Nên làm gì để bảo vệ quyền lợi khi một cổ phiếu bị hủy niêm yết?

Cổ phiếu bị hủy niêm yết là cổ phiếu không còn được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán trước đó như HSX, HNX, không được chuyển sàn hoặc có thể chuyển xuống Upcom để đảm bảo tính thanh khoản.

Khi nào một cổ phiếu bị hủy niêm yết?

Nói dễ hiểu cổ phiếu bị hủy niêm yết là cổ phiếu không còn được giao dịch trên sàn giao dịch trước đó, có thể là bị hủy bắt buộc, có thể là tự động đưa đơn hủy niêm yết tùy vào công ty. Một số công ty thì sẽ hủy niêm yết trên các Sở giao dịch chứng khoán nhưng sau đó niêm yết trên sàn Upcom để đảm bảo tính thanh khoản cổ phiến.

Có nhiều nguyên nhân khiến cổ phiếu bị hủy niêm yết. Nếu doanh nghiệp có cổ phiếu đang niêm yết trên sàn xuất hiện những dấu hiệu sau thì rất có khả năng cổ phiếu đó sắp bị hủy khỏi Sở giao dịch chứng khoán:

- Công ty không làm thủ tục niêm yết tại Sở giao dịch chứng khoán trong vòng 3 tháng kể từ ngày được chấp thuận niêm yết

- Cổ phiếu không đáp ứng được điều kiện niêm yết chứng khoán theo luật của Việt Nam

- Công ty phát hành cổ phiếu ngừng hoạt động sản xuất, kinh doanh từ 1 năm trở lên.

- Công ty phát hành chứng khoán kinh doanh thua lỗ 3 năm liên tiếp.

- Công ty bị thu hồi giấy phép hoạt động, đăng ký kinh doanh.

- Cổ phiếu không có bất kỳ giao dịch nào trên sàn trong 12 tháng.

- Công ty không còn tồn tại do hoạt động sáp nhập hoặc chia tách, hợp nhất với công ty khác.

- Công ty vi phạm chậm nộp báo cáo tài chính trong 3 năm liên tiếp

- Công ty cung cấp thông tin sai lệch trong hồ sơ niêm yết, làm giả mạo hồ sơ niêm yết.

- Công ty vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ về công bố thông tin.

Nhà đầu tư tuyệt đối nên để ý các dấu hiệu trên, khi DN xuất hiện một trong những dấu hiệu trên hãy nên nghĩ về việc bán ngay lập tức cổ phiếu đó để tránh rủi ro bị hủy niêm yết.

Nhà đầu tư nên làm gì để bảo vệ quyền lợi?

Khi cổ phiếu bị hủy niêm yết, nhà đầu tư vẫn được đảm bảo về giá trị sở hữu cổ phiếu, nhưng giá trị tài sản của cổ phiếu và tính thanh khoản có thể bị ảnh hưởng.

Vấn đề lớn nhất của các cổ đông nhỏ là rất khó chuyển số cổ phiếu đang nắm giữ thành tiền mặt. Do vậy, không ít nhà đầu tư lúng túng và khó kiểm soát tâm lý đầu tư ở giai đoạn này.

Trường hợp 1:

Trong trường hợp cổ phiếu bị hủy niêm yết không chuyển sàn, nhà đầu tư nên liên hệ với doanh nghiệp và đề nghị cấp sổ cổ đông, xem lại các chính sách thu mua lại cổ phiếu của doanh nghiệp nếu có.

Cách liên hệ đến DN để đề nghị cấp sổ cổ đông:

Gửi văn bản: Viết đơn đề nghị cấp sổ cổ đông, gửi đến phòng kế toán hoặc phòng pháp chế của công ty. Trong đơn, bạn cần ghi rõ họ tên, địa chỉ, số lượng cổ phần sở hữu và các thông tin liên quan khác.

Gọi điện thoại hoặc trực tiếp đến công ty: Liên hệ trực tiếp với bộ phận liên quan để được hướng dẫn cụ thể về thủ tục cấp sổ.

Trường hợp 2:

Trường hợp cổ phiếu bị hủy niêm yết chuyển sàn, xuống sàn thấp hơn như Upcom, nhà đầu tư vẫn được giao dịch tại sàn mới, nhưng tính thanh khoản sẽ thấp do giá trị cổ phiếu đã giảm.

Ngoài ra, nhà đầu tư cũng có thể tiếp tục nắm giữ đối với những cổ phiếu có khả năng phục hồi. Tuy nhiên, khả năng phục hồi đối với những cổ phiếu này là khó, bởi trên thực tế, các công ty mà có cổ phiếu huỷ niêm yết và phải rời khỏi sàn thường là những công ty làm ăn thua lỗ liên tục nhiều năm, thông tin thiếu minh bạch.

Hủy niêm yết có phải là mất trắng?

Tùy thuộc vào nguyên nhân hủy niêm yết và tình hình tài chính của doanh nghiệp, nhà đầu tư có thể lựa chọn một trong các phương án xử lý cổ phiếu sau:

Bán cổ phiếu

Đây là phương án phổ biến nhất khi cổ phiếu bị hủy niêm yết. Nhà đầu tư có thể bán cổ phiếu trên thị trường OTC hoặc bán lại cho công ty hủy niêm yết.

Giữ lại cổ phiếu

Nếu nhà đầu tư tin tưởng vào triển vọng phát triển của doanh nghiệp, có thể cân nhắc giữ lại cổ phiếu. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần lưu ý rằng cổ phiếu bị hủy niêm yết sẽ không có tính thanh khoản cao và giá trị của cổ phiếu có thể tiếp tục giảm.

Nếu công ty hủy niêm yết chuyển cổ phiếu lên sàn UPCOM, nhà đầu tư có thể tiếp tục giao dịch cổ phiếu trên sàn UPCOM.

Tìm hiểu chính sách thu mua cổ phiếu của doanh nghiệp

Nếu công ty hủy niêm yết có chính sách thu mua cổ phiếu, nhà đầu tư có thể liên hệ với công ty để tìm hiểu về chính sách này.

Có khi nào mất trắng?

Việc đánh giá về khả năng phục hồi của 1 cổ phiếu bị hủy niêm yết là cực kỳ khó, đòi hỏi bạn phải có nhiều kiến thức cũng như nắm rõ các thông tin nội bộ. Tuy nhiên, trước hết mọi người hãy dựa trên nguyên nhân bị hủy niêm yết của công ty, để xem nguyên nhân có là gì, sau đó dựa vào đó có thể đánh giá được cơ bản các khả năng phục hồi của cổ phiếu đó.

Với cổ phiếu có khả năng phục hồi thì nếu không thể bán chúng ta có thể lựa chọn nắm giữ. Bởi cũng có rất nhiều cổ phiếu sau khi bị hủy niêm yết đã phục hồi rất tốt dựa trên các dự án đầu tư mới, việc tái cấu trúc hay dựa trên sự lãnh đạo của người mới.

Nhìn chung, lý do buộc các cổ phiếu này phải “rời khỏi sàn” là vì doanh nghiệp làm ăn thua lỗ triền miên hay không minh bạch về công bố thông tin.

Những cổ phiếu kém chất lượng bị đào thải là điều tất yếu và các cổ đông nhỏ sẽ bị thiệt hại lớn, do hầu hết cổ phiếu trước khi hủy niêm yết đều rơi vào tình trạng thị giá tụt dốc không phanh. Mức giá thường dưới giá niêm yết rất nhiều, thanh khoản èo uột thậm chí nhiều cổ phiếu bị mất thanh khoản nên rất khó chuyển số cổ phiếu đang nắm giữ thành tiền mặt.

Hoặc ngược lại có không ít trường hợp các cổ phiếu trước thời điểm hủy niêm yết còn xảy ra hiện tượng tăng giá vì có những thông tin đồn đoán về việc có nhà đầu tư mới sẽ tái cấu trúc, được công ty lớn thâu tóm. Điều này khiến cho nhà đầu tư lao vào gom cổ phiếu như con thiêu thân để rồi sau đó phải “ôm hận”.

Để bảo vệ chính mình, cách tốt nhất là đừng bao giờ “đụng” vào cổ phiếu có nguy cơ bị hủy niêm yết khi nhận thấy các dấu hiệu kết quả kinh doanh của doanh nghiệp thua lỗ nặng nề triền miên (có thể biết được bằng cách phân tích báo cáo tài chính) hoặc cổ phiếu bị Sở Giao dịch Chứng khoán đưa vào diện kiểm soát đặc biệt. Chúng ta nên thường xuyên update thông tin về doanh nghiệp và lưu ý trong quá trình giao dịch để tránh rủi ro trên.