Ngân hàng - Fintech: Mối quan hệ cộng sinh

Trong mối quan hệ hợp tác này, cả công ty Fintech cũng như ngân hàng đều có thể phát huy thế mạnh riêng có của mình.

Ngân hàng cởi mở hơn

Hoạt động chuyển đổi số đã và đang đưa lĩnh vực ngân hàng bước vào thời kỳ đổi mới cùng với sự phát triển mạnh mẽ của mô hình ngân hàng số. Theo Hãng tư vấn chiến lược toàn cầu McKinsey, ngành Ngân hàng Việt Nam được đánh giá có mức độ ứng dụng ngân hàng số với tốc độ nhanh nhất trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương, với tỷ lệ tăng trưởng lên đến 41% chỉ trong giai đoạn từ 2015 - 2021.

Bên cạnh đó, việc ứng dụng công nghệ thông tin cũng góp phần tạo ra những bước tiến đột phá trong sự phát triển ngành công nghệ tài chính (Fintech). Sự “bùng nổ” các dịch vụ của Fintech trong thời gian qua đã tác động đáng kể đến lĩnh vực tài chính, ngân hàng, đặc biệt trong việc tăng cường mở rộng phạm vi tiếp cận dịch vụ tài chính.

Trao đổi tại Tọa đàm “Ứng dụng công nghệ thông tin trong phát triển, quản lý hoạt động của lĩnh vực Ngân hàng bán lẻ và Fintech” được tổ chức ngày 20/12, ông Đỗ Danh Thanh - Phó Tổng giám đốc phụ trách dịch vụ Chuyển đổi số và Chiến lược công nghệ thông tin, Deloitte Việt Nam cho rằng, ba yếu tố thúc đẩy Fintech là sự phát triển nhanh của tầng lớp trung lưu; tỷ lệ sử dụng thuê bao di động của người Việt Nam cao; và mức độ phát triển của thương mại điện tử hàng đầu khu vực. Theo đánh giá của ông Thanh, sự phát triển của Fintech sẽ không chỉ dừng ở lĩnh vực thanh toán mà còn tiến xa hơn nữa.

“Dưới góc độ là nhà đầu tư, tôi đang nhìn thấy tương lai sáng lạn với thị trường Fintech Việt Nam”, ông Thanh chia sẻ quan điểm.

Có thể thấy, Fintech có những lợi thế của riêng mình, như việc mỗi ví điện tử thường xuyên có chương trình ưu đãi, giảm giá khiến khách hàng thích thú. Nhưng muốn sử dụng ví, khách hàng vẫn phải liên kết với tài khoản ngân hàng, đây trở thành cơ sở cho mối liên hệ chặt chẽ giữa ngân hàng và Fintech, sự hợp tác này đang có chiều hướng gia tăng trong thời gian tới.

Thực tế, các ngân hàng cũng sớm nhận ra điều này. Ông Nguyễn Quang Thông - Phó Giám đốc khối khách hàng cá nhân kiêm Giám đốc Trung tâm Ngân hàng số, Nam A Bank cho biết, ngân hàng và Fintech có mối quan hệ chặt chẽ. Fintech đang không chỉ hoạt động mạnh mẽ trong lĩnh vực thanh toán mà còn nhiều lĩnh vực khác, như xử lý giao dịch, tài chính “nhúng” đang nổi lên, Fintech trở thành cầu nối giữa ngân hàng và người dùng… Ngân hàng rất cởi mở khi tiến hành hợp tác với các Fintech từ rất sớm, đến nay, nhà băng này đã hợp tác với hơn 10 công ty Fintech ở tất cả các lĩnh vực.

Ông Thông cho biết, ngân hàng luôn chào đón các Fintech để cùng cung cấp sản phẩm một cách tiện lợi với chi phí hợp lý nhất, qua đó thúc đẩy tài chính toàn diện, để bất cứ người dân nào cũng thụ hưởng được các dịch vụ tài chính...

Theo các chuyên gia, trong mối quan hệ hợp tác này, cả công ty Fintech cũng như ngân hàng đều có thể phát huy thế mạnh riêng có của mình. Với lĩnh vực thanh toán, các ví điện tử, Fintech đang làm rất tốt, có thể thay thế một phần thanh toán nhỏ lẻ trên thị trường hiện nay. Ngược lại, các ngân hàng truyền thống cũng có những giá trị cốt lõi, thế mạnh riêng, nhiều sản phẩm dịch vụ khác nhau như tiền gửi, tiền vay, đầu tư… Trong công cuộc chuyển đổi số, các ngân hàng đang thực hiện chuyển đổi mạnh mẽ để đưa ra sản phẩm với chi phí phù hợp, bộ máy hoạt động tốt hơn.

Bảo mật, an toàn vẫn được đặt lên hàng đầu

Theo các chuyên gia, sự hợp tác giữa ngân hàng và Fintech mang lại nhiều lợi ích cho người dùng, ông Nguyễn Thanh Bình - Giám đốc phát triển đối tác, Công ty Cổ phần Công nghệ an ninh mạng Quốc gia Việt Nam (NCS) chia sẻ, sự hợp tác giữa ngân hàng và Fintech có thể đưa ra nhiều lựa chọn cho người sử dụng. Người dùng được tiếp cận với các dịch vụ tài chính một cách tiện lợi, dễ dàng hơn. Tuy nhiên, ông Bình cũng nhấn mạnh đến sự an toàn với người sử dụng dịch vụ.

Theo ông Bình, việc phát triển dịch vụ ngân hàng số và Fintech là sự hội tụ của một loạt công nghệ mới nhưng cũng kéo theo những rủi ro bảo mật liên quan trực tiếp đến việc ứng dụng này.

Đơn cử như với AI (trí tuệ nhân tạo), dù được ước lượng sẽ tạo ra giá trị gia tăng 1 nghìn tỷ USD cho các ngân hàng trên toàn thế giới, tuy nhiên khi áp dụng AI sẽ có rủi ro về an ninh bảo mật đó là nguồn dữ liệu lớn ở các ngân hàng số, Fintech. Nếu bị hacker đánh cắp, tái sử dụng vào các mục đích xấu thì sẽ gây ra hậu quả lớn về mặt tài chính.

Hay như công nghệ Blockchain, tuy đem đến nhiều sản phẩm phái sinh hữu ích như: tiền kỹ thuật số, hợp đồng thông minh… mở ra một “chân trời mới” cho các ngân hàng và Fintech, nhưng ông Bình chỉ ra thách thức khá lớn là công nghệ này tương đối mới, có thể xảy ra vấn đề trong việc hình thành, phát triển mạng lưới hay xuất hiện một số loại hình tấn công mới. Với điện toán đám mây, giúp giảm thiểu việc duy trì hệ thống vận hành công nghệ thông tin và tập trung vào phát triển các sản phẩm của ngân hàng.

Tuy nhiên, thách thức đặt ra với công nghệ này là dữ liệu của doanh nghiệp, ngân hàng, Fintech nằm ngoài phạm vi máy chủ, khiến ngân hàng không thể chắc chắn dữ liệu có bị lộ, lọt với bên thứ ba hay không… trong khi dữ liệu đóng vai trò rất quan trọng trong việc phát triển ngân hàng số.

Đồng quan điểm, ông Đỗ Danh Thanh cho rằng, rủi ro là không tránh khỏi nhưng mức độ thế nào tuỳ thuộc vào cách sử dụng; việc mất an toàn thông tin có thể thấy chủ yếu là do con người mà không phải công nghệ. Vì vậy, với người sử dụng, cần trang bị những kiến thức nhất định để phòng ngừa; các ngân hàng thì tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để tránh rủi ro trong quá trình sử dụng, vận hành công nghệ. Việc mở ra càng nhiều kết nối đồng nghĩa với việc sẽ tăng mối nguy và rủi ro.

Để giảm thiểu rủi ro trên, ông Nguyễn Quang Thông cho biết, ngân hàng đã tích cực đẩy mạnh truyền thông, khuyến cáo khách hàng cần bảo vệ thông tin cá nhân của mình khi sử dụng các sản phẩm có hàm lượng công nghệ cao. Đồng thời, ngân hàng cũng tích cực đầu tư vào an ninh, bảo mật và chống các hoạt động tấn công. Xác định hoạt động lừa đảo, gian lận là thách thức chung của các ngân hàng, nhưng cũng không thể đi lùi xu thế chuyển đổi số.

Vì vậy, ông Thông cho rằng các ngân hàng nên tập trung gia tăng các biện pháp phòng vệ cho ngân hàng và khách hàng sao cho đảm bảo an toàn nhất.