Ngân hàng chật vật thu hồi nợ xấu

Dù liên tiếp hạ giá khởi điểm, song ngân hàng vẫn khó thu hồi nợ, đặc biệt với các khoản nợ ngàn tỷ đồng

Các ngân hàng phải đối mặt với nhiều lý do khiến các khoản nợ ngân tỷ của họ ngày càng trở nên căng thẳng. Một số ví dụ được đưa ra như trường hợp của Công ty Cổ phần Xây dựng Công nghiệp với khoản nợ không được thanh lý sau 20 lần đấu giá tại Vietinbank. Không chỉ vì tài sản đảm bảo có thanh khoản kém mà còn vì sự chưa hoạt động của hệ thống bảo đảm trong việc chuyển giao tài sản đảm bảo. Một lý do khác là chính sách bảo vệ quyền lợi của chủ nợ chưa hoàn thiện, gây trở ngại cho thị trường mua bán nợ.

Cũng như trường hợp của Công ty TNHH Xây dựng Sản xuất Thương mại Tài Nguyên tại BIDV với khoản nợ 5.600 tỷ đồng, tài sản thế chấp (dự án Kenton) không chỉ có thanh khoản kém mà còn đang được đóng thế chấp tại 3 ngân hàng khác. Tuy nhiên, chính sự yếu kém của thị trường bất động sản đã làm chậm tiến độ thanh lý tài sản đảm bảo nợ xấu.

Tuy vậy, lý do chính khiến việc thanh lý tài sản đảm bảo nợ xấu chậm là do thị trường bất động sản vẫn ảm đạm. TS. Nguyễn Quốc Hùng, Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho hay, thị trường bất động sản trầm lắng, dẫn đến xử lý tài sản đảm bảo, thu hồi nợ xấu gặp nhiều khó khăn.

Thậm chí, theo ông Hùng, tình hình bán nợ sẽ còn khó khăn hơn trong thời gian tới khi Nghị quyết 42-NQ/TW về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng hết hiệu lực, việc thu giữ tài sản đảm bảo không được quy định trong Luật Các tổ chức tín dụng 2024. Điều này khiến các ngân hàng khó chồng khó trong thu hồi, xử lý tài sản đảm bảo.

Bên cạnh phương án kinh doanh, phương án trả nợ, tài sản đảm bảo là một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hướng đến quyết định cấp tín dụng của ngân hàng. Hiện tại, 70 - 80% tài sản thế chấp là bất động sản. Khi khách hàng mất khả năng thanh toán, ngân hàng chỉ còn cách phát mãi tài sản để thu hồi nợ, tránh mất vốn. Dù vậy, với tình hình thị trường hiện nay, các ngân hàng đang rất chật vật trong thu hồi nợ.

Theo luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI, dù pháp luật cho phép ngân hàng được quyền xử lý tài sản đảm bảo khi khách hàng không trả được nợ, song thực tế, việc xử lý tài sản đảm bảo không đơn giản. Trong bối cảnh thị trường bất động sản khó khăn, nợ xấu có nguy cơ gia tăng, sau khi Thông tư 02/2023/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước về cơ cấu nợ hết hiệu lực vào cuối năm 2024, ngân hàng sẽ có khả năng siết chặt hơn hoạt động cho vay để phòng ngừa rủi ro.