Meta đang trả giá vì sai lầm của Zuckerberg

Facebook được đổi tên thành Meta để theo đuổi metaverse nhưng công ty của Mark Zuckerberg đã sa thải 21.000 người sau hơn một năm.

Ngày 14/3, Mark Zuckerberg thông báo tiếp tục quá trình tinh gọn nhân sự bằng việc sa thải 10.000 người, đồng thời đóng băng 5.000 vị trí tuyển dụng mới. Chỉ trong vòng bốn tháng, 21.000 nhân sự bị cho thôi việc. Đây là một phần trong kế hoạch của Meta để "trở thành một công ty tinh gọn và hiệu quả hơn".

"Năm ngoái với chúng tôi như một lời cảnh tỉnh khiêm tốn. Nền kinh tế thế giới đã thay đổi, áp lực cạnh tranh gia tăng và tốc độ tăng trưởng của Meta chậm lại đáng kể", người đứng đầu Meta nói trong thông báo gửi đến các nhà đầu tư tuần này. Ông đổ lỗi cho bất ổn kinh tế và địa chính trị cùng một số nguyên nhân khách quan khác.

Nhưng các nhà đầu tư không nghĩ vậy. Theo Business Insider, cổ đông Meta đã yêu cầu công ty thực hiện "lời cảnh tỉnh khiêm tốn" như lời Zuckerberg nói từ lâu nhưng không được ghi nhận. Ngay từ quý II/2022, Phố Wall đã nhận thấy doanh thu của Meta đi xuống đáng kể, nhưng số lượng nhân viên mới ngày một tăng.

Cuối tháng 10 năm ngoái, hai tuần trước khi Meta sa thải 11.000 nhân sự, Brad Gerstner của Altimeter Capital, viết một bức thư ngỏ tới công ty và Zuckerberg, yêu cầu giảm 20% số lượng nhân viên cũng như cắt giảm chi tiêu tổng thể, gồm hàng tỷ USD đầu tư vào metaverse.

Zuckerberg đã đặt cược tương lai của công ty vào metaverse khi chi hàng chục tỷ USD cho các nền tảng ảo, cũng như đầu tư sản xuất kính thực tế ảo thông qua bộ phận Reality Labs. Nhưng đến nay, khi "núi tiền" đã bị đốt một phần, tham vọng đó vẫn chưa hình thành rõ nét. Các nhà đầu tư bắt đầu kêu gọi Zuckerberg nên dừng "vụ cá cược" của mình.

"Giống như nhiều công ty khác mất định hướng, Meta đã trôi dạt vào một vùng đất thừa mứa quá nhiều người, có quá nhiều ý tưởng nhưng lại mất khả năng biến những thứ tiềm năng nhất thành hiện thực", Gerstner nói.

Thực tế, Reality Labs, nơi đang cố gắng hiện thực hóa tham vọng metaverse của Zuckerberg, đã ngốn gần 14 tỷ USD vào năm ngoá, dự dự kiến lỗ 15 tỷ USD năm nay và có thể đang trên đà tiêu tốn 20 tỷ USD mỗi năm trong tương lai gần.

Trong thông báo dài 2.000 từ ngày 14/3, Mark Zuckerberg chỉ đề cập đến từ metaverse hai lần. Tuy nhiên, ông nói tới AI bốn lần và gọi công nghệ là "khoản đầu tư lớn nhất" của Meta. Đây được xem là thay đổi lớn so với năm ngoái, khi ông chủ Facebook ví metaverse như nỗi ám ảnh và nhắc đến nó nhiều nhất có thể mỗi khi xuất hiện trước truyền thông hay trong các bài đăng mạng xã hội.

Theo các chuyên gia, việc chuyển một phần chiến lược sang AI cũng cho thấy Zuckerberg đang loay hoay thế nào với Meta trong việc xác định hướng đi của công ty. Trước đó, CEO này cho biết hệ thống trí tuệ nhân tạo mới của hãng có tên LLaMA. Hôm 14/3, ông nhắc lại: "Chúng tôi có cơ sở hạ tầng để xây dựng AI ở quy mô chưa từng có. Tôi nghĩ những trải nghiệm nó mang lại sẽ rất tuyệt vời".

Mark Mahaney, đứng đầu mảng nghiên cứu Internet của Evercore, cho rằng Meta và Zuckerberg dường như "đã nghe thấy những phản ứng tiêu cực của nhà đầu tư về các mục tiêu xa vời và thiếu kỷ luật". Ông dự đoán kết quả tài chính quý III/2023 của Meta có thể cải thiện hơn sau những thay đổi đang diễn ra.

Giới đầu tư cũng phản ứng tích cực với động thái sa thải mới. Cổ phiếu Meta ngày 14/3 tăng 6%. "Điều này quan trọng với cổ đông, nhất là những người từng cảm thấy không thoải mái khi Zuckerberg chi quá nhiều cho metaverse", Mark Schilsky của quỹ AllianceBernstein, nhận xét.

Cách tuyển dụng "ngược đời" của Meta

Britney Levy, bị Meta sa thải cuối năm ngoái, cho rằng công ty đã trả lương cho nhân viên để làm những "công việc giả tạo". "Tôi nằm trong nhóm những nhân viên được tuyển dụng vào một vị trí kỳ lạ: nhóm không phải làm việc", cô nói trên kênh TikTok cuối tuần trước. "Tôi có thể nghỉ một ngày mà không ai biết".

Trong video có gần một triệu lượt xem, Levy cho biết cô cảm thấy Meta tuyển người ồ ạt chỉ nhằm mục đích khiến những công ty khác không thể có họ. Cô đã nói chuyện với đồng nghiệp và nhiều trong số đó thất vọng vì được tuyển dụng nhưng không biết làm gì.

"Họ xem chúng tôi như một loại thẻ Pokemon để sưu tập", Levy nói. "Nhiều người có trình độ cực cao đã từ chối những nơi khác để về làm cho Meta, để rồi nhận ra gia nhập công ty này là bước lùi sự nghiệp".

Trước đó, tỷ phú công nghệ Thomas Siebel cho biết ông thấy những công ty như Meta và Google đã tuyển dụng quá nhiều, đến mức họ không có đủ công việc để sắp xếp cho nhân viên. Đầu tháng này, một chuyên gia công nghệ khác ở Thung lũng Silicon là Keith Rabois cũng đánh giá những công ty lớn tại đây cố ý tuyển nhân sự để làm "công việc giả tạo" rồi sa thải họ chỉ sau thời gian ngắn.

Thực tế, số lượng nhân viên của Meta tăng vọt trong giai đoạn đại dịch, từ 48.000 người vào tháng 3/2020 lên 87.000 người vào tháng 9/2022, trước khi bắt đầu sa thải diện rộng.

Meta, Google chưa đưa ra bình luận.