Nếu nền kinh tế Trung Quốc mạnh như vậy, tại sao đồng tiền của họ không mạnh hơn?

Chính phủ có thể đang sử dụng các ngân hàng thương mại làm ủy thác để đàn áp đồng nhân dân tệ.

Theo The Economist, Trung Quốc đã hoạt động tốt hơn bất kỳ quốc gia lớn nào khác trong năm nay. Họ đã ngăn chặn tất cả, trừ đại dịch COVID-19, đưa nền kinh tế Trung Quốc trở lại đúng hướng và thu được một khoản tiền mặt từ nước ngoài.

Nguyên nhân cuối cùng là do thặng dư thương mại tăng vọt, một phần nhờ vào các nhà máy hoạt động hết công suất. Dòng tiền đổ vào trái phiếu nhờ vào triển vọng tăng trưởng. Thông thường, những kẻ chiến thắng sẽ nhận được chiến lợi phẩm. Về mặt kinh tế, những người chiến thắng cũng nên có một đồng tiền mạnh hơn nhiều. Và Trung Quốc hiện đang là người thắng cuộc trong cơn khủng hoảng tồi tệ do đại dịch.

Nhưng điều đó đã không xảy ra. Sự tăng giá gần đây của đồng nhân dân tệ so với đồng USD chỉ đơn thuần giữ cho nó phù hợp với đồng yen và đồng euro. Điều này đặt ra câu hỏi, chắc chắn sẽ khiến các quan chức Bắc Kinh băn khoăn về việc liệu Trung Quốc có đang thao túng tiền tệ của mình một lần nữa hay không.

Câu trả lời lúc này trở nên khó trả lời hơn nhiều so với quá khứ. Trong 2 thập kỷ cho đến giữa năm 2014, việc tích lũy dự trữ ngoại hối đáng kinh ngạc của Trung Quốc là sản phẩm phụ rõ ràng của các hành động hạn chế đồng nhân dân tệ, khi ngân hàng trung ương mua lại dòng tiền chảy vào nước này.

Dự trữ sụt giảm mạnh trong giai đoạn 2015-2016 là bằng chứng về sự can thiệp của ngân hàng trung ương ở phía bên kia, nâng đỡ đồng nhân dân tệ khi các nhà đầu tư đổ xô bán ra. Kể từ đó, dự trữ của Trung Quốc luôn ổn định một cách lạ thường.

Năm nay, dự trữ ngoại hối của Trung Quốc chỉ tăng 1%. Tính theo mệnh giá, ngân hàng trung ương nước này dường như đã hạn chế can thiệp. Đó chắc chắn là những gì Trung Quốc muốn truyền đạt. Họ thường xuyên mô tả cung và cầu đối với đồng nhân dân tệ là “về cơ bản cân bằng”.

Do đó, những gì xảy ra trong nửa năm qua là một câu đố. Trung Quốc đã thu hút nhiều dòng tiền vào, làm thế nào đồng nhân dân tệ có thể duy trì ổn định nếu không có sự gia tăng bù đắp của dự trữ ngoại hối?

Một lời giải thích có thể nằm ở bảng cân đối kế toán của các ngân hàng thương mại. Tài sản nước ngoài của Trung Quốc, về nợ ròng phải trả, tăng 125 tỉ USD kể từ tháng 4. Các ngân hàng lớn của Trung Quốc đều thuộc sở hữu nhà nước, vì vậy có thể tưởng tượng được rằng chính phủ đã sử dụng chúng làm ủy thác.

Một số nhà giao dịch tiền tệ cảm nhận được bàn tay của nhà nước, mặc dù kín đáo hơn so với trước đây. Có lẽ, các ngân hàng trung ương hiện có các tài khoản giao dịch đặc biệt tại các ngân hàng nhà nước. Tuy nhiên, đó không phải là một trường hợp mở và đóng.

Bản thân các nhà xuất khẩu cũng muốn giữ một phần lớn doanh thu của họ bằng USD, lo ngại rằng xích mích với Mỹ có thể làm tổn hại đến đồng nhân dân tệ.

Trung Quốc cũng có nhiều công cụ để tác động lên tỉ giá hối đoái ngoài sự can thiệp trực tiếp. Ngày 12.10, ngân hàng trung ương đã khiến việc bán đồng nhân dân tệ trong các giao dịch kỳ hạn trở nên rẻ hơn. Đây là một tín hiệu cho thấy họ muốn hạn chế sự tăng giá.

Sau đó, vào ngày 23.10, một cơ quan quản lý tiền tệ nói rằng một “thị trường thông minh” sẽ luôn xem xét rủi ro tăng và giảm. Đây lại là một lời nhắc nhở rằng Trung Quốc muốn đồng nhân dân tệ biến động nhưng trong một phạm vi khá hẹp.

Theo nhà tư vấn Brad Setser của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại, người cố vấn cho nhóm của ông Joe Biden, “Các quan chức Trung Quốc đã hoàn thiện trò chơi nói với các quan chức Mỹ rằng họ không can thiệp trong khi thuyết phục những người tham gia thị trường rằng họ sẽ can thiệp nếu cần thiết”.

Nếu Trung Quốc can thiệp, biện pháp bảo vệ tốt nhất là nước này coi việc dẫn đầu về tăng trưởng GDP chỉ là nhất thời. Một bước nhảy vọt của đồng nhân dân tệ khi các quốc gia khác đang gặp khó khăn sẽ khiến đồng nhân dân tệ có khả năng mất ổn định khi họ phục hồi.