Mỹ tức giận khi Ngân hàng Thế giới vẫn cho Trung Quốc vay lãi suất thấp

Ngân hàng Thế giới hôm 5-12 cho biết đã thông qua kế hoạch hỗ trợ Trung Quốc các khoản vay lãi suất thấp từ 1 tỉ đến 1,5 tỉ USD hàng năm cho đến tháng 6-2025, bất chấp sự phản đối của Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin.

Trước đó, Bộ trưởng Tài chính Mnuchin cho rằng Ngân hàng Thế giới (WB) nên loại Trung Quốc khỏi chương trình cho vay hỗ trợ giúp các quốc gia thu nhập trung bình và thấp tài trợ các dự án.

Theo báo New York Times, đề nghị cắt giảm vay mà Bộ trưởng Mnuchin đề cập là một phần trong cuộc đàm phán về gói tăng vốn 13 tỉ USD do WB đề nghị. Phía Mỹ vốn tỏ ra miễn cưỡng trong việc ủng hộ đề nghị này từ năm 2018. Các cổ đông của WB đã đồng ý tăng chi phí vay đối với các quốc gia có mức thu nhập cao hơn như Trung Quốc.

Khi được nghị sĩ đảng Cộng hòa Anthony Gonzalez được hỏi liệu ông Mnuchin có ủng hộ việc loại Bắc Kinh khỏi chương trình cho vay hay không, ông này trả lời "có".

Câu hỏi do ông Gonzalez đưa ra khi ông Mnuchin đang cố gắng thông qua luật nhằm hạn chế tài trợ của Ngân hàng Thế giới cho Trung Quốc bằng cách loại nước này từ Ngân hàng Tái thiết và Phát triển Quốc tế (IBRD). Kênh CNBC cho biết IBRD là một đơn vị của WB, cung cấp vô số gói tài chính và các khoản vay cho các quốc gia với hy vọng giảm nghèo và thúc đẩy đầu tư bền vững.

Căng thẳng gia tăng khi Trung Quốc cho các nước đang phát triển vay hàng tỉ USD của riêng mình theo các điều khoản không rõ ràng như một phần của sáng kiến Vành đai và Con đường để xây dựng cơ sở hạ tầng. Động thái đó chọc giận nhiều chính trị gia Mỹ tức giận, những người coi Bắc Kinh không chỉ là đối thủ kinh tế mà còn là mối đe dọa địa chính trị khi nước này mở rộng sự hiện diện ở nước ngoài.

Ông Clete Willems, đối tác tại Akin Gump và cựu cố vấn thương mại của Nhà Trắng, cho biết: "Những gì đang xảy ra về cơ bản là Mỹ và các quốc gia khác đang gián tiếp tài trợ cho tham vọng "Vành đai và Con đường" của Trung Quốc. Trung Quốc tuyên bố rằng muốn được coi là ngang hàng với Mỹ trong nền kinh tế toàn cầu. Nếu vậy, họ cần tiến lên và được đối xử giống như Mỹ. Đây không còn được coi là một quốc gia đang phát triển".

Nghị sĩ Gonzalez nói rằng ngưỡng quá tiêu chuẩn từ chương trình IBRD hiện ở mức tổng thu nhập quốc dân trên đầu người là 6.975 USD, trong khi Trung Quốc đã vượt quá năm 2016. Ông này nhấn mạnh Trung Quốc sẽ không còn nhận được sự giúp đỡ lãi suất thấp mà theo lý thuyết dành cho "các nước thu nhập trung bình và có thu nhập thấp thực sự".

Cách nay vài ngày, Tổng thống Donald Trump dọa tăng thuế quan lên hàng Trung Quốc khi thời hạn ngày 15-12 gần đến, thời điểm Mỹ sẽ áp thêm mức thuế bổ sung 15% đối với khoảng 156 tỉ USD giá trị hàng nhập khẩu Trung Quốc.