"Máu đã đổ"

Blood on the street- máu đã đổ và đâu đó là tiếng khóc than ai oán của một bộ phận nhà đầu tư khi thị trường rực lửa trong suốt tháng 4 chết chóc vừa qua. Rất nhiều cổ phiếu giảm 30-50% trong thời gian ngắn khiến cho rất nhiều người chưa hiểu chuyện gì xảy ra nhưng đã bay luôn tài khoản.

Rất, rất lâu rồi thị trường mới có đợt cắt cổ nhà đầu tư như vậy, ngay cả thời điểm đầu năm 2020 khi dịch covid xuất hiện khiến VNI gãy mạnh cũng không thể bằng. Bởi lúc này bộ phận nhà đầu tư mới rất nhiều, còn say máu và sẵn sàng all-in (chơi tất tay) vào hàng nóng, thành ra khi sự đổ vỡ xuất hiện thì hậu quả vô cùng khủng khiếp. Âu cũng là quy luật cuộc sống - bạo phát thì bạo tàn.

Có thể dự báo được sự gãy đổ hay không. Rất khó, thậm chí là không thể. Thế nên cách duy nhất bảo toàn tính mạng chính là tự đặt ra nguyên tắc đánh trận, không tham thì không chết, còn vừa tham vừa dại thì ôi thôi… Với cổ phiếu nóng thì coi như một đi không trở lại. Còn với cổ phiếu lớn, có chất lượng kinh doanh tốt thì lỡ có lỗ 15% vẫn còn cơ hội để từng bước lấy lại những gì đã mất.

Cũng có khi phải hàng chục năm rồi mới có đợt rớt thảm khốc như vậy, gần đây nhất là tháng 4 (lại là tháng 4 chết chóc) năm 2018 nhưng khi đó tỉ lệ margin và những tay chơi mới tương đối ít nên thiệt hại không quá lớn. Chính xác hơn là thời điểm đó đa phần là những tay chơi chuyên nghiệp nên có bị trọng thương cũng câm nín chờ cơ hội để đảo ngược thế trận.

2022 sẽ phần nào giống như năm 2010 của thập kỷ trước. Rất nhiều cổ phiếu đầu cơ tăng nóng gấp nhiều lần bất chấp kinh doanh có tốt hay không. Vừa qua là cú đổ đèo 50% để về thẳng cái máng lợn. Và sắp tới sẽ là giai đoạn dao cùn cắt cổ kiểu khủng bố IS vẫn hay dùng - mỗi ngày mất tí chút, không chết ngay nhưng không có cửa sống, cứ thế mà tra tấn tinh thần.

Tất nhiên đó là những cổ phiếu đầu cơ làm giá, còn với những hàng chất lượng cao thì không sao, rớt 20% từ đỉnh là chuyện hàng ngày ở huyện, vài tháng tới sẽ lại ổn định. Những cổ phiếu có triển vọng kinh doanh tươi sáng trong năm 2023 sẽ từng bước vượt đỉnh và chinh phục tầm cao mới - luôn là vậy.

Hãy tránh xa hàng đầu cơ làm giá, nếu mệt quá thì nghỉ ngơi ít thời gian để đánh giá lại toàn bộ thế trận - đó là cách làm đúng trong lúc này.

Chỉ số VNI giật tung vùng giá 1.300 để về sát 1.260 điểm đã đập tan mọi thành trì lạc quan của những con bạc. Tất nhiên đó là với những tay chơi mới, chưa đủ giờ bay. Với những ai đã trải qua khói lửa những năm 2008 hay 2010 thì giai đoạn vừa qua chỉ là tí cảm xúc nhỏ bé sẽ bị dập tắt bởi vài chai Tiger.

Nhiều người thích nhìn vào chỉ số VNI, phân tích hỗ trợ rồi xu thế, thanh khoản ra sao… để cố gắng tìm ra hướng đi. Nhưng việc làm đúng là nhìn vào tài khoản của chính bản thân, nếu lỗ 10-15% thì nên bán trước nghĩ sau rồi tĩnh tâm xem lại cách đánh sai ở đâu chứ không phải cố cãi thị trường, đi tìm hết lý do này kia để ngụy biện, nào là cổ phiếu tốt, không thể rớt thêm, đội lái sẽ đỡ giá…

Nói một cách đơn giản, sau mỗi trận đánh thua thì ngồi lại phân tích tìm ra điểm đúng sai. Cứ như vậy cho đến khi đánh đủ 99 trận là có chút kinh nghiệm.

Quay trở lại thị trường, chỉ số VNI đóng cửa 1.367 điểm nhưng khả năng chưa xong, thử thách vẫn có thể xảy ra trong thời gian tới. Thị trường sẽ co giật mạnh để những ai chịu không nổi phải chia tay cơn mơ. Người ở lại cũng chả khá hơn bao nhiêu bởi sẽ được nếm mùi chiếu bạc hoàng gia là thế nào.

Xu thế trung hạn là tan hoang, ngắn hạn thì tan tành, còn gì cho VNI. Xu thế dài hạn bị đe doạ nhưng nó không quá quan trọng vì thời gian tính theo năm quá là xa xôi. Trong vài tháng tới VNI sẽ giao động trong vùng 1260 - 1535, là đáy và đỉnh cũ. Mùa quýt năm sau may ra chúng ta mới được chạm vào 1.500.

Thanh khoản thị trường, câu chuyện mọi người hay đề cập gần đây. Cá nhân người viết gần như không quan tâm tới khái niệm thanh khoản nhưng bàn luận tí chút cũng không chết ai. Thanh khoản giảm một nửa so với cao điểm cuối năm 2021 bởi nhiều lý do. Cổ phiếu giảm ai cũng sợ, có mua cũng ít ít thế nên thanh khoản giảm là tất yếu. Làm gì có ai bắt đáy mà lại all-in.

Quan trọng hơn cả, Chính phủ quyết tâm làm trong sạch thị trường, thiết lập kỷ cương phép nước, không một ai đứng trên pháp luật, không có vùng cấm. Thế nên thánh làm giá Quyết còi gia nhập đội Juventus, tất cả những đội lái tàu, lái đò khác cũng teo chym và tự động về nhà nghỉ ngơi, không tàu bè gì cả.

Hoạt động làm giá bị thu hẹp đáng kể, các cổ phiếu đầu cơ dần bị lãng quên, thanh khoản sụt giảm là dễ hiểu. Nhưng chắc chắn, điều này không có gì xấu, không thể cho rằng dòng tiền rút khỏi thị trường, không phân tích theo hướng tiêu cực. Thanh khoản giảm là bình thường, không có gì đáng ngại. Vậy thôi.

Vài tuần, vài tháng tới thị trường sẽ ở trạng thái tích lũy giằng co, đa số cổ phiếu lớn đều tăng giảm +/- 15%, ít có khả năng đột biến. Rất, rất ít cổ phiếu siêu hạng có đủ sức mạnh vượt lên trên sức hấp dẫn của thị trường để thiết lập những vùng cao mới. Bây giờ là lúc Radar, Robot, Autotrader… của những chiên da được toả sáng hay lộ ra chỉ là đồ chơi vui mà thôi.

Tản mạn những ngày thị trường rực lửa…