Nếu Nord Stream 2 hoàn thành, Kiev sẽ phải đóng cửa 83% số trạm nén khí

Nếu Nord Stream 2 (Dòng chảy phương Bắc 2) hoàn thành và Gazprom không gia hạn hợp đồng trung chuyển khí đốt từ năm 2025, thì Ukraine sẽ đóng cửa 83% trạm nén khí của hệ thống truyền dẫn khí đốt của nước này.

Điều này được nêu trong dự thảo kế hoạch phát triển hệ thống vận chuyển khí đốt Ukraine cho giai đoạn 2021-2030.

Nhà điều hành GTS Ukraine báo cáo rằng hợp đồng trung chuyển khí đốt hiện tại của Nga cho thấy khả năng gia hạn thêm 10 năm kể từ năm 2025, nhưng triển vọng hiện không chắc chắn.

“Việc tiếp tục trung chuyển khí đốt sau năm 2025 và khối lượng có thể tăng trong giai đoạn 2021-2024 phụ thuộc vào mức độ sử dụng của cơ sở hạ tầng hiện có, có khả năng đảm bảo quá trình trung chuyển khí đốt của Nga đến châu Âu cũng như việc thực hiện dự án Nord Stream 2”, tài liệu cho biết.

Nhà điều hành GTS Ukraine cho biết công ty tư vấn Tetra Tech ES đã phát triển ba kịch bản cho việc trung chuyển khí đốt qua Ukraine. Đầu tiên họ giả định nguồn cung giảm xuống 0 vào năm 2025-2029, thứ hai 40 tỉ m3 mỗi năm và thứ ba đảm bảo 65 tỉ mét khối như đã ký trong năm nay.

Sau khi việc tiếp tục TurkStream (Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ) ở Bulgaria hoàn thành và việc cung cấp khí đốt của Nga cho Serbia và Hungary thông qua tuyến đường phía Nam bắt đầu, Tetra Tech ES dự đoán lượng trung chuyển hiện tại giảm 15 tỉ m3 mỗi năm.

Đồng thời, việc khởi động Nord Stream 2 sẽ khiến quá trình trung chuyển của Ukraine không còn đạt 27 tỉ m3 mỗi năm. Trong mọi trường hợp, việc trung chuyển khí đốt của Nga sẽ giảm đáng kể trong năm nay. Nếu vào năm 2019, 89 tỉ m3 được cung cấp cho châu Âu thông qua Ukraine, với 140 tỉ m3 về mặt kỹ thuật, nghĩa vụ hợp đồng lên tới 65 tỉ m3 và vận chuyển thực tế đạt 81% khối lượng.

“Đánh giá cho thấy hệ thống truyền dẫn khí đốt của Ukraine có công suất dư thừa đáng kể, hệ thống này không được sử dụng cho hiện nay và trong tương lai do nhu cầu bổ sung cho công suất sẽ không còn”, nhà điều hành GTS Ukraine nhận định.

GTS Ukraine chỉ ra rằng trong trường hợp kịch bản tiêu cực nhất, công suất bổ sung sẽ được giải phóng từ năm 2025. Do đó, nhà điều hành đã lập một danh sách các cơ sở hạ tầng sẽ không tham gia vào việc trung chuyển khí đốt. Theo đó, có 524 trạm nén khí trên hệ thống trung chuyển khí đốt của Ukraine, tức 83% trong số đó được lên kế hoạch đóng cửa. 257 chiếc sẽ ngừng hoạt động và 180 trạm sẽ vẫn được dự trữ.

Ngoài ra, GTS Ukraine tin rằng họ sẽ có thể hoạt động một phần công suất với sự trợ giúp của các dự án mới. Nhà điều hành hy vọng sẽ sử dụng chính GTS Ukraine để vận chuyển hydro trong tương lai từ Nga hoặc từ Ukraine đến châu Âu, cũng như vận chuyển khí tự nhiên tái tạo biomethane trong nước.

Tuy nhiên, theo đánh giá của dự thảo kế hoạch phát triển GTS Ukraine, sẽ không có gì có thể thay thế việc trung chuyển khí đốt của Nga nếu Nord Stream 2 được hoàn thành và đưa vào hoạt động.

Trước đó, ngày 31/12/2019, tại Vienna, Gazprom và Nhà điều hành GTS Ukraine đã ký thỏa thuận liên vận hành về vận chuyển khí đốt qua lãnh thổ Ukraine sau ngày 31/12/2019. Theo ông Alexei Miller, người đứng đầu Gazprom, hai bên còn ký gói văn kiện - thỏa thuận trọn gói khôi phục “sự cân bằng lợi ích của các bên” (Văn kiện này buộc các bên không kiện đòi bồi thường lẫn nhau tại các tòa án). Các văn kiện này đã có hiệu lực pháp lý.

Giám đốc điều hành Gazprom Alexei Miller cho biết, trung chuyển khí qua Ukraine vào năm 2020 sẽ lên tới 65 tỉ m3 và 40 tỉ m3/năm trong giai đoạn 2021-2024. Thỏa thuận này quy định từ bỏ các khiếu nại mới, rút các yêu cầu bồi thường và thanh toán khoảng 2,9 tỉ USD theo quyết định của Tòa án Trọng tài Stockholm.

Năm ngoái, tập đoàn Gazprom đã cung cấp cho châu Âu khoảng 200 tỉ m3 khí đốt, 40% trong số này đi qua Ukraine, giúp Kiev thu về 3 tỉ USD tiền phí vận chuyển mỗi năm.