Luật Đất đai: Năm nhóm vấn đề mới và 65 điều khoản cần có nghị định thi hành

Sau khi luật Đất đai được thông qua, Chính phủ cần sớm có kế hoạch triển khai thi hành luật, trong đó xác định việc soạn thảo, ban hành sớm các nghị định hướng dẫn thi hành, bảo đảm luật sớm đi vào cuộc sống.

Trả lời báo chí về những điểm mới của Luật Đất đai sửa đổi vừa được thông qua, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Phan Đức Hiếu cho rằng, nếu liệt kê chi tiết sẽ có hàng trăm điểm mới. Tuy nhiên, có 5 nhóm vấn đề mới rất quan trọng.

Thứ nhất là các quy định nhằm bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích của người sử dụng đất; nhóm này có rất nhiều quy định, có nội dung được thảo luận nhiều như mở rộng quyền sử dụng đất với đối tượng là công dân Việt Nam; chính sách đất đai với đồng bào dân tộc thiểu số.

Thứ hai là các quy định tiếp cận đất đai của người dân và doanh nghiệp. Trong đó, điều 79 (thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng) được thiết kế thu hồi đất phục vụ cho việc xây dựng hạ tầng kinh tế - xã hội, phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Điều này đã được thiết kế mới, thể chế hóa đầy đủ điều 54 của Hiến pháp về việc chỉ thu hồi đất trong trường hợp thực sự cần thiết.

Thứ ba là các quy định nâng cao hiệu quả sử dụng đất, Ví dụ các nội dung như: đất sử dụng đa mục đích, giới hạn khi chuyển mục đích sử dụng đất đã thu hẹp lại trường hợp phải xin phép, nhận chuyển đổi đất nông nghiệp...

Thứ tư là các quy định về tài chính đất đai, trong đó đã tách bạch vấn đề định giá đất, bảng giá đất, ổn định tiền thuê đất, doanh nghiệp trả tiền thuê đất hàng năm.

Thứ năm là quy định nâng cao hiệu quả hiệu lực quản lý Nhà nước về sử dụng đất đai. Trong đó đã yêu cầu cắt giảm bớt các thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người dân.

Theo Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường, việc Quốc hội thông qua Luật Đất đai (sửa đổi) gồm 16 chương và 260 điều đã hoàn thành một trong những nhiệm vụ lập pháp quan trọng hàng đầu của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV. Cùng với Luật Nhà ở (sửa đổi), Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) tại Kỳ họp thứ 6 vừa qua và có hiệu lực đồng thời từ 1/1/2025 đã đáp ứng yêu cầu hoàn thiện đồng bộ chính sách, pháp luật về quản lý và sử dụng đất phù hợp với thể chế phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, để nguồn lực đất đai được quản lý, khai thác, sử dụng tiết kiệm, bền vững, hiệu quả cao nhất; đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, công bằng và ổn định xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh; bảo vệ môi trường; tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao.

Ông Cường cho hay, về dự án Luật Đất đai sửa đổi, với những vấn đề đã chín, đã rõ, đã được đồng thuận thì không có lý do gì không thông qua. Nếu để đến tháng 5 (kỳ họp thứ 7) mới thông qua dự án luật sẽ làm chậm sự phát triển, nhất là quản trị quốc gia liên quan đến lĩnh vực này.

Nói rõ thêm 1 số điểm của Luật Đất đai (sửa đổi), ông Phan Đức Hiếu cho biết, điều 138 của luật có quy định xem xét công nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất đến trước ngày 1/7/2014.

Trong điều 138 này có quy định một số nguyên tắc cơ bản, giao Chính phủ quy định chi tiết. Với tính chất của Luật Đất đai không thể quy định chi tiết hơn nữa trong luật. Do đó, phải giao Chính phủ quy định cụ thể, chi tiết từng trường hợp, từng thời điểm, hồ sơ, giấy tờ...

Thống kê sơ bộ có khoảng 65 điều khoản giao Chính phủ quy định chi tiết, do đó Chính phủ sẽ ban hành các nghị định để hướng dẫn thi hành 65 điều khoản này.

Có thể số lượng dự thảo mà ban soạn thảo gửi kèm theo dự thảo luật chỉ là dự kiến. Bởi trên thực tế, khi thực thi luật, trong quá trình thảo luận, hướng dẫn chi tiết thi hành luật thì số lượng của nghị định có thể tăng lên hoặc giảm xuống.

Ông Hiếu mong muốn Chính phủ cần sớm có kế hoạch triển khai thi hành luật, trong đó xác định việc soạn thảo, ban hành sớm các nghị định hướng dẫn thi hành, bảo đảm luật sớm đi vào cuộc sống.