Mở lại phiên xét xử 'tiến sĩ dạy làm giàu' lừa 576 tỷ đồng

Ông Phạm Thanh Hải bị cáo buộc xưng danh là tiến sĩ, mở lớp dạy làm giàu để dụ 2.574 người góp vốn với cam kết trả lãi 50%/năm, rồi chiếm đoạt 576 tỷ đồng.

Ngày 19/4, bị cáo Hải, 57 tuổi, cựu Chủ tịch Công ty CP thương mại đầu tư và phát triển công nghệ quốc tế (IDT) sẽ bị TAND Hà Nội xét xử sơ thẩm lần hai về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Phiên toà từng mở ngày 29/3 song phải hoãn do hàng trăm bị hại vắng mặt.

Tháng 5/2018, ông Hải bị cấp sơ thẩm tuyên tù chung thân. Toà phúc thẩm một năm sau đó tuyên huỷ án điều tra lại vì cho rằng cấp sơ thẩm xác định có 508 bị hại và người liên quan với thiệt hại gần 600 tỷ đồng (cả gốc và lãi) là chưa chính xác. Một số người biết và giúp bị cáo Hải chiếm đoạt số tiền lớn cần bị điều tra, tránh bỏ lọt tội phạm.

Sau 3 năm 6 tháng, cáo trạng mới nhất của VKSND Hà Nội ra tháng 11/2022, vẫn xác định ông Hải là bị cáo duy nhất của vụ án. Vợ ông Hải cùng 4 kế toán, nhân viên công ty IDT được VKS xác định "không biết, không tham gia việc kinh doanh của ông Hải, không được hưởng lợi" và không được ông ta giải thích gì. Cơ quan công tố do đó kết luận "chưa đủ cơ sở" để khẳng định họ là đồng phạm nên không đề cập xử lý

Tuy nhiên, số bị hại được nhà chức trách xác định tăng 66 người, lên 574 người, tổng số tiền chiếm đoạt 576 tỷ đồng.

Cáo trạng xác định, ông Hải thành lập và làm Chủ tịch HĐQT Công ty IDT từ năm 2007, hoạt động trong dịch vụ hỗ trợ giáo dục, tư vấn quản lý; sản xuất bán buôn bán lẻ thực phẩm, hoá chất công nghiệp và tổ chức hội nghị, hội thảo. Việc kinh doanh không hiệu quả, một năm sau, ông Hải lập website hoclamgiau.vn, tổ chức các hội thảo dạy làm giàu.

Trong các buổi học này, ông Hải tự giới thiệu là tiến sĩ, nhiều kinh nghiệm đầu tư, kinh doanh tại Liên Xô, có tài đầu tư, kinh doanh. Công ty IDT đang triển khai các dự án có lãi suất cao, làm giàu từ cây công nghiệp "tỷ đô" macca, có siêu dự án...

Nhà chức trách cáo buộc, để tạo tin tưởng, thu hút nhiều người góp vốn, ông Hải đưa ra các hợp đồng góp vốn với lãi suất 40-50%/năm, cắt lãi ngay khi nộp tiền. Ông Hải mở rộng mạng lưới huy động vốn bằng cách chi 2-10% tiền "thưởng kết nối" dành cho những người môi giới hợp đồng mới; tổ chức cho các "nhà đầu tư" này đi liên hoan, du lịch...

Ông Hải huy động vốn phục vụ cá nhân song chỉ đạo kế toán IDT soạn thảo, ký hợp đồng, kiểm đếm tiền giúp. Toàn bộ việc này được tổ chức tại trụ sở IDT. Ông đưa ra các hợp đồng góp vốn đầu tư, hợp đồng ủy thác đầu tư... tự ý sử dụng con dấu IDT trong các hợp đồng này để họ tin tưởng công ty huy động vốn, VKS cáo buộc.

Chỉ một năm, tháng 10/2014-10/2015, ông Hải huy động được hơn 2.725 tỷ đồng từ 2.574 nhà đầu tư. Đây là con số "chỉ tính các khoản có phiếu thu", do ông Hải chỉ đạo không nhập tiền vào hệ thống sổ sách kế toán của công ty và bản thân ông cũng không quản lý, cáo trạng nêu.

Theo lời khai tại cơ quan điều tra, việc sử dụng số tiền này ra sao, ông không cho các nhà đầu tư biết. Song nhà chức trách xác định, ông Hải chỉ dùng 99 tỷ đồng (tức 3,6% tổng số tiền) để góp vào 9 dự án, song cũng không phải với danh nghĩa IDT như cam kết.

9 dự án này đều chưa có lợi nhuận, hoặc lợi nhuận chỉ 2-200 triệu đồng/năm, bị VKS đánh giá "hoạt động không hiệu quả, không có khả năng sinh lợi nhuận cao" như ông Hải hứa hẹn.

Hiện, ông Hải mất hoàn toàn khả năng thanh toán cho các "nhà đầu tư" này, tổng hơn 576 tỷ đồng, được tính là thiệt hại vụ án.

Đến toà hôm 29/3, nhiều bị hại khẳng định "không bị lừa", xin toà trả tự do để ông Hải tiếp tục truyền dạy kinh nghiệm, phát triển các dự án.