Ngân hàng dẫn vốn vào kinh tế xanh

Vai trò của ngành Ngân hàng trong việc triển khai các hành động của Chính phủ nhằm thúc đẩy nền kinh tế xanh trên cả nước được nhiều đại biểu ghi nhận và đánh giá cao tại Diễn đàn Tài chính bền vững vừa được Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) tổ chức mới

Ông Nguyễn Tuấn Anh - Phó vụ trưởng Vụ Khoa học - Giáo dục và Tài nguyên môi trường (Bộ Kế hoạch - Đầu tư) cho rằng, trong số các bộ, ngành cùng phối hợp triển khai Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh và Kế hoạch hành động tăng trưởng xanh của Chính phủ thì ngành Ngân hàng là một trong những đơn vị tham gia tích cực nhất.

Theo đó, NHNN đã có những chỉ đạo khá cụ thể trong việc thúc đẩy tín dụng xanh, trong đó, hệ thống TCTD ở nhiều địa phương cũng đã và đang là cầu nối quan trọng để thu hút nguồn vốn tư nhân (cả trong và ngoài nước) tham gia vào các dự án thân thiện với môi trường.

Thực tế cho thấy đến cuối quý I/2019 với sự chủ động lồng ghép trong quá trình tài trợ tín dụng, đã có trên 20 đơn vị thuộc hệ thống NHTM tham gia cho vay vốn đối với các chương trình, dự án xanh với tổng dư nợ trên 242.000 tỷ đồng. Hiện lĩnh vực nông nghiệp - nông thôn là lĩnh vực được các ngân hàng tham gia tài trợ vốn nhiều nhất cho các dự án có tính đến yếu tố bảo vệ môi trường, với tổng dư nợ trong lĩnh vực này khoảng 130.000 tỷ đồng. Các dự án khác như: quản lý bền vững đô thị, phát triển lâm nghiệp bền vững, phát triển các loại năng lượng tái tạo… cũng đang được các NHTM tham gia cấp vốn vay với khoảng 52.600 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Quốc Hùng - Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN) cho biết, hiện nay mặc dù có những khó khăn chung của toàn hệ thống ngân hàng là áp lực rất lớn về nguồn vốn trung dài hạn. Tuy nhiên, trong chừng mực quản lý chặt chẽ về an toàn vốn của toàn hệ thống, NHNN vẫn lồng ghép chương trình tín dụng xanh vào Thông tư 39/2016 (quy định về hoạt động cho vay của TCTD) và Nghị định 55 của Chính phủ (về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp nông thôn).

Ngoài ra, giữa năm 2018 NHNN cũng đã ban hành Quyết định số 1604, phê duyệt Đề án phát triển ngân hàng xanh tại Việt Nam, nhằm tăng cường nhận thức và trách nhiệm xã hội của hệ thống ngân hàng với việc bảo vệ môi trường, chống biến đổi khí hậu và hướng dòng vốn tín dụng vào việc tài trợ những dự án xanh.

Theo Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, đến hiện tại toàn hệ thống ngân hàng đã có 19 TCTD xây dựng thành công chiến lược quản lý rủi ro môi trường xã hội, trong đó có 13 đơn vị tích hợp nội dung quản lý rủi ro môi trường xã hội vào quy trình hoạt động tín dụng xanh, 10 TCTD đã xây dựng được sản phẩm tín dụng ngân hàng cho tín dụng xanh, 17 đơn vị đã sử dụng sổ tay đánh giá rủi ro môi trường xã hội cho 10 ngành kinh tế.

Nếu diễn biến thị trường tích cực, đến 2025, 100% các NHTM trong hệ thống sẽ xây dựng được quy định nội bộ về quản lý rủi ro môi trường và xã hội trong hoạt động cấp tín dụng; ít nhất 10-12 ngân hàng có đơn vị hoặc bộ phận chuyên trách về quản lý rủi ro môi trường và 60% các NHTM sẽ tiếp cận được nguồn vốn xanh và triển khai cho vay các dự án tín dụng xanh trên cả nước.

Ở khía cạnh thị trường vốn, hiện nay vai trò của các NHTM trong việc tạo ra sự sôi động và đa dạng trên các sàn chứng khoán cũng đã được ghi nhận và thúc đẩy phát triển.

Theo ông Nguyễn Tuấn Anh, hiện nay, hầu hết các NHTM đều đã tạo lập các công ty chứng khoán trực thuộc. Một số công ty chứng khoán của khối ngân hàng đang có xu hướng phát triển thị trường “chứng khoán xanh”, với các sản phẩm như: bộ chỉ số xanh, chứng chỉ đầu tư xanh, trái phiếu doanh nghiệp xanh… Các sản phẩm này, đang được giới đầu tư kỳ vọng trở thành đòn bẩy tích cực tạo ra hiệu ứng tác động đến khu vực tư nhân cả trên vai trò bỏ vốn đầu tư phát triển bền vững và sử dụng nguồn vốn này cho mục tiêu phát triển xanh của nền kinh tế.