Năng lượng và thách thức mới của chính quyền tân Thủ tướng Nhật Bản

Ông Suga Yoshihide đã chính thức được phê chuẩn làm Thủ tướng thứ 99 của Nhật Bản, thay cho ông Abe Shinzo từ chức vì lý do sức khỏe.

Chiều 16/9 (giờ địa phương), cuộc họp Quốc hội lâm thời lần thứ 202 của Nhật Bản đã diễn ra. Tại cuộc bầu này, ông Suga Yoshihde đã được bầu với đa số ghế với 314 ghế/462 ghế của Hạ viện và 142/240 ghế Thượng viện. Và một Nội các mới với những năng lượng mới đã được công bố.

Trước đó, vào ngày 14/9, ông Suga Yoshihide đã giành thắng lợi vang dội trong cuộc tranh cử Thủ tướng trước hai đối thủ là ông Kishida Fumio và ông Ishiba Shigeru với số phiếu 377/534 phiếu (thực tế có 353 phiếu, nhưng khuyết một phiếu do 1 Nghị sĩ vì nhập viện), trở thành Chủ tịch Đảng Tự do Dân chủ (LDP), đồng nghĩa là Thủ tướng sau khi vượt qua kỳ bỏ phiếu tại Quốc Hội. Nhiệm kỳ Thủ tướng lần này của Ông Suga là khoảng 1 năm-thời gian còn lại trong nhiệm kỳ III của ông Abe Shinzo.

Ông Suga Yoshihide trước khi làm Thủ tướng đã thành công với vai trò là Chánh văn phòng Nội các 7 năm 8 tháng bằng thời gian ông Abe Shinzo tại nhiệm Thủ tướng. Và việc ông làm Thủ tướng dường như đã được thuận duyên từ trước.

Tại Nhật Bản, trong những năm qua nền kinh tế gặp nhiều khó khăn, tăng trưởng luôn thấp. Tuy các chính sách của người tiền nhiệm ông Suga Yoshihide là Thủ tướng Abe luôn ưu tiên phát triển kinh tế, song vẫn chưa tạo ra được bứt phá với một mức tăng trưởng có thể yên tâm. Với niên hiệu mới, nền kinh tế Nhật Bản hy vọng sẽ tạo ra một mức tăng trưởng mới đáp ứng nguyện vọng của dân chúng.

Nội các mới với năng lượng mới…

Sau khi được phê chuẩn làm Thủ tướng, Ông Suga đã lập tức công bố danh sách Nội các mới. Có 8 chức vụ chủ chốt được ông Suga giữ lại đó là Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Tài chính Taro Aso; Bộ trưởng Ngoại giao Toshimitsu Motegi; Bộ trưởng Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Hiroshi Kajiyama; Bộ trưởng Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch Kazuyoshi Akaba; Bộ trưởng Môi trường Shinjiro Koizumi; Bộ trưởng Tái thiết Kinh tế Yasutoshi Nishimura; và Bộ trưởng Olympic và Paralympic Seiko Hashimoto.

Ông Kishi Nobuo được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Phòng vệ thay ông Taro Kono sang làm Bộ trưởng Cải cách hành chính. Có 2 nữ Bộ trưởng là Bộ trưởng Tư pháp và Bộ trưởng trưởng Olympic và Paralympic.

Có 5 Bộ trưởng được bổ nhiệm mới đó là Bộ trưởng Bộ Phòng vệ, Bộ Trưởng Bộ Nông Lâm Thủy sản, Bộ trưởng Bộ Phục hưng, Bộ trưởng Bộ sáng tạo địa phương, Bộ trưởng Bộ trưởng Bộ người tiêu dùng và Khoa học kỹ thuật. Có 4 Bộ trưởng lần thứ 2 vào Nội các.

Dư luận Nhật Bản cũng hy vọng nhiều vào Nội các mới sẽ phát huy được những thành quả trước đó mà Nhật Bản đã đạt được. Thị trưởng Tokyo Koike đã chúc mừng chính quyền của Thủ tướng Suga, đồng thời mong muốn Thủ tướng sẽ hợp tác chặt chẽ trong việc ngăn chặn đại dịch Covid-19 và tổ chức thành công Olympic và Paralympic Tokyo vào năm 2021 vốn đã bị hoãn trong năm 2020.

Ứng cử viên Ishiba Shigeru, người vừa cạnh trạnh trong cuộc đua vừa qua với Ông Suga Yoshihide cho rằng trong Nội các mới người tái nhiệm nhiều, đây là điều ấn tượng.Việc cần làm ngay như chống dịch Covid-19 và khôi phục nền kinh tế là điều mà nhân dân Nhật Bản cảm nhận rằng những vấn đề của Nhật Bản tiếp tục được giải quyết, là điều mà muốn ủy thác vào chính quyền mới.

…và thách thức mới

Điều dư luận quan tâm là những chính sách cụ thể nào sẽ được Tân Thủ tướng mới thực hiện khi có Nội các mới. Ngoài việc tăng cường các biện pháp chống dịch Covid-19, tạo công ăn việc làm, thúc đẩy hoạt động các doanh nghiệp…nhằm ổn định an sinh, Ông Suga đã có ý định sẽ thực hiện giảm cước phí điện thoại di động. Để thực hiện việc này, ông đã bổ nhiệm Chủ tịch Ủy ban Công an Quốc gia Takeda Ryota làm Bộ trưởng Nội vụ và Truyền thông.

Hiện tại, cước điện thoại di động tại Nhật Bản vẫn được coi là cao so với các nước trên thế giới. Việc giảm phí cước di động đồng thời với việc đảm bảo an sinh, bớt gánh nặng chi phí cho nhân dân, sẽ giảm bớt tính độc quyền của các hãng di động lớn.Đây cũng là một phần trong chủ trương của Ông Suga khi muốn thực hiện việc sáng lập Bộ công nghệ số. Ngoài ra làm sao tổ chức tốt Thế vận hội Olympic và Paralympic vào năm 2021 trong bối cảnh đại dịch vẫn diễn biến phức tạp cũng đòi hòi cách giải quyết thông minh của Nội các mới.

Trong chính sách đối ngoại, Nội các mới nhất thiết phải đưa hai chủ đề mang tính chiến lược để giải quyết đó là ngăn chặn phát triển hạt nhân của Triều Tiên và mối đe dọa lâu dài từ Trung Quốc, điều mà Mỹ cùng quan điểm và đang nỗ lực giải quyết. Hơn thế nữa giải quyết tiếp vụ công dân Nhật Bản bị Triều Tiên bắt cóc, vấn đề lãnh thổ đang tranh chấp với Hàn Quốc, Trung Quốc và Nga.

Trong mối quan hệ thương mại quốc tế, tiếp tục thúc đẩy TPP11 (trừ Mỹ), Hiệp định đối tác kinh tế (EPA) với Liên minh Châu Âu (EU). Bên cạnh đó, duy trì thể chế thương mại tự do với thế giới, nỗ lực xúc tiến xây dựng quy tắc kinh tế khu vực trong đó ưu tiên gắn kết với Mỹ.

Trước mắt Nội các mới sẽ đối diện với nhiều khó khăn trong bối cảnh cả Nhật Bản và thế giới đang đương đầu với đại dịch Covid-19 và suy thoái kinh tế. Nhưng sự đoàn kết, và nội lực sẵn có, chính quyền Suga Yoshihide chắc chắn tiếp tục chèo lái Nhật Bản gặt hái thành công mới./.