ phục hồi nền kinh tế, đưa đến vận tốc của tiền trong nền kinh tế rất chậm và đó là một rủi ro tiềm ẩn rất lớn khi có cú sốc từ nền kinh tế bên ngoài vào, thì khả năng chống đỡ của hệ thống tài chính tiền tệ Việt Nam khó đáp ứng được nếu chúng ta vẫn tiếp tục sử dụng lượng tiền để kích thích tăng trưởng kinh tế cho mục tiêu phát triển cao.

Cũng theo chuyên gia- TS Lê Đạt Chí thì tỷ lệ dư nợ tín dụng /GDP của các nền kinh tế cao trong đó có Việt Nam dẫn đến bài toán khi chúng ta sử dụng các liệu pháp để kích thích nền kinh tế, sẽ khiến hành vi của người dân và nền kinh tế, doanh nghiệp có sự thận trọng, càng khiến khả năng phục hồi của nền kinh tế chậm.

"Điểm khác biệt của bối cảnh hiện nay, so với trước đây là như đã nói, NHNN đã nhận ra điều này và đang có bước điều chỉnh dòng tín dụng. Ngoài ra, sức khỏe hệ thống ngân hàng Việt Nam hiện đã khá tốt, đặc biệt tăng trưởng lợi nhuận giúp tạo nền tảng và nếu các ngân hàng giữ được tốc độ gia tăng vốn chủ sở hữu thì sẽ giảm được tỷ lệ nợ, tránh được những cú sốc bên ngoài. Bài toán và mục tiêu lớn của NHNN hiện nay, theo tôi là vẫn sẽ phải thúc đẩy vận tốc của tiền. Khi vận tốc tiền gia tăng thì cung tiền sẽ giảm", chuyên gia nhấn mạnh.