Ngân hàng lại băn khoăn thu hộ thuế

Giới chuyên môn kiến nghị, hiện tại ngân hàng đã hỗ trợ ngành thuế để thu thuế. Nếu muốn gắn nhiệm vụ, trách nhiệm cho ngân hàng cần phải có quyền lợi tương xứng. Đó là cân nhắc việc trả phí cho ngân hàng khi họ thu hộ thuế cho các giao dịch trên. “Khi thấy có cả quyền lợi chắc chắn ngân hàng sẽ mặn mà tham gia hơn đối với việc này”, một chuyên gia ngân hàng bình luận.

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến dự thảo Thông tư hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị định 126 hướng dẫn Luật Quản lý thuế. Một trong những nội dung đáng chú ý đó là tại Điều 94 quy định các NHTM, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán có trách nhiệm khấu trừ, nộp thay theo quy định tại điểm a Khoản 3 Điều 30 Nghị định số 126/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ.

Tổng cục Thuế phối hợp với cơ quan có liên quan xác định, công bố tên, địa chỉ website của nhà cung cấp ở nước ngoài chưa thực hiện đăng ký, kê khai, nộp thuế mà người mua hàng hóa, dịch vụ có thực hiện giao dịch. Trên cơ sở đó, Tổng cục Thuế thông báo tên, địa chỉ website của nhà cung cấp ở nước ngoài cho NHTM, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán để các đơn vị này xác định tài khoản giao dịch của nhà cung cấp ở nước ngoài và thực hiện khấu trừ, nộp thay nghĩa vụ thuế đối với các giao dịch của người mua là cá nhân ở Việt Nam thanh toán cho tài khoản giao dịch của nhà cung cấp ở nước ngoài.

Trường hợp cá nhân có mua hàng hóa, dịch vụ của nhà cung cấp nước ngoài có thanh toán bằng thẻ hoặc các hình thức khác mà NHTM, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán không thể thực hiện khấu trừ, nộp thay thì NHTM, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán có trách nhiệm theo dõi số tiền chuyển cho các nhà cung cấp ở nước ngoài và định kỳ ngày thứ 10 hàng tháng gửi về Tổng cục Thuế. Chưa hết, hàng tháng, NHTM, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán có trách nhiệm kê khai, nộp vào ngân sách nhà nước số tiền đã khấu trừ, nộp thay nghĩa vụ thuế phải nộp của nhà cung cấp ở nước ngoài.

Theo đánh giá của giới chuyên môn, Dự thảo thông tư vẫn chưa có quy định chi tiết so với Nghị định nên việc các bên liên quan triển khai chắc chắn sẽ vấp phải khó khăn.

Khẳng định ngân hàng sẵn sàng thực hiện trách nhiệm khấu trừ và nộp thay thuế cho các nhà cung cấp ở nước ngoài khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ cho người mua hàng ở trong nước, nhưng ông Lê Hoàng Tùng - Kế toán trưởng Vietcombank tỏ ra e ngại: Nếu chỉ dựa vào tên, địa chỉ website mà Tổng cục Thuế cung cấp chưa đủ cơ sở định danh đó là tổ chức nào ở nước ngoài và tài khoản ra sao để khấu trừ và nộp thuế thay. Hơn nữa các tổ chức này đều mở tài khoản ở nước ngoài chứ không mở tại Việt Nam nên rất khó cho ngân hàng khi thực hiện. “Đối với tài khoản đã khó, với thanh toán qua thẻ còn mù mờ hơn vì chỉ có thể biết đơn vị chấp nhận thẻ chứ tìm ra nhà cung cấp khó vô cùng. Chưa kể giao dịch chỉ biết là chủ thẻ là cá nhân hay tổ chức thôi, còn cá nhân mua cho tổ chức thì sao”, ông Lê Hoàng Tùng chia sẻ thêm khó khăn của ngân hàng.

Tổng giám đốc OCB Nguyễn Đình Tùng cũng đánh giá, việc yêu cầu ngân hàng thực hiện khấu trừ thuế tạo áp lực công việc cho ngân hàng. Trước hết, ngân hàng phải bố trí thêm nhân sự làm việc này, trong khi khối lượng công việc của ngân hàng rất lớn. Chưa kể có thể chịu rủi ro nếu trừ thuế không chính xác lại phải đền bù vì quy định về thuế suất với từng hàng hóa, dịch vụ sẽ khác nhau.

Tương tự, lãnh đạo một ngân hàng quy mô lớn khác cũng lo ngại bị quá tải công việc. Đối với trường hợp không thể thực hiện khấu trừ, nộp thay thì ngân hàng vẫn phải có trách nhiệm theo dõi số tiền chuyển cho các nhà cung cấp ở nước ngoài và định kỳ ngày thứ 10 hàng tháng gửi về Tổng cục Thuế. Trong khi các ngân hàng phải xử lý vài trăm đến hàng triệu giao dịch mỗi ngày. Do đó việc lọc ra giao dịch nào là điều không hề đơn giản chưa nói đến việc phải theo dõi và báo cáo hàng tháng. Do vậy, vị lãnh đạo ngân hàng này kiến nghị kết nối, chia sẻ thông tin giữa các đơn vị liên quan để giảm tải cho ngân hàng. Nếu không ngân hàng không thể đáp ứng được vì khối lượng công việc ngân hàng đang phải làm rất lớn.

Không chỉ lo quá tải, việc tính thuế như thế nào để kê khai và nộp thuế thay đúng và đủ cho nhà cung cấp ở nước ngoài là một trong những điều mà các ngân hàng băn khoăn nhất. Lãnh đạo một ngân hàng chia sẻ, lâu nay, việc thu hộ thuế, phí cho ngân sách của các ngân hàng đều rất suôn sẻ. Vì ngân hàng thực hiện thông báo cơ quan thuế với đầy đủ thông tin như thu của tổ chức, cá nhân nào, số tiền thuế, phí là bao nhiêu... Nhưng nay, ngân hàng lại phải tự làm toàn bộ, rồi việc quy đổi ngoại tệ như thế nào cũng phức tạp...

Trao đổi với báo giới, lãnh đạo Tổng cục Thuế cho hay, việc yêu cầu ngân hàng phải khấu trừ và nộp thay tiền thuế là biện pháp bất đắc dĩ. Cơ quan này mong muốn và khuyến khích các trang thương mại điện tử ở nước ngoài trực tiếp đăng ký, kê khai và nộp thuế cho cơ quan thuế Việt Nam khi phát sinh các giao dịch bán hàng, cung cấp dịch vụ ở Việt Nam. “Nếu không trực tiếp nộp thuế, họ có thể ủy quyền cho các đại lý thuế, tổ chức đại diện ở Việt Nam làm thay”, đại diện Tổng cục Thuế thông tin.

Trước những băn khoăn về cách thức triển khai, đại diện Tổng cục Thuế cho biết, Bộ Tài chính cũng sẽ hướng dẫn chi tiết theo hướng đơn giản để ngân hàng triển khai. Theo đó, chỉ có một mức thuế chung và được xác định tỷ lệ trên trị giá món tiền thanh toán chứ không quy định riêng cho từng mặt hàng như giày, máy tính xách tay, thuốc... Chẳng hạn, mức thuế là 5% trên trị giá giao dịch. Khi nhận được giấy đề nghị của chị A thanh toán 39 USD cho Amazon, ngân hàng sẽ khấu trừ và nộp thay tiền thuế cho sàn thương mại điện tử này trước khi chuyển cho tài khoản mà chị A cung cấp. Ngân hàng cần quy đổi số ngoại tệ này ra đồng VND và áp mức thuế 5%.

Giới chuyên môn kiến nghị, hiện tại ngân hàng đã hỗ trợ ngành thuế để thu thuế. Nếu muốn gắn nhiệm vụ, trách nhiệm cho ngân hàng cần phải có quyền lợi tương xứng. Đó là cân nhắc việc trả phí cho ngân hàng khi họ thu hộ thuế cho các giao dịch trên. “Khi thấy có cả quyền lợi chắc chắn ngân hàng sẽ mặn mà tham gia hơn đối với việc này”, một chuyên gia ngân hàng bình luận.

Đề xuất trên hoàn toàn phù hợp với chủ trương tại Nghị quyết số 02 về tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia của Chính phủ yêu cầu Bộ Tài chính hướng dẫn cụ thể về cơ chế tài chính của các tổ chức hành chính, đơn vị sự nghiệp trong việc chi trả phí dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt, đảm bảo áp dụng và thực hiện thống nhất.