Môi giới bất động sản sắp hết thời mua bán lòng vòng, phủi tay chạy làng

Theo chuyên gia, quy định môi giới phải hoạt động trong sàn giao dịch và có chứng chỉ hành nghề sẽ loại bỏ tình trạng giới thiệu những dự án ma hay "phủi tay chạy làng".

Luật Kinh doanh bất động sản được Quốc hội thông qua tại kỳ họp tháng 11/2023 có hiệu lực từ ngày 1/1/2025. Chính phủ đang đề xuất cho phép luật này cùng với Luật Đất đai 2024 và Luật Nhà ở có hiệu lực từ ngày 1/8 sắp tới.

Với luật này, một số quy định mới liên quan đến môi giới bất động sản sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày luật có hiệu lực.

Đáng chú ý, khác với Luật Kinh doanh bất động sản 2014, khi Luật Kinh doanh bất động sản 2023 có hiệu lực, các cá nhân hành nghề môi giới bất động sản phải có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản và phải hành nghề trong một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản hoặc một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản.

Cụ thể, Điều 61 luật này quy định, cá nhân hành nghề môi giới bất động sản phải có chứng chỉ hành nghề; phải hành nghề trong một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản hoặc một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản.

Ngoài ra, theo Điều 63 Luật Kinh doanh bất động sản 2023 quy định, cá nhân hành nghề môi giới bất động sản được hưởng tiền thù lao, hoa hồng từ doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản.

Theo đó, mức thù lao, hoa hồng do cá nhân môi giới bất động sản và doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản thỏa thuận, không phụ thuộc vào giá của giao dịch.

Đối với doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản, Điều 64 quy định doanh nghiệp có quyền yêu cầu các tổ chức, cá nhân có liên quan cung cấp hồ sơ, thông tin bất động sản thực hiện giao dịch.

Việc thu phí dịch vụ của khách hàng theo thỏa thuận của các bên cũng như từ chối môi giới bất động sản không đủ điều kiện đưa vào kinh doanh. Yêu cầu các tổ chức, cá nhân có liên quan bồi thường thiệt hại do lỗi của họ gây ra và các quyền khác theo hợp đồng.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản khi hoạt động phải có nghĩa vụ cung cấp đầy đủ, trung thực hồ sơ, thông tin về bất động sản do mình môi giới và chịu trách nhiệm về hồ sơ, thông tin do mình cung cấp...

Doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản thực hiện nghĩa vụ thuế đối với Nhà nước; phải bồi thường thiệt hại do lỗi của mình gây ra.

Các cá nhân hành nghề môi giới bất động sản có nghĩa vụ thực hiện quy chế hoạt động của sàn giao dịch bất động sản hoặc doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản nơi cá nhân làm việc. Tham gia đào tạo, bồi dưỡng nâng cao kiến thức hành nghề môi giới bất động sản hằng năm và các nghĩa vụ khác theo quy định.

Theo ông Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) - khi Luật Kinh doanh bất động sản 2023 có hiệu lực, đội ngũ môi giới bắt buộc phải làm nghiêm túc hơn, phải hoạt động trong sàn giao dịch và có chứng chỉ hành nghề.

Đồng thời, sàn giao dịch phải có trách nhiệm quản lý và kiểm soát nhân viên của mình. Mọi thông tin phải công bố đầy đủ, công khai và chỉ được phép thực thi, mua bán hay giới thiệu các dự án bất động sản đủ điều kiện hoạt động.

"Điều này góp phần loại bỏ tình trạng như mua bán lòng vòng, giới thiệu những dự án ma hay "phủi tay chạy làng", gây hậu quả nghiêm trọng cho người tiêu dùng, ảnh hưởng đến uy tín của các chủ đầu tư chân chính", ông Đính nhấn mạnh và cho rằng, lực lượng môi giới buộc phải nâng tầm từ kiến thức, kinh nghiệm và đạo đức để phù hợp với thực tiễn và không bị "bỏ lại phía sau".

Cũng theo ông Đính, Luật Kinh doanh bất động sản 2023 sẽ góp phần tháo gỡ nhiều khó khăn, vướng mắc còn tồn đọng. Trước đây việc đi thi và nhận chứng chỉ khó khăn hơn, bởi nhiều địa phương không tổ chức hoặc không hỗ trợ. Còn bây giờ, Bộ Xây dựng sẽ có trách nhiệm tổ chức các kỳ thi sát hạch và cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản.

"Trong tương lai không xa, cá nhân hành nghề môi giới bất động sản sẽ được đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ bài bản, với chứng chỉ hành nghề do Bộ Xây dựng cấp", ông Đính chia sẻ thêm.

Theo thống kê mới đây của VARS, khoảng 40.000 người hoạt động môi giới bất động sản có chứng chỉ môi giới do các cơ quan chức năng cấp.