Mỹ tính thu hồi Quy chế thương mại bình thường vĩnh viễn với Trung Quốc

Gần đây, các thành viên Đảng Cộng hòa tại Quốc hội Mỹ đề xuất dự luật chấm dứt Quy chế thương mại bình thường vĩnh viễn (permanent normal trade relations – PNTR) với Trung Quốc với lý do cơ chế này đã dẫn đến mối quan hệ mất cân bằng và không công bằng giữa 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Các chính trị gia Mỹ thường đe dọa thu hồi PNTR. Năm ngoái, ứng cử viên tổng thống đảng Cộng hòa Donald Trump tuyên bố ông sẽ “loại bỏ hoàn toàn” sự phụ thuộc của Mỹ vào Trung Quốc bằng cách chấm dứt thỏa thuận này.

Quy chế quan hệ thương mại bình thường vĩnh viễn là quy chế riêng của Mỹ cấp cho một nước nào đó trong quan hệ thương mại với Mỹ.

Quy chế này tương đương với Quy chế Tối huệ quốc (most-favored nations – MFN) mà Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và nhiều nước trên thế giới hiện vẫn còn sử dụng. Năm 1998, Mỹ đổi tên MFN thành quan hệ thương mại bình thường theo Mục 5003 của Đạo luật Cải cách và Tái cấu trúc Sở Thuế vụ. Một thời gian sau, cụm từ “vĩnh viễn” được thêm vào.

Trong thương mại quốc tế, khi một quốc gia được Mỹ trao quy chế PNTR, nước đó sẽ được hưởng mọi lợi thế thương mại, chẳng hạn như thuế quan thấp. Do đó, một quốc gia có quy chế này sẽ không bị phân biệt đối xử và hay bị đối xử tệ hơn so với bất kỳ quốc gia nào khác có quy chế này.

Các quốc gia muốn có PNTR với Mỹ phải đáp ứng hai yêu cầu cơ bản: Tuân thủ các điều khoản Jackson-Vanik của Bộ luật thương mại năm 1974 (quy định tổng thống Mỹ công nhận một quốc gia không từ chối hoặc cản trở quyền hay cơ hội di cư của công dân nước mình) và đã ký kết hiệp định thương mại song phương với Mỹ.