Mỹ vượt xa Trung Quốc trong cuộc đua giành vị trí nền kinh tế lớn nhất thế giới

Hoa Kỳ đã vượt xa Trung Quốc trong cuộc đua giành vị trí nền kinh tế lớn nhất thế giới, một phần nhờ vào sự sôi động trong tiêu dùng ở Mỹ, theo Bloomberg. Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Hoa Kỳ đã tăng 6,3% về mặt danh nghĩa vào năm 2023, vượt xa mức tăng 4,6% của Trung Quốc.

Trong khi một số thành tích vượt trội phản ánh mức tăng giá cao của Mỹ, thì kết quả năm 2023 nhấn mạnh một điểm rộng hơn: Nền kinh tế Mỹ đang vươn lên một vị trí tốt hơn so với Trung Quốc sau thời kỳ đại dịch.

Tiến sĩ Eswar Prasad, người từng lãnh đạo nhóm nghiên cứu Trung Quốc của Quỹ Tiền tệ Quốc tế và hiện đang làm việc tại Đại học Cornell, cho biết: "Đó là một bước ngoặt đáng kinh ngạc".

"Thành quả hoạt động mạnh mẽ của nền kinh tế Mỹ, song song với những cơn gió ngược ngắn hạn và dài hạn mà nền kinh tế Trung Quốc đang phải đối mặt, khiến cho giả thuyết rằng GDP của Trung Quốc một ngày nào đó sẽ vượt qua Mỹ bị lu mờ đi", ông nói thêm.

Sự vượt trội về kinh tế được phản ánh trên thị trường chứng khoán của các quốc gia tương ứng. Cổ phiếu của Mỹ đã đạt mức cao nhất mọi thời đại trong tuần này, trong khi chứng khoán Trung Quốc đang sa lầy vào đợt thị trường giá xuống trị giá hơn 6 nghìn tỷ USD.

Vào đầu năm 2023, Hoa Kỳ được cho là sẽ rơi vào suy thoái khi Cục Dự trữ Liên bang tăng lãi suất để chống lại tai họa lạm phát chưa từng thấy trong nhiều thập kỷ.

Mặt khác, Trung Quốc được kỳ vọng sẽ trải qua sự phục hồi nhanh chóng khi nước này mở cửa trở lại nền kinh tế hoàn toàn cho thương mại sau các đợt phong tỏa nghiêm ngặt để chống lại sự lây lan của COVID-19.

Ngược lại, Trung Quốc đang phải vật lộn dưới sức nặng của tình trạng phá sản của các công ty bất động sản kéo dài nhiều năm và chuỗi giảm phát tồi tệ nhất trong khoảng 25 năm.

Xuất khẩu từng là trụ cột quan trọng của tăng trưởng đã giảm đi vào năm 2023, tỷ lệ thất nghiệp trong giới trẻ tăng vọt và chính quyền địa phương đang gánh quá nhiều nợ.

Trong khi số liệu của chính phủ Trung Quốc cho thấy nền kinh tế nước này đã đáp ứng mục tiêu tăng trưởng hàng năm là 5,2% vào năm 2023, vẫn có những nghi ngờ rằng đây không phải là bức tranh chân thực về những gì đang diễn ra.

Ông Josh Lipsky, cựu cố vấn IMF, hiện là Giám đốc Trung tâm Địa kinh tế của Hội đồng Đại Tây Dương: "Đại dịch đã che đậy rất nhiều điểm yếu sâu sắc và mang tính cấu trúc của Trung Quốc và sẽ kéo dài suốt thập kỷ, tùy thuộc vào khả năng cải cách của họ".

Chủ tịch Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, Adam Posen, cho rằng Trung Quốc đã làm trầm trọng thêm những điểm yếu tiềm ẩn của kinh tế của đất nước khi đóng cửa toàn bộ nền kinh tế và xã hội trong thời kỳ đại dịch.

Điều đó khiến các hộ gia đình và doanh nghiệp nhỏ hoảng sợ tích trữ tiền mặt vì họ không biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo. Đây là một căn bệnh mà ông Posen gọi là "COVID kéo dài về kinh tế", một tình trạng mãn tính được đánh dấu bằng sự thiếu sức sống và uể oải kéo dài.

Trong khi đó, Hoa Kỳ đã khiến các nhà kinh tế ngạc nhiên về khả năng phục hồi của nền kinh tế sau đại dịch. Một số người, như ông Posen, thậm chí còn nghi ngờ rằng đất nước này có thể đang trên đà tăng trưởng năng suất, điều này sẽ cho phép nền kinh tế tăng trưởng nhanh hơn mà không tạo ra lạm phát.

Tuy nhiên, hành động cuối cùng trong chiến dịch của Fed nhằm đưa lạm phát của Mỹ trở lại mục tiêu 2% vẫn chưa được thực hiện. Vẫn hiện hữu nguy cơ gây ra suy thoái khi Fed giữ chính sách quá chặt chẽ trong thời gian dài.

Thị trường việc làm đang có dấu hiệu suy yếu ở Mỹ. Do đó, người sáng lập MacroPolicy Perspectives và cựu nhà kinh tế của Fed, Julia Coronado, phát biểu trong hội thảo trực tuyến của Viện Doanh nghiệp Mỹ vào ngày 24 tháng 1 rằng rủi ro suy thoái hiện nay cao hơn so với đầu năm 2023.

Mỹ cũng có những lo ngại dài hạn hơn, bao gồm cả thâm hụt ngân sách cao kỷ lục.

Tuy nhiên, câu chuyện của năm 2023 đã rõ ràng.

Ông Lipsky cho biết: "Tất cả các cuộc thảo luận về việc Trung Quốc trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới tính theo GDP đã bị hoãn lại và trì hoãn, nếu không muốn nói là bị hoãn vô thời hạn".