Luật hóa hộ kinh doanh không phát sinh các tác động tiêu cực

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XIV, cuối giờ chiều nay 20 11, giải trình thêm về các ý kiến khác nhau về Luật Doanh nghiệp sửa đổi, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, cơ quan chủ trì soạn thảo đã đánh giá tác động của việc bổ sung quy định về hộ kinh doanh và nhận thấy việc này không làm phát sinh các tác động tiêu cực đến hoạt động của hộ kinh doanh…

Bộ trưởng cho biết, trong hệ thống pháp luật Việt Nam hiện nay, Luật Doanh nghiệp là một đạo luật quan trọng và có tác động sâu rộng đến môi trường đầu tư kinh doanh nói chung và hoạt động của các doanh nghiệp. Trong những năm vừa qua, Luật Doanh nghiệp đã liên tục được hoàn thiện, phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và đáp ứng được yêu cầu thu hút đầu tư phát triển doanh nghiệp trong từng thời kỳ...

Theo đó, môi trường đầu tư kinh doanh của nước ta đã có những chuyển biến thuận lợi và số lượng doanh nghiệp thành lập mới trong 3 năm gần đây đều tăng rất cao, khoảng 65% đến 70%, đạt mức cao nhất trong 20 năm qua, và cho đến nay đã có khoảng hơn 750.000 doanh nghiệp đang hoạt động.

Cùng với việc thực hiện Luật Doanh nghiệp, Chính phủ đã chỉ đạo cắt giảm, đơn giản hóa hàng nghìn các điều kiện kinh doanh, chuyển trọng tâm quản lý nhà nước từ tiền kiểm sang hậu kiểm, thiết lập cơ chế liên thông trong giải quyết các thủ tục hành chính... Riêng trong năm 2018 có gần 3.000 điều kiện kinh doanh đã được bãi bỏ.

Tuy nhiên bên cạnh kết quả đạt được như vậy, thực tiễn trong hơn 4 năm qua cũng cho thấy việc thi hành Luật này đang đặt ra các yêu cầu phải tiếp tục hoàn thiện hơn nữa một số các quy định nhằm thể chế hóa đầy đủ các nghị quyết của Đảng, của Chính phủ về phát triển kinh tế tư nhân, doanh nghiệp nhà nước, nâng cao hiệu lực quản trị và hoạt động của doanh nghiệp, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Về vấn đề hộ kinh doanh, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết: Đây là nội dung có nhiều ý kiến của các đại biểu nhất. Các đại biểu đều thống nhất việc coi hộ kinh doanh là một thành phần hết sức quan trọng trong nền kinh tế và đóng góp rất nhiều cho phát triển chung của đất nước, cần phải luật hóa lên ở cấp bộ luật để có thể định danh cũng như bảo vệ, hỗ trợ và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các hộ kinh doanh. Tuy nhiên, có một vấn đề mà nhiều đại biểu băn khoăn mà ông thấy cũng rất có lý, rất đúng, đó là hộ kinh doanh không phải là doanh nghiệp nên không đưa vào Luật Doanh nghiệp.

Song, Bộ trưởng cho rằng: Hộ kinh doanh về bản chất là một loại hình kinh doanh. Thế nên là tất cả các vấn đề liên quan đến loại hình này đều phải được định danh, phải được hỗ trợ, bảo vệ hay là hỗ trợ của nhà nước và nghĩa vụ đối với nhà nước, đối với người lao động, đối với các đối tác của mình... tất cả phải được luật hóa.

Hộ kinh doanh này không phải là nội dung mới hoàn toàn trong Luật Doanh nghiệp. Luật đã quy định là cơ sở kinh doanh có từ 10 lao động phải đăng ký theo doanh nghiệp, nếu nhỏ hơn phải đăng ký theo quy định của Chính phủ. Trên cơ sở này, Chính phủ đã ban hành Nghị định 78 để hướng dẫn một chương về các vấn đề liên quan đến đăng ký hộ kinh doanh.

“Do vậy, chúng tôi cho rằng tất cả những nội dung của Nghị định 78 đến nay qua thực tế đã kiểm nghiệm thấy rằng đã ổn định và đã phù hợp, đã đến lúc chín muồi để chúng ta luật hóa, chuyển nó sang ở cấp luật cao hơn, đấy cũng là phù hợp với chủ trương của Quốc hội khi chúng ta xây dựng được một nhà nước pháp quyền”, ông Dũng phát biểu.

Theo Bộ trưởng, các quy định về hộ kinh doanh trong dự thảo luật được soạn thảo theo các nguyên tắc và các mục tiêu là tiếp tục thừa nhận sự tồn tại của hộ kinh doanh là một hình thức kinh doanh, bên cạnh các loại hình doanh nghiệp tư nhân, công ty hợp danh, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, nhằm bảo đảm sự đa dạng hóa các hình thức kinh doanh và trao thêm quyền cho nhà đầu tư trong việc lựa chọn hình thức kinh doanh phù hợp và nguyên tắc là không ép buộc các hộ kinh doanh phải chuyển thành doanh nghiệp.

Đó là nguyên tắc cơ bản và cũng không xóa bỏ các hình thức hộ kinh doanh, bổ sung quy định về hộ kinh doanh là nhằm mục tiêu thúc đẩy phát triển hộ kinh doanh, bảo đảm các nguồn lực đầu tư dưới mọi hình thức là hộ kinh doanh hay doanh nghiệp đều có thể phát huy hết các tiềm năng, lợi ích và đóng góp tích cực hơn vào nền kinh tế.

Hộ kinh doanh là một loại hình kinh doanh, do vậy theo quy định của Hiến pháp những hạn chế quyền của con người và công dân thì đều được quy định của luật, cho nên những vấn đề mà chúng ta để ở nghị định thì không được coi là phù hợp với quy định trong Hiến pháp.

“Chúng ta muốn bổ sung hay muốn hạn chế vấn đề gì của hộ kinh doanh thì cũng phải thể hiện ở luật, chứ không ở các nghị định”, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư nói.

Do vậy, các quy định về hộ kinh doanh trong dự thảo luật được soạn thảo trên cơ sở hoàn thiện các quy định của Nghị định 78 và theo hướng khắc phục những bất cập đối với hộ kinh doanh, bao gồm quy định rõ ràng hơn về địa vị pháp lý, trách nhiệm dân sự của hộ kinh doanh đảm bảo phù hợp với quy định của Bộ luật Dân sự, bãi bỏ các hạn chế như chỉ được sử dụng dưới 10 lao động và giới hạn phạm vi kinh doanh trong quận, huyện đã đăng ký.

“Cơ quan chủ trì soạn thảo đã đánh giá tác động của việc bổ sung quy định về hộ kinh doanh và nhận thấy việc bổ sung quy định này không phát sinh các tác động tiêu cực đến hoạt động của hộ kinh doanh, không tạo thêm thủ tục hành chính, không tạo thêm gánh nặng về chi phí cho các hộ. Theo quy định của dự thảo luật, các hộ kinh doanh đang hoạt động thì không phải đăng ký lại hoặc cũng không phải đổi giấy chứng nhận đăng ký hoạt động mà đã được cấp”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.