Lý thuyết và thực tiễn

Tiền là một chủ đề quan trọng trong cuộc sống và nó gắn chặt với hạnh phúc của bất cứ cá nhân nào. Vậy nhìn nhận thế nào về tiền là tương đối chính xác? Chúng ta đang nghĩ gì về tiền và chúng ta có đang đi đúng hướng? Đọc xong mới vỡ lẽ, hóa ra mình chả hiểu gì về tiền, cũng như quản lý tiền dù đã qua tuổi "tri thiên mệnh."

Là một người luôn ghi nhớ lời của lãnh tụ vô sản thế giới mặc dù chưa đọc tuyển tập của Người:

"Học, học nữa, học mãi", thú thực tôi luôn chán ghét bọn chỉ học, nói như sách và hay trích dẫn... câu này bỏ qua. Cho đến gần đây mới đọc được một cuốn sách tuyệt vời là "Tâm lý học về Tiền" (The Psychology of Money). Thực ra, không phải đọc mà nghe 20 chương sách của tác giả Morgan Housel qua ứng dụng Fonos, một app Việt Nam đang nổi, dạng sách nói giống dịch vụ audible.

Tiền là một chủ đề quan trọng trong cuộc sống và nó gắn chặt với hạnh phúc của bất cứ cá nhân nào. Vậy nhìn nhận thế nào về tiền là tương đối chính xác? Chúng ta đang nghĩ gì về tiền và chúng ta có đang đi đúng hướng? Đọc xong mới vỡ lẽ, hóa ra mình chả hiểu gì về tiền, cũng như quản lý tiền dù đã qua tuổi "tri thiên mệnh."

“Thách thức đối với chúng ta là không nghiên cứu hay tư duy cởi mở nào có thể tái tạo thực sự sức mạnh của nỗi sợ hãi và sự không chắc chắn” khi phải hoạt động liên quan đến tiền hay tạo ra tiền. Những kẻ không nói về tiền, hoặc là quá giàu hoặc là chỉ cần lo danh dự.

Và tôi cũng biết rằng, may mắn đã dự phần vào đa số những quyết định tài chính. Có những quyết định xem là sai lầm nhưng lại mang lại nguồn lợi trong tương lai. Có những quyết định đúng nhưng có thể gây thảm họa.

Đơn cử, tôi có kinh nghiệm đầu tư chứng khoán từ năm 2007, lúc mà ai mua "cổ" nào cũng thắng. Cho đến cuối năm 2008 khi khủng hoảng tài chính, thủy triều rút thì mới hoảng hốt là mình đang không mặc quần. Hồi ấy mất tầm 500 triệu gì đó. Hứa là không bao giờ đầu tư mà thật ra là "đầu cơ" chứng khoán.

Rồi lại quay lại sàn chứng khoán 11 năm sau dịp khủng hoảng. Lúc này mua một con BSR (Lọc hóa Dầu Bình Sơn) với giá 20.000 VND. Có lúc giá của BSR lên 22.000 VND nhưng không bán. Thế rồi nó cứ lên lên xuống xuống. Mua vào bán ra để trung bình giá. Cho đến khi còn 20.000 CP giá trung bình khoảng 15.000 VND. Chán vì mất tiền nên tôi cũng thôi theo dõi tình hình thị trường.

Vào tháng 4/2020, giá của BSR chỉ còn 5.000 VND. Kiểm lại mất khoảng 200 triệu. Quyết định bịt mắt, tai không ngó đến nó nữa. Rồi thì thị trường chứng khoán lên dạo gần đây, nhà nhà lao vào đánh bạc. Đến khi BSR đạt tầm 20.000 VND thì bán ra. Cũng lời được đôi chút. Nhìn vào các quyết định đầu tư của tôi, không ai dám cho rằng đấy là những quyết định đúng đắn ở thời điểm then chốt.

Có những trải nghiệm mà chỉ khi chúng ta trong cuôc mới hiểu. Tất cả những lý thuyết đều màu xám trong khi cây đời thì xanh hoặc đỏ bất ngờ.

Albert Einstein nói: “ Nguồn kiến thức duy nhất là trải nghiệm. Bạn cần trải nghiệm để có được sự khôn ngoan.”

(“ The only source of knowledge is experience. You need experience to gain wisdom.”)