Lý do phe Dân chủ không ra tay cứu ông McCarthy

Trong mắt các nghị sĩ Dân chủ, Kevin McCarthy là một lãnh đạo không đáng tin, thường thất hứa và không xứng đáng với vai trò dẫn dắt Hạ viện.

Cuối tuần qua, khi nghị sĩ Cộng hòa Matt Gaetz tuyên bố sẽ thúc đẩy kiến nghị bãi nhiệm Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy, nhiều người đã dự đoán một số thành viên đảng Dân chủ sẽ "ra tay" cứu ông khỏi tình cảnh trở thành lãnh đạo Hạ viện đầu tiên bị lật đổ trong lịch sử Mỹ.

Những tin đồn này có cơ sở, bởi phe Dân chủ trước đó đã đồng lòng cùng McCarthy thông qua dự luật ngân sách tạm thời, giúp chính phủ Mỹ không phải đóng cửa sau hạn chót 30/9. Một số nhà quan sát chính trị tin rằng đảng Dân chủ muốn ông McCarthy giữ được ghế để ổn định tình hình Hạ viện, trước khi cơ quan này thảo luận về dự luật ngân sách lớn hơn đảm bảo hoạt động lâu dài cho chính phủ Mỹ.

Nhưng cuối cùng, kịch bản đó đã không thành sự thật. Toàn bộ 212 nghị sĩ Dân chủ tại Hạ viện ngày 3/10 bỏ phiếu nhất trí kiến nghị của Gaetz, khiến McCarthy mất chức chỉ sau 9 tháng nắm quyền.

Mặc dù nỗ lực lật đổ McCarthy do đảng Cộng hòa khởi xướng, lãnh đạo phe Dân chủ tại Hạ viện Hakeem Jeffries vẫn kêu gọi các đảng viên của mình bỏ phiếu ủng hộ kiến nghị của Gaetz. Trong một tuyên bố được đưa ra trước cuộc bỏ phiếu, Jeffries nói rằng McCarthy đã tự chuốc lấy kết quả này khi dùng vai trò Chủ tịch Hạ viện để phục vụ những kẻ cực đoan trong đảng Cộng hòa.

Jeffries đề cập đến 15 vòng bỏ phiếu hỗn loạn tại Hạ viện hồi tháng một để bầu McCarthy làm lãnh đạo, trong đó ông đã nhượng bộ các đảng viên Cộng hòa cực hữu, đồng ý với điều kiện rằng bất kỳ thành viên Hạ viện nào cũng có thể đưa ra kiến nghị bãi nhiệm đối với Chủ tịch.

"Bây giờ, trách nhiệm của các đảng viên Cộng hòa là chấm dứt cuộc nội chiến của họ tại Hạ viện. Do họ không sẵn lòng thoát khỏi chủ nghĩa cực đoan MAGA, đảng Dân chủ tại Hạ viện sẽ bỏ phiếu đồng ý với đề xuất phế truất Chủ tịch", ông Jeffries nhấn mạnh, nhắc tới khẩu hiệu "Make America Great Again" (biến nước Mỹ vĩ đại trở lại) đã trở thành đặc trưng cho chiến dịch tranh cử của cựu tổng thống Donald Trump.

Cựu chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi, người vắng mặt và không bỏ phiếu, cũng cho rằng những hỗn loạn đang diễn ra bắt nguồn từ đảng Cộng hòa và không có lý do gì đảng Dân chủ phải giúp đỡ McCarthy.

"Chủ tịch Hạ viện được lựa chọn bởi đảng chiếm đa số", Pelosi viết trên mạng xã hội X. "Tại quốc hội này, các đảng viên Cộng hòa tại Hạ viện có trách nhiệm chọn người được đề cử và bầu ra chủ tịch Hạ viện. Hiện tại, không có lý do chính đáng nào cho việc từ bỏ truyền thống đó. Hạ viện sẽ ổn thỏa".

Các nghị sĩ đảng Dân chủ đã thể hiện sự đoàn kết cao, khi toàn bộ đều làm theo ý kiến của lãnh đạo Jeffries. Một số người đã bày tỏ sự cảm thông với McCarthy, nhưng không ai cảm thấy họ cần phải giúp ông hay đảng Cộng hòa thoát khỏi mớ hỗn độn do chính họ tạo ra.

Trước khi Hạ viện bỏ phiếu, nghị sĩ Patrick McHenry, một đồng minh của McCarthy, kêu gọi đảng Dân chủ "đưa ra lựa chọn chính trị đúng đắn".

"Các ngài không thích phe bảo thủ nắm đa số tại Hạ viện và tôi không trách các ngài về điều đó", McHenry nói. "Nhưng hãy xem xét kỹ vấn đề này".

Nhưng lời kêu gọi đó là không đủ, khi nhiều thành viên đảng Dân chủ bày tỏ nỗi bất bình với cách thức quản lý của McCarthy.

"Tôi nghĩ ông ấy có thể là người thiếu nguyên tắc nhất từng giữ chức chủ tịch Hạ viện", nghị sĩ Dân chủ bang Virginia Abigail Spanberger nói với các phóng viên trước cuộc bỏ phiếu. "Ông ấy khinh thường, lừa dối chúng tôi, không trung thực về quy trình quản lý Hạ viện".

Đảng Dân chủ phải chấp nhận một số rủi ro khi đánh cược rằng chủ tịch Hạ viện tiếp theo sẽ "không tệ hơn McCarthy". Nhưng nhiều đảng viên Dân chủ tại Hạ viện cảm thấy việc ra tay cứu McCarthy cũng tiềm ẩn những rủi ro riêng.

"Đây là cuộc nội chiến của đảng Cộng hòa và họ chưa cho thấy mình có thể nắm quyền", nghị sĩ Dân chủ Ted Lieu bình luận ngay sau cuộc bỏ phiếu. "Hy vọng rằng đảng Cộng hòa có thể đề cử một người không thất hứa và chúng ta hãy chờ xem điều gì sẽ xảy ra".

Nghị sĩ Cộng hòa Patrick McHenry hiện được chỉ định làm lãnh đạo tạm thời của Hạ viện. Những cái tên nổi bật trong danh sách ứng viên kế nhiệm McCarthy có lãnh đạo phe đa số tại Hạ viện Steve Scalise, phó lãnh đạo phe đa số tại Hạ viện Tom Emmer và Chủ tịch Hội nghị đảng Cộng hòa tại Hạ viện Elise Stefanik. Nhưng tất cả đều ủng hộ McCarthy và nói rằng họ không quan tâm đến việc thay thế ông.

Một số nghị sĩ Cộng hòa đã tuyên bố sẽ đề cử cựu tổng thống Donald Trump làm ứng viên Chủ tịch Hạ viện tiếp theo. Theo quy định, Chủ tịch Hạ viện Mỹ không nhất thiết phải là nghị sĩ đương nhiệm.

Khi được hỏi điều gì sẽ xảy ra nếu chủ tịch Hạ viện tiếp theo từ chối làm việc với phe Dân chủ, Lieu cho rằng "còn quá sớm để suy đoán bất kỳ điều gì".

"Chúng tôi đang cố gắng suy tính xem con đường phía trước sẽ như thế nào", nghị sĩ Pete Aguilar, thành viên đảng Dân chủ tại Hạ viện, nói với TIME ngay sau cuộc bỏ phiếu. "Thật vô cùng đáng tiếc khi chúng ta rơi vào tình huống này, nhưng thực tế là McCarthy đã ở vào tình thế ngặt nghèo ngay từ đầu. Đó là lý do họ phải mất đến 15 cuộc bỏ phiếu để bầu ông ấy, người đã đưa ra rất nhiều lời hứa".

Nghị sĩ Dân chủ Ilhan Omar, người đã bị loại khỏi Ủy ban Đối ngoại Hạ viện vào đầu năm nay trong một nỗ lực do McCarthy dẫn dắt, cũng bày tỏ nỗi giận dữ với ông. "Không đảng viên Dân chủ nào thực sự muốn giữ McCarthy làm Chủ tịch Hạ viện", bà nói.

Nghị sĩ Dân chủ Adam Schiff, người bị McCarthy chặn khỏi Ủy ban Tình báo Hạ viện hồi tháng một, cũng chỉ ra rằng McCarthy là người đã bỏ phiếu ủng hộ lật ngược cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, cũng như từ bỏ thỏa thuận ngân sách đã được đàm phán với Tổng thống Joe Biden.

"Ông ấy là người thường xuyên phản bội lời hứa của mình. Đó không phải là người mà chúng ta nên tin tưởng giao phó vai trò điều hành một trong những tổ chức quan trọng nhất đất nước", Schiff nhấn mạnh.