Mạnh tay xử lý rác thải nhập khẩu

Tổng cục Hải quan đã thực hiện nhiều biện pháp mạnh,  trong đó chú trọng ngăn chặn tối đa ngay từ khi hàng chưa vào đến lãnh thổ Việt Nam kết hợp với các biện pháp tăng cường kiểm tra trong, sau thông quan, điều tra khởi tố các vụ việc trọng điểm. 

​Sau Trung Quốc, đến lượt các quốc gia ở khu vực ASEAN trở thành điểm đến mới cho rác thải từ các quốc gia phát triển, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và sức khỏe người dân.

Cụ thể, Philippines vừa phải rất kiên quyết xử lý triệt để với 69 container rác thải từ Canada. Mới đây nhất, Malaysia đòi trả lại 5 container rác nhựa nhập lậu cho Tây Ban Nha và đang điều tra những kẻ nhập lậu số rác này. Không chỉ có Malaysia hay Philippines “đòi trả lại” container rác, mà Việt Nam cũng từng lâm vào tình cảnh rác thải phế liệu ồ ạt nhập khẩu vào các cảng biển.

Trước tình hình đó, Tổng cục Hải quan đã thực hiện nhiều biện pháp mạnh, trong đó chú trọng ngăn chặn tối đa ngay từ khi hàng chưa vào đến lãnh thổ Việt Nam kết hợp với các biện pháp tăng cường kiểm tra trong, sau thông quan, điều tra khởi tố các vụ việc trọng điểm. Kết quả, việc nhập lậu phế thải, phế liệu và hàng hóa có đặc trưng phế liệu không đủ điều kiện về bảo vệ môi trường đã được ngăn chặn hiệu quả; đồng thời tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho các doanh nghiệp làm ăn chân chính nhập khẩu nguyên liệu đủ điều kiện làm nguồn nguyên liệu phục vụ sản xuất...

Trong tình hình mới, nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất, đồng thời, ngăn chặn các hành vi gian lận, lợi dụng nhập khẩu phế liệu để đưa chất thải vào Việt Nam, ngày 13/5/2019, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 40/2019/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật Bảo vệ môi trường. Trong đó, Nghị định số 40/2019/NĐ-CP có sửa đổi, bổ sung quy định về nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất.

Theo đó tổ chức, cá nhân nhập khẩu phế liệu được lựa chọn làm thủ tục hải quan tại cơ quan hải quan quản lý cửa khẩu nhập hoặc cơ quan hải quan nơi có nhà máy, cơ sở sản xuất sử dụng phế liệu nhập khẩu (cơ sở sản xuất); được lựa chọn địa điểm kiểm tra chất lượng phế liệu nhập khẩu tại cửa khẩu nhập hoặc tại cơ quan hải quan nơi có cơ sở sản xuất sử dụng phế liệu nhập khẩu hoặc tại cơ sở sản xuất sử dụng phế liệu nhập khẩu.

Cũng theo Nghị định 40/2019/NĐ-CP, các tổ chức, cá nhân có cơ sở sản xuất sử dụng phế liệu nhập khẩu phải đáp ứng các yêu cầu quy định mới được phép nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất. Như đáp ứng các yêu cầu và trách nhiệm về bảo vệ môi trường; Có báo cáo đánh giá tác động môi trường được Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt; Đối với dự án mới xây dựng phải đáp ứng các yêu cầu quy định tại Điều 16b và Điều 17 Nghị định số 18/2015/NĐ-CP. Đồng thời, phải có Giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất theo quy định của pháp luật.

Song song với đó, Bộ Tài chính còn phối hợp với các bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố xây dựng Quy chế phối hợp kiểm soát phế liệu nhập khẩu để báo cáo Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Đây sẽ là cơ sở pháp lý quan trọng trong việc cụ thể hóa, cá thể hóa trách nhiệm của các bộ, ngành, góp phần nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý, kiểm soát phế liệu.