Mỹ phải bỏ ra bao nhiêu nếu muốn mua Greenland?

Greenland khẳng định nơi này không phải để bán, dù Tổng thống Mỹ Donald Trump đang suy nghĩ về việc mua hòn đảo này. Tuy nhiên, hòn đảo lớn nhất thế giới này có thể đáng giá bao nhiêu đối với Mỹ?

Bất kỳ mức giá nào dành cho Greenland đều sẽ phụ thuộc vào việc Mỹ muốn có nó đến mức nào và tại sao, những động lực của ông Trump hiện không rõ ràng.

Nếu căn cứ theo lịch sử, vùng lãnh thổ tự trị của Đan Mạch này trị giá ít nhất 1 tỷ USD. Theo các tài liệu trong Cơ quan lưu trữ quốc gia Mỹ, vào năm 1946, Mỹ đã đề nghị trả cho Đan Mạch một lượng vàng trị giá 100 triệu USD để có được Greenland. Nếu tính cả lạm phát, con số đó tương đương 1.3 tỷ USD ngày nay.

Nhưng ngay cả khi họ muốn bán, mức định giá đó không thể “cám dỗ” nổi Đan Mạch hay Greenland bước vào bàn đàm phán với ông Trump.

Các giao dịch mua trước đây của Mỹ đối với những lãnh thổ khác cũng có thể cung cấp cái nhìn sâu sắc về những gì mà Washington có thể sẵn lòng bỏ tiền ra. Họ đã mua nơi mà ngày nay được gọi là Quần đảo Virgin từ Đan Mạch vào năm 1917 với giá 25 triệu USD (trả bằng vàng), tương đương 500 triệu USD ngày nay. Mỹ cũng mua Alaska từ Nga vào năm 1867 với giá 7.2 triệu USD và lãnh thổ Louisiana rộng lớn, trải dài từ sông Mississippi đến dãy núi Rocky, vào năm 1803 từ Pháp với giá 15 triệu USD.

"Mỹ đã mua Alaska để trồng đậu phộng vào năm 1867 – với giá khoảng 125 triệu USD tính theo tiền ngày nay. Greenland sẽ đắt hơn nhiều để mua vào thời điểm có nhiều nhu cầu khác về quốc khố", Iwan Morgan, chuyên gia từ Viện nghiên cứu châu Mỹ của Đại học London, nói với CNN Business.

Ông Morgan cho rằng thương vụ như vậy sẽ liên quan đến các hiệp ước, quy trình lập pháp ở Đan Mạch, Greenland và Mỹ, có thể cả Liên minh châu Âu, và ông tỏ ra nghi ngờ về tính khả thi của nó.

"Nó không giống như mua một sân golf, trong đó bạn đến gặp luật sư và hỏi 'Ông có thể lo việc này được không?'", ông nói.

"Ngay cả khi bạn đạt được thỏa thuận sơ bộ, mức giá cũng sẽ cực kỳ cao. Nếu được tiến hành, nó sẽ lên tới hàng tỷ, thậm chí hàng ngàn tỷ USD".

Greenland hiện là “nhà” của căn cứ phía bắc của quân đội Mỹ, căn cứ không quân Thule, khoảng 750 dặm về phía bắc của vòng Bắc Cực. Đài ra-đa và địa điểm nghe ngóng hoạt động của địch được trang bị hệ thống cảnh báo sớm tên lửa đạn đạo, có thể phát hiện tên lửa đạn đạo liên lục địa và vươn tới hàng ngàn dặm trong lãnh thổ của Nga.

Dầu, khí đốt và khoáng sản chưa được khai thác của Greenland cũng có thể hấp dẫn đối với ông Trump khi cuộc đua giành các tài nguyên đó ở Bắc Cực ngày càng nóng lên.

Tuy vậy, Morgan cho rằng điều thôi thúc ông Trump quan tâm có thể là vấn đề “di sản”.

"Điều này dường như có thể phát triển thành vấn đề bầu cử vì đơn giản là không có thời gian để giải quyết vấn đề này trước cuộc đua năm 2020. Tuy nhiên, nếu thắng cử để có nhiệm kỳ thứ hai, ông ấy có thể xem việc mua Greenland là một vấn đề di sản và sau đó đẩy mạnh hơn”.

Wall Street Journal, báo đưa tin đầu tiên về sự quan tâm của ông Trump dành cho Greenland, cũng nói rằng những người bên ngoài Nhà Trắng đã mô tả việc mua Greenland như một điều xây dựng di sản cho ông Trump theo cách Alaska đã tạo ra cho Tổng thống Dwight Eisenhower, người đã ký tuyên bố biến nơi này thành một tiểu bang.

Wall Street Journal còn đưa tin rằng những người quen thuộc với các cuộc thảo luận này cho biết các trợ lý của Trump đã bị chia rẽ về vấn đề này, khi một số người ca ngợi đây là chiến lược kinh tế vững chắc còn những người khác thì bác bỏ nó vì cho rằng đó chỉ là một sự ưa thích nhất thời.

Mua Greenland chắc chắn không phải là vốn đầu tư có thể đổi ngay thành tiền, theo Tim Boersma, một thành viên tại Trung tâm Chính sách Năng lượng Toàn cầu của Đại học Columbia.

"Về mặt năng lượng và tài nguyên khoáng sản, Greenland chỉ phát triển ở mức độ hạn chế và thiếu cơ sở hạ tầng cơ bản để tiến hành các dự án quy mô lớn", Boersma nói với CNN Business.

"Thật khó để tin rằng ông Trump thực sự quan tâm đến năng lượng và khoáng sản. Có rất ít công việc thám hiểm ở Greenland. Điều kiện thời tiết khắc nghiệt, với phần lớn lãnh thổ bị bao phủ trong băng và tuyết”.

Trong khi đó, băng ở đây đang tan nhanh, Mỹ sẽ phải đối phó với các chi phí quản lý hậu quả. Mua Greenland cũng đồng nghĩa phải gánh chịu các chi phí xã hội của nó. Hòn đảo 56,000 dân này hiện có tỷ lệ thất nghiệp 9%, với tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên đặc biệt cao, và phụ thuộc nhiều vào nguồn tiền từ Đan Mạch để duy trì nền kinh tế và các dịch vụ.

Ngành công nghiệp chính của nơi đây là ngư nghiệp, trong khi khai thác mỏ và khai thác đá trung bình chỉ sử dụng 124 người/tháng, theo số liệu năm 2015 của cơ quan thống kê Greenland.