Nga - Trung hợp tác loại bỏ đồng USD trong giao thương, kế hoạch phi USD hóa sắp có bước tiến mới?

Những năm gần đây là khoảng thời gian vô cùng quan trọng đối với BRICS. Liên minh này đang có kế hoạch mở rộng thành viên cũng như tập trung mục tiêu tăng cường hợp tác kinh tế, từ đó tạo ra một thế giới đa cực.

Kế hoạch của BRICS đã đạt được một vài cột mốc quan trọng trong thời gian qua. Cụ thể, hơn 90% thương mại Nga - Trung dùng ruble và nhân dân tệ. Trước đó, sau các cuộc gặp với lãnh đạo Trung Quốc tại Bắc Kinh, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nhấn mạnh: “Chúng tôi đã thực hiện các bước đi kịp thời, phối hợp tốt để chuyển sang đồng nội tệ của nhau trong thanh toán giữa hai quốc gia. Việc này đã củng cố quan hệ thương mại và đầu tư giữa Nga và Trung Quốc. Tỷ trọng ruble - nhân dân tệ trong giao dịch thương mại giữa hai nước đã vượt 90% và vẫn đang tăng”.

Theo đó, BRICS cũng được cho là đang tìm cách mở rộng kế hoạch “sử dụng đồng nội tệ trong giao thương” tới các nước thành viên của mình. Hiện tại, BRICS có 9 quốc gia. Sau Hội nghị thượng đỉnh năm 2023, Iran, Ai Cập, Ethiopia và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) đã gia nhập khối. Cho đến nay, nhóm này đã chứng minh được sự thành công bước đầu trong kế hoạch phi USD hóa.

So với năm 2002, tỷ trọng đồng USD trong dự trữ toàn cầu đã giảm 14% trong bối cảnh BRICS tăng trưởng. Theo chỉ số theo dõi mức độ thống trị của đồng USD của Hội đồng Đại Tây Dương, tỷ trọng của đồng USD trong dự trữ toàn cầu đứng ở mức 58% vào năm 2024.

Trong những năm gần đây, đặc biệt sau cuộc xung đột Nga-Ukraine và khối G7 tăng cường áp dụng các biện pháp trừng phạt, một số quốc gia cũng có ý định đa dạng hóa khỏi đồng USD.

Có thể nói, BRICS đang tập trung triển khai kế hoạch phi USD hóa quy mô lớn. Liên minh đã bắt đầu đẩy mạnh thanh toán thương mại bằng tiền tệ địa phương, sửa đổi các thỏa thuận thương mại sao cho phù hợp, thiết lập nền tảng thanh toán kỹ thuật số chung đa phương BRICS Bridge và cố gắng tạo ra đồng tiền chung BRICS. Ngoài ra, liên minh còn lập kế hoạch phát triển một loại tiền tệ tương tự như tiền số, được phát hành và hậu thuẫn bởi các Ngân hàng Trung ương - CBDC (Central Bank Digital Currency).

Và để giúp kế hoạch càng thêm “vững chắc”, liên minh cũng có ý định mở rộng thêm thành viên. Tổng cộng có 47 quốc gia bày tỏ sự quan tâm tới việc gia nhập BRICS trước thềm Hội nghị Thượng đỉnh năm 2024. Trong số đó, 26 quốc gia đã chính thức gửi đơn xin gia nhập. Các quốc gia đang phát triển sẵn sàng tham gia nhóm chủ yếu đến từ Châu Á, Châu Phi, Nam Mỹ và Đông Âu.

Hội nghị Thượng đỉnh BRICS lần thứ 16 sẽ được tổ chức tại khu vực Kazan của Nga từ ngày 22-24/10/2024. Khối 9 thành viên sẽ thảo luận các chủ đề quan trọng liên quan đến phi USD hóa, mở rộng khối, các thỏa thuận thương mại và tiền tệ địa phương…