Nâng hạng thị trường: Việt Nam sắp về đích?

Các chuyên gia tin tưởng, việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ sớm xảy ra. Bởi, xét về quy mô vốn hóa, quy mô thanh khoản thị trường "chúng ta đều đạt hết rồi".

Tại Diễn đàn Đầu tư Việt Nam 2024 Ông Nguyễn Duy Linh, Tổng Giám đốc CTCK VPBank ví von: "Nếu chúng ta hình dung quá trình nâng hạng thị trường như cuộc thi đường lên đỉnh Olympia, thì sẽ gồm 4 giai đoạn: khởi động, vượt chướng ngại vật, tăng tốc và về đích. Cá nhân tôi cho rằng chúng ta đang ở giai đoạn tăng tốc và về đích".

Theo ông Linh, việc nâng hạng thị trường chứng khoán hoàn toàn phụ thuộc vào tiến trình giải quyết các vấn đề vướng mắc mà FTSE và MSCI đề cập tới trong việc đánh giá, xem xét nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi.

Giám đốc CTCK VPBank cho rằng, một trong những điều kiện quan trọng nhất mà cả FTSE hay MSCI đều nhắc đến đối với hạn chế của Việt Nam chính là việc quy định phải có tiền trước khi giao dịch (prefunding). Theo đó, Việt Nam yêu cầu nhà đầu tư chỉ được đặt lệnh khi có đủ tiền trên tài khoản, trong khi theo tiêu chí và thông lệ quốc tế, chỉ cần nhà đầu tư được công nhận là tổ chức tài chính, việc ký quỹ trước khi giao dịch là không cần thiết và họ chỉ yêu cầu có tiền ở thời điểm nhận cổ phiếu (T+2).

Vấn đề thứ 2 là Việt Nam cần đáp ứng liên quan đến yếu tố nhà đầu tư nước ngoài, cụ thể về tỷ lệ sở hữu, mức độ minh bạch và bình đẳng đối với nhà đầu tư nước ngoài. Trên thực tế, những ngành nghề được nhà đầu tư nước ngoài quan tâm thường có room hạn chế, trong khi đó số lượng doanh nghiệp nới room lên 100% cũng không nhiều do bị hạn chế bởi các luật liên quan, và một phần do sự không đồng tình của cổ đông trong việc nới room.

Một vấn đề khác là thủ tục đăng ký cấp mới cho nhà đầu tư nước ngoài còn mất nhiều thời gian; các quy định, văn bản pháp lý về thị trường chứng khoán và công bố thông tin của doanh nghiệp bằng tiếng Anh còn hạn chế và chưa đạt chuẩn quốc tế IFRS về báo cáo tài chính.

"Với việc tích cực triển khai các hoạt động liên quan đến cải tổ thị trường, chúng tôi cho rằng Việt Nam có thể được thông báo nâng hạng sớm nhất vào tháng 9/2024 theo các tiêu chí của FTSE, trước khi chính thức nâng hạng vào tháng 9/2025. Đối với MSCI, chúng tôi hy vọng Việt Nam có thể được đưa vào danh sách theo dõi nâng hạng trong kỳ đánh giá thường niên vào tháng 6/2025 khi những yếu tố liên quan đến nhà đầu tư nước ngoài dần được giải quyết, và có thể được nâng hạng vào kỳ đánh giá tháng 6/2026", ông Linh nêu.

Ông Nguyễn Triệu Vinh, Phó Giám đốc đầu tư VCBF tin tưởng, việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ sớm xảy ra. "Vì xét về quy mô vốn hóa, quy mô thanh khoản thị trường chúng ta đều đạt hết rồi", ông Vinh nhận định.

Một trong sự chuẩn bị mà ông Vinh cho rằng các doanh nghiệp Việt Nam cần làm đó là công tác IR phải nâng cao, đội ngũ IR phải nói tiếng Anh tốt, các tài liệu IR, báo cáo tài chính phải song ngữ tiếng Anh - tiếng Việt. Cùng với đó, công tác quản trị doanh nghiệp rất quan trọng. Bởi, nhà đầu tư nước ngoài khi đầu tư vào phải tin vào doanh nghiệp, phải tin vào ban lãnh đạo.

"Song, vì Việt Nam đang là thị trường cận biên. Khi chúng ta lên thị trường mới nổi, dòng vốn dành cho thị trường cận biên Việt Nam sẽ được phân bổ cho các thị trường khác, chúng ta không được hưởng toàn bộ phần vốn mới", ông Vinh đồng thời chỉ ra