Mỹ dùng 'cây gậy và củ cà rốt' với Israel

Trong những tháng cuối cùng tại nhiệm, Tổng thống Joe Biden đang thể hiện ông sẵn sàng dùng viện trợ quân sự của Mỹ cho Israel như "cây gậy và củ cà rốt" để tác động đến cuộc đối đầu đầy rủi ro giữa Israel với Iran và các lực lượng ủy nhiệm.

Theo các chuyên gia, dù phương pháp này có thể giúp Washington tham gia nhiều hơn vào quá trình ra quyết định của israel, vào thời điểm sắp đến cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, nhưng điều này không chắc có thể giúp đạt được các mục tiêu của Tổng thống Biden, đó là ngăn chặn xung đột lan rộng khắp khu vực và buộc Israel phải giải quyết tình hình nhân đạo ngày càng tồi tệ ở Dải Gaza.

Cuối tuần trước, chính quyền của Tổng thống Biden tuyên bố sẽ điều khoảng 100 binh sĩ đến Israel để vận hành hệ thống phòng không tiên tiến của Mỹ, một bước đi hiếm hoi vào thời điểm chính phủ của Thủ tướng Benjamin Netanyahu đang tính việc tấn công trả đũa Iran vụ phóng hàng trăm tên lửa đạn đạo hôm 1/10.

Chính quyền Tổng thống Biden cũng đã gửi cho Israel một lá thư để cảnh báo họ phải thực hiện các bước đi trong tháng tới để cải thiện tình hình nhân đạo ở Dải Gaza, nếu không sẽ bị hạn chế viện trợ quân sự.

Về mặt công khai, các quan chức Mỹ cho biết những hành động có vẻ trái ngược này phù hợp với các chính sách lâu dài của Mỹ nhằm đảm bảo quốc phòng cho Israel và thực hiện lời hứa bảo vệ dân thường trong cuộc xung đột kéo dài ở Dải Gaza.

Tuy nhiên, các quan chức hiện tại và trước đây đều thừa nhận những bước đi này làm tăng sự tham gia của Mỹ vào chiến lược của Israel, dù Tổng thống Biden sắp rời nhiệm sở. Israel thường xuyên phản đối ý kiến của Mỹ và gây ra những khó khăn chính trị cho chính quyền Tổng thống Biden, khi nhà lãnh đạo Mỹ vấp phải áp lực từ một số thành viên trong đảng phải dùng công cụ để kiềm chế Israel.

Aaron David Miller, thành viên cấp cao tại Quỹ Carnegie vì Hòa bình quốc tế, cho rằng cách tiếp cận vừa cứng rắn vừa nhượng bộ của chính quyền tại nhiệm "cho thấy vào thời điểm mà bạn có thể không nghĩ rằng chính quyền này thực sự năng động… thì rõ ràng họ đang suy nghĩ và hành động".

Ông cho rằng Washington khó có thể cắt giảm hỗ trợ quân sự cho Israel nếu cuộc xung đột với Iran trở nên nghiêm trọng hơn.

"Tôi cho rằng, khi chúng ta đang tiến gần đến khả năng xảy ra một cuộc leo thang nghiêm trọng, vẫn khó có thể tưởng tượng được rằng chính quyền Mỹ có thể cân nhắc việc hạn chế hay những hành động nghiêm trọng đối với các hệ thống quân sự của Israel”, ông nói.

Ngày 15/10, người phát ngôn Nhà Trắng John Kirby nói với các phóng viên, rằng bức thư không "có ý đe dọa", nhưng có vẻ như người Israel đang coi trọng vấn đề này.

Một quan chức Israel tại Washington cho biết: "Bức thư đã được gửi đến nơi và đang được các quan chức an ninh Israel xem xét kỹ lưỡng".

Cũng trong ngày 15/10, Israel cho biết xe tải cứu trợ đã được chuyển đến phía bắc Dải Gaza từ Jordan, điều diễn ra sau khi Mỹ yêu cầu.