Masayoshi Son bị hoài nghi

Ngay cả những fan hâm mộ trung thành nhất cũng đang hoài nghi khả năng của Masayoshi Son. 5 năm đốt 142 tỷ USD chỉ tạo ra kết quả là việc ghi nhận khoản lỗ 2.100 tỷ yen (15,4 tỷ USD) cho công ty trong quý kết thúc vào tháng 3.

Tờ Bloomberg đưa tin, nhà sáng lập Softbank là Masaysoshi Son từng được khen ngợi và ca tụng không ngớt bởi các cổ đông công ty. Nhưng 34 tỷ USD giá trị thị trường bị mất vào năm ngoái là phép thử đối với cả những fan hâm mộ trung thành nhất của Son khi mà họ sắp cùng hội ngộ trong buổi họp cổ đông hàng năm của Softbank.

Các nhà đầu trở nên bối rối với Son khi Softbank tuyên bố chiến lược mới vào năm 2015 để tiến xa hơn ngoài mảng kinh doanh viễn thông trong nước có lợi nhuận nhưng đã khá trì trệ. Họ quyết định sẽ trở thành nhà đầu tư lớn nhất thế giới trong lĩnh vực startup công nghệ vốn vô cùng biến động.

Khi Vision Fund ghi nhận khoản lỗ 18 tỷ USD do những khoản đầu tư thất bại vào WeWork và Uber Technologies vào năm 2020, các cổ đông bắt đầu hướng sự chú ý vào khả năng tạo ra một khoản đầu tư lãi khủng như Alibaba của Son. Khi Son thuyết trình kêu gọi mọi người bình tĩnh lúc cổ phiếu giảm mạnh từ đỉnh tháng 3 năm ngoái, các cổ đông vẫn lắng nghe và chờ đợi.

Tuy nhiên, 5 năm đốt 142 tỷ USD chỉ tạo ra kết quả là việc ghi nhận khoản lỗ 2.100 tỷ yen (15,4 tỷ USD) cho công ty trong quý kết thúc vào tháng 3. Phần lớn trong số đó có thể liên quan tới đà bán tháo trên toàn cầu thời gian gần đây trong lĩnh vực công nghệ và cũng như chấn chỉnh lĩnh vực công nghệ tại Trung Quốc.

Với tình hình tài chính như hiện tại của Softbank, niềm tin của các cổ đông cũng sắp đến giới hạn, theo Mio Kato của LifthStream Research. Son cần phải cho thấy cách Softbank tạo thêm giá trị như một nhà đầu tư như việc tổ chức nhiều đợt mua lại cổ phiếu hơn nữa, lấy nguồn tiền từ việc bán cổ phiếu Alibaba – để giá cổ phiếu hồi phục lại.

"Các nhà đầu tư vẫn trung thành miễn là họ tin vào giấc mơ của Son nhưng một khi họ nhận ra mọi việc không hiệu quả, niềm tin sẽ bị vỡ vụn ngay tức khắc".

Các cổ đông cũng đang tìm kiếm dấu hiệu phục hồi trong một danh mục đầu tư toàn sắc đỏ. Softbank đặt cược 12 tỷ USD vào công ty gọi xe Didi của Trung Quốc nhưng Didi đã hủy niêm yết trên sàn New York 1 năm sau khi IPO và cổ phần của Softbank hiện chỉ trị giá hơn 3 tỷ USD. Công ty thương mại điện tử Hàn Quốc Coupang chứng kiến cổ phiếu giảm 70% so với đầu năm và những công ty đại chúng khác mà Softbank đầu tư cũng chứng kiến giá trị giảm như vậy.

Sự lo sợ vẫn cao khi mà khả năng thua lỗ lớn vẫn còn ở phía trước. Một lượng lớn công ty trong danh mục đầu tư đã buộc phải tái cấu trúc hoặc huy động vốn ở mức giá trị thấp. Những công ty mà Softbank đầu tư gần đây đã tuyên bố cắt giảm lượng lớn nhân sự gồm cả công ty thanh toán Thụy Điển là Klarna Bank AB và công ty quản lý tư nhân OneTrust.

Những câu hỏi về việc liệu có bất kỳ ai trong hội đồng quản trị Softbank có thể cung cấp sự giám sát thích hợp hay không. Hội đồng quản trị Softbank đã mất đi tiếng nói độc lập trong những năm gần đây khi mà giám đốc bên ngoài Lip-Bu Tan đã cảnh báo rằng Son "cần mọi người cung cấp sự bảo vệ, cho ông ấy lời khuyên và giúp ông ấy thành công hơn. Những lựa chọn ít ỏi được đưa ra quá nhanh chóng có thể tạo ra kết quả tiêu cực với công ty".

Một nội dung quan trọng trong lịch họp ngày thứ 6 là việc bổ nhiệm David Chao của Softbank để thay thế Tan là Giám đốc bên ngoài. Chao – đồng sáng lập và đối tác tại quỹ đầu tư DCM trước đó đã đầu tư vào nhiều công ty như startup Plenty và startup tài chính cá nhân SoFi Technologies mà Vision Fund cũng đầu tư. SoFi vào năm 2017 đã liên đới tới cuộc điều tra về bê bối tấn công tình dục và sau đó CEO công ty đã bị sa thải.

Softbank trong năm nay sẽ thực hiện những thỏa thuận nhỏ hơn. Tính tới giờ, kích thước trung bình của các khoản đầu tư của Vision Fund 2 là khoảng 100 triệu – 200 triệu USD so với mức 900 triệu USD của Vision Fund 1. Trong giai đoạn tháng 1 – 3, Vision Fund đã chi ra 2,5 tỷ USD – ít hơn so với mức 10,4 tỷ USD họ đã tiêu vào quý trước.

Dẫu vậy, máu "liều ăn nhiều" trong Masayoshi Son vẫn còn đó. Softbank đã đi tới quyết định đầu tư vào AI Medical Service - công ty sử dụng AI để tầm soát ung thư của Nhật Bản chỉ sau 2 tháng với một cuộc họp Zoon 30 phút vào tháng 1 giữa nhà sáng lập Tomohiro Tada và Son.

Trong cuộc gọi, Son đã gợi ý Tada nên đề nghị ít số vốn nhất 74 triệu USD, gấp đôi số mà Tada yêu cầu. Cả 2 đã cùng nghĩ về khả năng mô hình kinh doanh phù hợp khi AIM lớn hơn. Vậy là sau 2 tháng với 150 email trao đổi qua lại, Softbank vào tháng 4 đã xuống tay 59 triệu USD đầu tư vào AIM.