Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan: Trung Quốc nói ‘không nên đùa với lửa’

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị ngày 12/7 bày tỏ sự tức giận trước thỏa thuận bán vũ khí trị giá 2,2 tỷ USD cho Đài Loan của Mỹ, cảnh báo nước này “không nên đùa với lửa”.

Phát biểu trong khuôn khổ chuyến thăm Hungary, ông Vương khẳng định không có thế lực bên ngoài nào có thể ngăn được Trung Quốc thống nhất và không một thế lực nước ngoài nào được phép can thiệp vào vấn đề này.

Cũng trong ngày 12/7, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng tuyên bố: “Việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan đã vi phạm nghiêm trọng các nguyên tắc cơ bản của luật pháp và quan hệ quốc tế. Để bảo vệ các lợi ích quốc gia, Trung Quốc sẽ áp đặt các lệnh trừng phạt lên các công ty Mỹ tham gia vào việc bán vũ khí này”.

Tuyên bố cứng rắn của ông Vương và ông Cảnh được đưa ra sau khi Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 8/7 thông báo đã phê duyệt hợp đồng bán 108 xe tăng M1A2T Abrams, 250 tên lửa phòng không vác vai Stinger và khí tài đi kèm có tổng trị giá 2,2 tỷ USD cho Đài Loan.

Bộ Ngoại giao Mỹ đã thông báo cho quốc hội về hợp đồng bán vũ khí này, quốc hội sẽ có 30 ngày để quyết định có chặn thương vụ hay không. Nếu không gặp sự phản đối từ quốc hội Mỹ, hợp đồng vũ khí sẽ được trình lên Tổng thống Donald Trump ký phê duyệt.

Nếu dự án này được hiện thực hóa, đây sẽ là hợp đồng quân sự lớn đầu tiên giữa Mỹ và Đài Loan trong hàng chục năm qua. Điều này chắc chắn sẽ làm trầm trọng hơn mối quan hệ vốn đang căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh liên quan đến vấn đề thương mại giữa hai nước.

Trước đó, Bắc Kinh đã trao công hàm thông qua kênh ngoại giao để bày tỏ "sự không hài lòng và kiên quyết phản đối" việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho rằng Việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan vi phạm nguyên tắc “một Trung Quốc”, can thiệp thô bạo các vấn đề nội bộ và làm suy yếu chủ quyền, lợi ích an ninh của Trung Quốc.

Đáp lại, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết thương vụ bán vũ khí 2,2 tỷ USD cho Đài Loan góp phần thúc đẩy hòa bình ở eo biển và trong khu vực, tuân thủ theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan được Quốc hội Mỹ thông qua năm 1979. Đạo luật này quy định rằng Mỹ cần đảm bảo cung cấp cho hòn đảo những phương tiện để Đài Loan tự phòng vệ.

Washington cắt đứt quan hệ ngoại giao với Đài Bắc vào năm 1979 để ủng hộ chính sách "Một Trung Quốc", nhưng vẫn là đồng minh chủ chốt và đóng vai trò nhà cung cấp vũ khí nước ngoài duy nhất của Đài Loan.

Tuy nhiên, cũng trong năm 1979, Mỹ thông qua Đạo luật Quan hệ Đài Loan, có các điều khoản về việc Mỹ và Đài Loan bảo vệ lẫn nhau. Theo đó, Washington sẽ cung cấp cho Đài Bắc lượng vũ khí và viện trợ quân sự đủ để hòn đảo này có thể tự vệ.

Đạo luật cũng coi mọi ý đồ nhằm quyết định tương lai Đài Loan bằng biện pháp phi hòa bình như tẩy chay tài chính hoặc cấm vận là động thái làm phương hại đến hòa bình, ổn định ở Thái Bình Dương và là mối quan ngại sâu sắc của Mỹ.

Kể từ khi Tổng thống Trump lên nắm quyền vào năm 2016, cả chính quyền của ông và quốc hội Mỹ đều từ bỏ chính sách tránh gây căng thẳng với Trung Quốc trong vấn đề Đài Loan, thay vào đó là việc liên tục thách thức Bắc Kinh và tập trung vào việc tăng cường năng lực phòng thủ cho Đài Bắc.

Việc đẩy mạnh hợp tác với Đài Loan dường như là cách Mỹ tăng sức ép với Trung Quốc khi quan hệ hai nước trở nên căng thẳng.

Nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn hồi tháng 3 cho biết Washington đang phản ứng tích cực với các yêu cầu của Đài Bắc về việc bán vũ khí mới để tăng cường phòng thủ trước áp lực từ Trung Quốc.

Tại Đối thoại Shangri-La ở Singapore hồi đầu tháng 6, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa đã cảnh báo rằng "nếu bất cứ ai dám tách Đài Loan khỏi Trung Quốc, quân đội Trung Quốc không còn cách nào khác là phải chiến đấu bằng mọi giá".