Mỹ trừng phạt giới chức cấp cao Iran

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin tuyên bố Washington áp đặt các lệnh cấm vận mới đối với 8 quan chức cấp cao Iran bị cáo buộc gây bất ổn khu vực, cùng 17 công ty luyện kim hàng đầu tại nước này.

"Các lệnh cấm vận sẽ giúp cắt giảm nguồn tiền hỗ trợ hàng tỉ USD cho chính quyền Iran", ông Mnuchin nói trong buổi họp báo ngày 10.1, theo AFP.

Trong số các quan chức cấp cao bị áp đặt lệnh cấm vận mới có thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Iran Ali Shamkhani; phó tham mưu trưởng lực lượng vũ trang Iran Mohammad Reza Ashtiani cùng chỉ huy lực lượng dân quân Basij, Gholamreza Soleimani.

Bộ Tài chính Mỹ đồng thời áp đặt lệnh cấm vận đối với 17 công ty luyện kim và khai thác kim loại của Iran vốn có doanh thu hàng tỉ USD mỗi năm.

Ông Mnuchin cho biết các lệnh cấm vận mới là nhằm trả đũa vụ Iran tấn công bằng tên lửa đạn đạo nhắm vào các căn cứ có lính Mỹ trú đóng của Iraq hôm 8.1, đồng thời ngăn chặn Tehran tài trợ khủng bố và phát triển vũ khí hạt nhân.

Cũng tại buổi họp báo, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết Mỹ tin rằng máy bay của hãng Ukraine International Airlines rơi ở thủ đô Tehran hôm 8.1 "có khả năng" là do bị bắn hạ bằng tên lửa của Iran.

Chiếc máy bay Boeing 737-800NG của hãng Ukraine International Airlines (chuyến bay PS752) đã bị rơi sau khi vừa cất cánh từ sân bay Imam Khomeini ở Tehran ngày 8.1, theo AFP.

Tất cả 176 người trên máy bay thiệt mạng. Vụ việc xảy ra cùng ngày Iran phóng một loạt tên lửa nhắm vào các căn cứ có lính Mỹ trú đóng ở Iraq.

Tại buổi họp báo ngày 10.1, Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte tuyên bố: "Dựa trên thông tin của cơ tình báo quân đội Hà Lan, chúng tôi có thể xác nhận rằng có khả năng một tên lửa phòng không Iran gây ra vụ rơi máy bay Ukraine".

Các quan chức Mỹ, Anh, Canada và NATO trước đó lần lượt tuyên bố thông tin tình báo cho thấy lực lượng phòng không Iran bắn nhầm máy bay Ukraine do lầm tưởng đó là máy bay quân sự Mỹ. Tuy nhiên, Tehran bác bỏ mọi cáo buộc. Các nước phương Tây kêu gọi tiến hành cuộc điều tra độc lập.

Ngoại trưởng Ukraine Vadym Prystaiko ngày 10.1 tuyên bố các chuyên gia Ukraine có thể truy cập dữ liệu hộp đen của máy bay gặp nạn. Trước đó, Iran tuyên bố hộp đen hư hỏng dẫn đến một số dữ liệu bị mất đồng thời từ chối giao thiết bị này cho hãng Boeing, Mỹ hay các điều tra viên quốc tế.

Trước đó, ông Oleksiy Danilov, thư ký Hội đồng Quốc phòng và An ninh Quốc gia Ukraine, cho biết cuộc điều tra được tiến hành với các giả thuyết bao gồm máy bay bị bắn hạ bằng tên lửa đất đối không Tor do Nga sản xuất, va chạm với máy bay không người lái, hỏng động cơ hoặc tấn công khủng bố.

Ngoài ra, Ngoại trưởng Pompeo đề cập đến vụ Tổng thống Donald Trump ra lệnh cho quân đội tiến hành cuộc không kích hôm 3.1 giết chết chỉ huy lực lượng đặc nhiệm Quds của Iran, tướng Qassem Soleimani ở sân bay quốc tế Baghdad, Iraq, dẫn đến làn sóng trả đũa từ Tehran.

"Chúng tôi không biết chính xác thời điểm nhưng rõ ràng là Soleimani đang âm mưu tiến hành một cuộc tấn công quy mô lớn nhằm vào lợi ích của Mỹ và những đợt tấn công sắp xảy ra", Ngoại trưởng Pompeo nhấn mạnh.

Ông Pompeo khẳng định Washington nắm "thông tin cụ thể" về mối đe dọa tấn công "nhắm vào các cơ sở của Mỹ, bao gồm đại sứ quán, căn cứ quân sự cùng các cơ sở trong khu vực”.