Nga hoàn thành các cuộc tập trận sẽ thay đổi tình hình thế giới như thế nào?

Tổng thống Vladimir Putin cho biết hôm 15/2, các hành động tiếp theo của phía Nga sẽ phụ thuộc vào tình hình thực tế trên thực địa.

Theo đó, các chuyên gia lưu ý rằng Moscow đã chứng tỏ sự sẵn sàng ngăn chặn các nỗ lực giải quyết vấn đề Donbass bằng vũ lực và đối thoại với Mỹ cũng như Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) về đảm bảo an ninh cuối cùng đã có động thái khởi đầu.

Mọi thứ đang diễn ra theo đúng kế hoạch

Thông tin về việc rút một phần quân đội của Nga sau cuộc tập trận hôm 15/2 đã được Tổng thống Nga Vladimir Putin xác nhận trong cuộc họp báo chung sau cuộc hội đàm với Thủ tướng Đức Olaf Scholz.

Việc hoàn thành một phần cuộc tập trận quy mô lớn của lục quân và hải quân Nga đã thu hút sự chú ý của các nước phương Tây khi Moscow thông báo vào hôm 14/2 tại cuộc gặp giữa Tổng thống Putin và Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu.

“Các cuộc tập trận cũng đang diễn ra ở Quân khu phía Tây, ở hầu hết các hạm đội ở Biển Barents, Biển Đen, Biển Baltic, Hạm đội Thái Bình Dương. Quân đội từ các quân khu tham gia, bao gồm Quân khu phía Đông, Quân khu Trung tâm và Hạm đội phương Bắc. Một số cuộc tập trận sắp kết thúc, một số cuộc tập trận sẽ được hoàn thành trong tương lai gần”, Bộ trưởng Shoigu cho biết.

Sáng ngày 15/2, cũng có thông báo chính thức từ phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov về việc kết thúc tập trận và bắt đầu rút quân của các quân khu miền Nam và miền Tây trở về căn cứ.

Chuyên gia quân sự Nga Vladislav Shurygin cho hay: “Với những lời dị nghị đã được các phương tiện truyền thông phương Tây tung lên trong vài tuần qua về các cuộc diễn tập của quân đội Nga, thật khó để tưởng tượng việc các nước láng giềng nhận thức được sự rút quân sau các cuộc tập trận theo kế hoạch thông thường như thế nào”.

“Tôi hy vọng rằng bài học ở Kiev đã được rút ra. Không phải ngẫu nhiên mà quân đội Nga tập trung ở biên giới, thì ở mặt trận Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) và Lugansk (LPR) tự xưng lại tiếp tục diễn ra một sự bình tĩnh bất thường. Không có hành động khiêu khích nào từ Ukraine”, ông Shurygin bình luận.

Nguồn tin của Izvestia tin rằng, nếu cần thiết, Nga có thể nhanh chóng tạo ra một nhóm lực lượng cần thiết theo bất kỳ hướng nào.

Đồng thời, ông Shurygin lưu ý, mối đe dọa quân sự đối với Donbass vẫn còn. “Không có thay đổi cơ bản nào về tình hình xung quanh các nước cộng hòa tự xưng. Một nhóm quân Ukraine vẫn đang tập trung gần biên giới của họ, các hệ thống phòng không đã được đưa lên. Ở tình hình hiện tại, Donbass là một câu chuyện bất tận, nó sẽ tiếp tục lặp đi lặp lại”, chuyên gia quân sự Nga nói.

Đặt cược vào cuộc đối thoại

Trong vài tháng, căng thẳng đã kéo dài trong bối cảnh các chính trị gia phương Tây và giới truyền thông thường xuyên tuyên bố về việc Nga chuẩn bị “động binh” với Ukraine. Đại diện của một số quốc gia thậm chí đã nhiều lần nêu cụ thể ngày bắt đầu “hành động” của Nga, đồng thời kích hoạt các gói trừng phạt mới và đe dọa cô lập Moscow. Trong khi đó, Mỹ cùng với các đồng minh NATO bắt đầu tăng cường không chỉ sườn phía Đông của Liên minh, mà còn cả quân đội Ukraine, vốn nhận được vũ khí hiện đại từ Washington và các nước Liên minh châu Âu (EU).

Theo Trợ lý Tổng thống Nga Yuri Ushakov, Washington đã “cuồng loạn đến đỉnh điểm” khi đưa ra thời điểm Moscow tấn công Kiev. Dù vậy, theo ông Ushakov, Tổng thống Putin vẫn đồng ý duy trì đối thoại Washington-Moscow.

Đồng thời, chính quyền Nga đã nhiều lần kêu gọi các đối tác phương Tây không leo thang tình hình mà nên bắt đầu đối thoại về các vấn đề an ninh.

Trong khi, Mỹ và NATO gần đây tiếp tục phản hồi các đề xuất an ninh của Nga. Tuy nhiên, bất chấp phản ứng của các bên không làm phía Nga hoàn toàn hài lòng. Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tại cuộc gặp với Tổng thống Putin diễn ra hôm 14/2 đã tuyên bố cần phải đẩy mạnh đàm phán với các đối tác để đạt được kết quả. Nhìn chung, theo Bộ trưởng Lavrov, có cơ hội để đạt được một kết quả tốt đẹp với phương Tây về các vấn đề an ninh. Moscow sẵn sàng tổ chức các cuộc tham vấn riêng về chủ đề tên lửa tầm trung và tầm ngắn.

Ông Viktor Vodolatsky, Phó Chủ tịch Duma Quốc gia Nga về các vấn đề SNG cho biết, trên thực tế các hành động hiện tại của Nga đã ngăn chặn hành động khiêu khích vũ trang và gây hấn của Kiev chống lại Donbass. Theo ông Vodolatsky, các cuộc tập trận do Nga phát động cùng với Belarus đã thu hút sự chú ý của nhiều chính trị gia và chuyên gia ở nước ngoài.

“Trong bối cảnh phô trương lực lượng quân sự, các nước phương Tây đã đồng ý tham gia đối thoại tích cực với Nga về các vấn đề an ninh”, ông Vodolatsky nhấn mạnh.

Đã tiến hành và sẽ tiếp tục tiến hành

Thư ký báo chí của Tổng thống Nga Dmitry Peskov thông báo, mặc dù hiện tại Nga đã ngừng các cuộc tập trận quân sự, nhưng nước này vẫn tiến hành và sẽ tiếp tục tiến hành các cuộc diễn tập trên toàn lãnh thổ của mình.

Ông Peskov nhấn mạnh: “Đây là một quá trình liên tục, giống như ở tất cả các nước trên thế giới”.

Chuyên gia quân sự Alexei Leonkov chia sẻ với Izvestia rằng: “Nga hàng năm tiến hành hơn 4.000 cuộc diễn tập ở nhiều cấp độ khác nhau, từ đại đội, tiểu đoàn đến trung đoàn và lữ đoàn. Bây giờ giai đoạn huấn luyện mùa đông đang kết thúc, sau đó sẽ bắt đầu kiểm tra đột xuất. Thậm chí nhiều cuộc tập trận quy mô lớn hơn diễn ra vào cuối giai đoạn mùa hè, chúng kết thúc bằng một cuộc huấn luyện quy mô lớn theo một trong những hướng chiến lược đã được vạch sẵn”.

“Nhìn chung, sau khi Nga tạm ngừng tham gia Hiệp ước Các lực lượng vũ trang thông thường ở châu Âu (CFE), chúng tôi đang triển khai quân đội trên cơ sở nhu cầu quốc phòng, nơi chúng tôi cho là cần thiết”, chuyên gia Nga kết luận.

“Hành động đang chờ xử lý”

Ở phương Tây, các tuyên bố về việc rút quân của Nga cho đến nay vẫn được xử lý một cách thận trọng và đang đề nghị chờ xác nhận của giới lãnh đạo Nga. Do đó, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho rằng, các tín hiệu đến từ Moscow thể hiện mong muốn giải quyết khủng hoảng bằng biện pháp ngoại giao, nhưng đồng thời mọi thứ đã sẵn sàng cho một cuộc “tấn công Ukraine” và chưa có dấu hiệu giảm leo thang.

Đại sứ Mỹ tại NATO Julianne Smith cũng cho biết, tuyên bố của Nga cần được xác minh và lưu ý rằng Moscow đã đưa ra tuyên bố tương tự vào tháng 12 năm ngoái.

Ngoài ra, những người bày tỏ sự hoài nghi về tuyên bố của Nga có sự tham gia của Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock. “Mỗi bước giảm leo thang sẽ là một lý do để hy vọng. Nhưng hiện tại, đó chỉ là những lời nói, mà bây giờ phải đi sau bằng hành động”, Ngoại trưởng Đức nói.

Tuy nhiên, Thủ tướng Đức Olaf Scholz, trong cuộc họp báo chung với Tổng thống Putin hôm 15/2, đã gọi việc rút quân của Nga là một “dấu hiệu tốt”. Theo ông Scholz, “cơ hội ngoại giao vẫn chưa hết”.

“Bây giờ cần phải kiên quyết và can đảm làm việc để giải quyết cuộc khủng hoảng. Chúng tôi nghe nói rằng một số đơn vị của Nga đang được rút lui và đây là một dấu hiệu tốt. Chúng tôi hy vọng rằng xu hướng này sẽ tiếp tục”, chính trị gia người Đức nhấn mạnh.

Theo ông Scholz, Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky “hứa chắc chắn” rằng ông sẽ sớm bắt đầu các cuộc thảo luận trong khuôn khổ Nhóm liên lạc 3 bên về tất cả các dự luật được quy định bởi các Thỏa thuận Minsk liên quan đến tình trạng của Donbass và những thay đổi tương ứng đối với hiến pháp Ukraine.

Thanh Bình (lược dịch)