MỚI

Lọc CP theo tín hiệu PTKT

#Kinh doanh

24HMONEY đã kiểm duyệt

Môi trường kinh doanh vững mạnh là yếu tố quyết định sự ổn định lâu dài của ngân sách quốc gia

Nhân dịp đầu năm mới, phóng viên có cuộc phỏng vấn Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc, nhìn lại nền kinh tế năm 2024, cũng như những giải pháp để thúc đẩy khả năng phát triển của doanh nghiệp trong năm 2025.

NUÔI DƯỠNG NGUỒN THU BỀN VỮNG KHÔNG CHỈ LÀ CHUYỆN GIẢM, ƯU ĐÃI THUẾ

Thưa Phó Thủ tướng Chính phủ, năm 2024 có thể nói là một năm nhiều cảm xúc không chỉ với người dân, doanh nghiệp mà cả với những người điều hành lĩnh vực kinh tế của đất nước. Ông nhìn nhận thế nào về những gì chúng ta đã làm được trong năm qua?

Thu ngân sách 2024 tính đến ngày 24.12.2024 đạt khoảng 1,968 triệu tỉ đồng vượt 15,6% so với dự toán, vượt 16,62% số thu cùng kỳ 2023 (tương ứng 280 nghìn tỉ đồng).

Các mục tiêu về kinh tế của đất nước đều đã hoàn thành. GDP của chúng ta đã tăng lên trên 7%. Chỉ số CPI kiểm soát ở mức 3,88%. Ngoài ra, kim ngạch xuất nhập khẩu vượt qua mọi kỷ lục trước đây với hơn 800 tỉ USD, trong đó xuất siêu khoảng 25 tỉ USD. Nợ công giảm từ 43,1% ở đầu nhiệm kỳ, đến nay dưới 37%. Điều hành bội chi ngân sách dưới 4%.

Việc điều hành chính sách tiền tệ và tài khóa mở rộng đã giảm được lãi suất cho vay của các ngân hàng thương mại đối với doanh nghiệp.

Và mặc dù giảm thuế gần 200.000 tỉ đồng cho các doanh nghiệp, nhưng chúng ta vẫn đạt được con số thu 1,968 triệu tỉ đồng. Kết quả này phản ánh sự phục hồi tích cực của nền kinh tế và nỗ lực trong quản lý ngân sách.

Chưa kể, chúng ta cũng đã đầu tư cơ sở hạ tầng mạnh mẽ, hoàn thành trên 2.000km đường cao tốc, phấn đấu 2025 có khoảng 3.000km đường cao tốc hoàn thành và đến năm 2030 đạt được khoảng 5.000km đường cao tốc, được phê duyệt chủ trương xây dựng các hệ thống đường sắt cao tốc như đường sắt cao tốc Hà Nội - TP. Hồ Chí Minh, có dự án tiền khả thi và chủ trương đầu tư nhiều dự án đường sắt khác. Chúng ta cũng đẩy nhanh tiến độ sân bay Long Thành, hoàn tất nhiều hạng mục đầu tư tại một số sân bay trên cả nước.

Có thể nói năm 2024 chúng ta đạt được thắng lợi toàn diện cả về kinh tế xã hội, tạo đà cho sự phát triển trong năm 2025.

Trong những năm qua, cơ quan quản lý đã làm thế nào để hài hòa được giữa một bên là áp lực đảm bảo chỉ tiêu thu ngân sách, và một bên là nuôi dưỡng nguồn thu bền vững thưa Phó Thủ tướng?

Ngành tài chính đã đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tăng cường số hóa, hiện đại hóa công tác quản lý thu nộp ngân sách, theo dõi sát sao sức khỏe doanh nghiệp, diễn biến kinh tế thế giới và trong nước, đồng thời đánh giá tác động tới từng khoản thu, sắc thuế, địa bàn, nhận diện sớm những rủi ro, ban hành và triển khai đồng bộ các gói chính sách tài khóa mở rộng ngay từ đầu năm 2021.

Ngoài việc không bỏ lọt các nguồn thu đã quy định, tập trung ngăn chặn các hành vi buôn lậu và các hành vi gian lận khác, thì còn bám sát các hoạt động sản xuất kinh doanh để mở rộng cơ sở thu, huy động vào nguồn thu ngân sách đúng pháp luật, ví dụ thu từ sàn thương mại điện tử xuyên biên giới, sàn thương mại điện tử trong nước, mua bán trên nền tảng số, triển khai công tác thanh tra, kiểm tra, chống thất thu trên các lĩnh vực còn nhiều dư địa lớn như lĩnh vực khoáng sản, xăng dầu, dịch vụ ăn uống, lưu trú.

Như vậy, đảm bảo hỗ trợ doanh nghiệp nhưng không bỏ sót nguồn thu, đảm bảo công bằng, cạnh tranh lành mạnh giữa các doanh nghiệp.

Tính từ năm 2021 đến hết năm 2024, chúng ta đã miễn, giảm, gia hạn cho gần 3,7 triệu lượt người nộp thuế với 8 loại thuế và 36 loại phí như thuế môi trường đối với xăng dầu, thuế VAT… với số tiền gần 800.000 tỉ đồng.

Tổng thu ngân sách Nhà nước (NSNN) qua 4 năm ước đạt khoảng 7,2 triệu tỉ đồng, đạt 86,5% so mục tiêu giai đoạn 2021- 2025 là 8,3 triệu tỉ đồng, trong đó tổng thu NSNN do cơ quan thuế quản lý lũy kế giai đoạn 2021-2024 ước đạt khoảng 6,1 triệu tỉ đồng, bằng 119% so với dự toán, tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn khoảng 8,6%/năm.

Trong các năm vừa qua thì đây là một thành công lớn để thúc đẩy nguồn thu ngân sách và cân đối tài khoản một cách bền vững.

Trên nghị trường Quốc hội, khi nghe ông nói “thấy buồn khi bàn chuyện giảm thuế", chúng tôi hiểu rằng việc giảm thuế nghe có vẻ là liều thuốc dễ uống cho doanh nghiệp và người dân trong giai đoạn khó khăn, nhưng không thực sự chữa tận gốc vấn đề?

Vì vậy thay vì nghĩ nhiều đến các ưu đãi thuế, chúng ta nên bàn làm thế nào để các doanh nghiệp chúng ta mạnh lên, để doanh nghiệp, người dân có sự tự hào, có lòng tự tôn khi đóng góp được nhiều cho ngân sách.

Khi doanh nghiệp càng lớn mạnh, hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh cao lên, nguồn thu ngân sách sẽ tăng. Mục tiêu của chúng ta tiến đến tạo ra nhiều doanh nghiệp mạnh, đủ sức cạnh tranh không những trong nước mà cạnh tranh với doanh nghiệp của nước ngoài, vươn lên tầm quốc tế.

Tóm lại, nuôi dưỡng nguồn thu bền vững không chỉ đơn giản là ưu đãi giảm thuế mà còn là phải tạo ra một hệ sinh thái kinh tế bền vững, tạo một cộng đồng doanh nghiệp có nội lực, có tầm vóc lớn.

Nếu doanh nghiệp giảm bớt được nhiều áp lực, họ sẽ có động lực mạnh mẽ hơn để phát triển, tái đầu tư và tạo thêm công ăn việc làm cho người lao động. Một môi trường kinh doanh vững mạnh sẽ là yếu tố quyết định sự ổn định lâu dài của ngân sách quốc gia.

“QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT MỞ ĐƯỜNG CHO DOANH NGHIỆP PHÁT TRIỂN”

Trên cương vị và nhiệm vụ được phân công phụ trách, trăn trở lớn nhất của Phó Thủ tướng Chính phủ tại thời điểm này để tạo ra hệ sinh thái kinh tế bền vững đó là gì thưa ông?

Nội lực của doanh nghiệp là vấn đề đầu tiên, còn nhà nước sẽ hoàn chỉnh khung pháp luật, giảm thủ tục hành chính và có cơ chế để đào tạo nguồn nhân lực làm chủ được khoa học công nghệ.

Vấn đề công nghệ cũng là thứ chúng ta phải suy nghĩ vì chúng ta đang dùng nhiều công nghệ cũ quá. Công nghệ cần phải đổi mới liên tục, cập nhật liên tục thì mới hội nhập được quốc tế. Chúng ta cần tập trung nguồn lực đầu tư chuyển đổi công nghệ, tôi tin nó sẽ tạo ra sự đột phá cho cả một nền kinh tế.

Thời gian tới đây, trên cương vị là Trưởng Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp, ông có kế hoạch gì để góp phần hiện thực hóa những điều đó, thưa Phó Thủ tướng?

Chúng ta cũng sẽ mở đường cho DNNN phát triển và giao quyền tự chủ nhiều hơn. Ví dụ nghiên cứu, đề xuất để chỉnh sửa Luật số 69/2014/QH13 (Luật quản lý, sử dụng vốn Nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp) cũng như các bộ luật liên quan. Nhà nước chỉ kiểm soát doanh nghiệp có vốn nhà nước bằng các chỉ tiêu và giao quyền tự chủ cho DNNN nhiều hơn. Nhà nước sẽ mở rộng không gian sáng tạo để DNNN tự chịu trách nhiệm, chủ động cập nhật công nghệ, tăng cường thu hút đầu tư, liên doanh liên kết doanh nghiệp nước ngoài để tiến nhanh, tiến mạnh và phải tạo ra những đột phá mới từ bên trong, tạo nên sức sống mới cho doanh nghiệp.

Thực tế là hiện nay không chỉ DNNN mà cả những doanh nghiệp có cổ phần Nhà nước muốn tăng vốn cũng khó tăng được, vì Nhà nước không có cơ chế giảm tỉ lệ nắm giữ do lo ngại thất thoát vốn Nhà nước. Nhưng để giữ tỉ lệ thì ngân sách lại phải chi thêm tiền và chúng ta lại không có cơ chế giải ngân cho khoản chi đó. Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển Doanh nghiệp sẽ giải bài toán xử lý vướng mắc trong chuyển đổi sở hữu, sắp xếp lại DNNN trong thời gian tới đây như thế nào thưa ông?

Nhà nước sẽ kiểm soát chặt để hạn chế bớt những tiêu cực trong quá trình tăng vốn, ví dụ như tăng vốn ảo để đưa vốn tham gia vào thị trường chứng khoán hay là thị trường cổ phiếu. Hoạt động hiệu quả thì sẽ được ưu tiên tạo điều kiện và không hiệu quả thì đương nhiên phải được xem xét kỹ lưỡng.

Là động lực tăng trưởng của nền kinh tế, song đầu tư của khu vực kinh tế ngoài Nhà nước đang hồi phục chậm. Liệu nhóm giải pháp nào có thể sẽ triển khai để kích thích đầu tư tư nhân tăng trưởng trở lại thưa ông?

Còn Nhà nước thì sẽ tạo điều kiện để giảm áp lực cho doanh nghiệp bằng các chính sách thuế, giảm tối đa thủ tục hành chính, phân cấp, phân quyền cho các bộ, ngành, địa phương để giải quyết thủ tục nhanh gọn, thông thoáng và chú trọng thường xuyên tháo gỡ vướng mắc cho doanh nghiệp.

Nhà nước cũng sẽ đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp tìm kiếm thị trường, hỗ trợ về đào tạo nguồn nhân lực, cung cấp các thông tin dự báo sớm để doanh nghiệp ứng biến tốt hơn với chuyển động kinh tế thế giới.

Các vướng mắc trong giải ngân đầu tư công cũng nhanh chóng được tháo gỡ để việc giải ngân nhanh hơn. Khi vay vốn nhanh và thanh quyết toán nhanh hơn thì dòng vốn sẽ quay vòng nhanh hơn và doanh nghiệp sẽ phát triển tốt hơn.

Tôi tin khi Luật Đầu tư công (sửa đổi) đã ban hành thì năm 2025 dòng vốn đầu tư công sẽ phát triển một cách mạnh mẽ. Các doanh nghiệp tham gia trong chuỗi đầu tư công như doanh nghiệp sản xuất chế tạo, doanh nghiệp xây dựng cho đến các ngân hàng thương mại, các doanh nghiệp hoạt động phụ trợ đều được hưởng lợi thì quy mô, sức sống của nền kinh tế tăng lên và sức cạnh tranh của các doanh nghiệp chúng ta sẽ lớn hơn.

Công nghệ cao, kinh tế số, kinh tế xanh đang là mục tiêu trọng tâm phát triển trong thời gian tới, nhưng chúng ta có dễ dàng trên hành trình mới này? Ông có dự cảm thế nào về nền kinh tế trong năm 2025 tới đây thưa Phó Thủ tướng?

Chúng ta cần tạo ra được một nguồn nhân lực để vận dụng thành thạo có hiệu quả những công nghệ mới. Cần sự đầu tư bài bản để thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao từ nước ngoài về, phải đào tạo nguồn nhân lực tại chỗ và cả thu hút chuyên gia quốc tế đến.

Và đã là công nghệ thì phải lựa chọn công nghệ mới nhất thì tốc độ phát triển mới theo kịp thế giới, điều này cũng sẽ liên quan đến các vấn đề về cơ chế chính sách, về vấn đề hoàn thiện pháp luật, để làm sao thu hút được dòng vốn FDI vào đầu tư những công nghệ mới nhất.

Tôi tin năm 2025 là năm kinh tế Việt Nam sẽ phát triển mạnh mẽ, vì những nền tảng pháp luật, những khó khăn, vướng mắc chúng ta đã đều tính tới và có sự chuẩn bị một cách tương đối, đồng bộ và bài bản.

Đặc biệt với sự chỉ đạo của Bộ Chính trị mà đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư, chúng ta có niềm tin chắc chắn các cơ quan quản lý nhà nước sẽ cùng doanh nghiệp, người dân chung tay tạo ra động lực để đất nước phát triển mạnh mẽ, vững bước tiến vào kỷ nguyên mới của dân tộc.

Xin trân trọng cảm ơn Phó Thủ tướng Chính phủ. Kính chúc Phó Thủ tướng cùng gia đình năm mới nhiều sức khỏe và hạnh phúc.